Lợi nhuận doanh nghiệp là yếu tố chính tác động đến giá cổ phiếu, nhưng đôi khi giá cổ phiếu lại có diễn biến ngược chiều

Kết quả kinh doanh quý II/2022, nhóm doanh nghiệp liên quan đến xuất khẩu như thủy sản, hóa chất, hay nhóm đang hồi phục sau dịch Covid-19 như điện, nước, dược phẩm, du lịch được dự báo sẽ ghi nhận lợi nhuận khả quan. Ngược lại, nhóm bất động sản, thép, logistics nhiều khả năng có lợi nhuận sụt giảm so với cùng kỳ.

Trên sàn chứng khoán, cổ phiếu của những doanh nghiệp được kỳ vọng đạt lợi nhuận cao có diễn biến tăng giá khá mạnh trong thời gian qua. Dòng tiền thường có sự dịch chuyển như vậy để đón đầu cơ hội trong mỗi kỳ công bố kết quả kinh doanh quý. Vì thế, nhà đầu tư mua sau nhiều khả năng rơi vào tình trạng “trâu chậm uống nước đục”. Thậm chí, trong giai đoạn thị trường không thuận lợi như hiện tại, khi doanh nghiệp chính thức công bố tin tốt thì giá cổ phiếu quay đầu giảm, hiện tượng được cảnh báo “tin tốt ra là bán”.

Theo thống kê từ Fiinpro, cổ phiếu thủy sản là một trong số ít ngành đi ngược thị trường chung khi ghi nhận mức tăng giá hơn 60% kể từ đầu năm 2022 đến nay. Trong thời gian tới, nhà đầu tư nắm giữ nhóm cổ phiếu này nên lưu ý đến một số yếu tố bất lợi. Một là, xuất khẩu tôm/ cá thịt trắng vào Mỹ có thể chững lại do nhu cầu hạ nhiệt và tồn kho tăng. Hai là, giá xuất khẩu dự kiến giảm do nguồn cung từ các nước khác như Ấn Độ, Indonesia, Ecuador tăng lên (đối với tôm) và khả năng dư thừa nguồn cung nguyên liệu trong nước trong 3 - 4 tháng tới (đối với cá tra). Riêng Công ty cổ phần Nam Việt (ANV), lợi nhuận có yếu tố hỗ trợ tích cực là Trung Quốc - một trong 3 thị trường xuất khẩu chính nới lỏng biện pháp phong tỏa nhằm phòng chống dịch, nhu cầu nhập khẩu sẽ gia tăng.

Thực tế, lợi nhuận doanh nghiệp là yếu tố chính tác động đến giá cổ phiếu, nhưng đôi khi giá cổ phiếu lại có diễn biến ngược chiều. Chẳng hạn, cổ phiếu DBC của Công ty cổ phần Tập đoàn Dabaco Việt Nam gần đây có một số phiên tăng trần, bất chấp doanh nghiệp dự báo lợi nhuận quý II/2022 sụt giảm so với cùng kỳ. Trước tình trạng doanh nghiệp công bố kết quả kinh doanh thua lỗ nhưng giá cổ phiếu tăng cao, hoặc lợi nhuận tăng trưởng mạnh thì cổ phiếu lại “cắm đầu” đi xuống, nhà đầu tư cần đánh giá cụ thể kết quả hoạt động, triển vọng kinh doanh của từng ngành, từng doanh nghiệp, cũng như kỳ vọng của thị trường. Ví dụ, cổ phiếu DBC tăng giá nhiều khả năng là do kỳ vọng của bên mua vào giá thịt lợn đang tăng cao sẽ mang lại nguồn thu lớn cho doanh nghiệp chăn nuôi lợn này trong quý III.

Nhìn chung, thị trường chứng khoán thường phản ánh trước các kỳ vọng của nhà đầu tư. Các yếu tố như xung đột Nga - Ukraine, Trung Quốc duy trì chính sách Zero Covid, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam tăng mạnh... được nhìn nhận đã phản ánh một phần vào giá cổ phiếu từ trước.

Trong biến động tăng giá nguyên vật liệu thời gian qua, một số ngành được hưởng lợi là dầu khí, hóa chất, phân bón..., nhưng nguy cơ suy giảm lợi nhuận có thể diễn ra trong các quý tiếp theo, đà tăng giá của cổ phiếu có tiếp diễn hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kỳ vọng tăng trưởng trong các quý tiếp theo, hay chênh lệch cung - cầu về cổ phiếu.

Nhóm cổ phiếu được hưởng lợi từ đà tăng giá hàng hóa, nguyên vật liệu đã có mức tăng khá mạnh. Do đó, các nhịp cân bằng trong giai đoạn tới là cần thiết để giá phản ánh đúng giá trị của cổ phiếu. Ở chiều ngược lại, sau đợt giảm sâu, giá cổ phiếu thường phục hồi trong ngắn hạn. Thị trường chứng khoán từ nay đến cuối năm được một số chuyên gia nhận định sẽ có diễn biến khả quan. Tuy nhiên, các nhịp tăng sẽ có độ dốc lên thấp và thiếu bền vững trong bối cảnh yếu tố tâm lý nhà đầu tư bị đè nén bởi các rủi ro thường trực ở cả trong nước và ngoài nước liên quan đến lạm phát, lãi suất, tỷ giá, dịch bệnh, khủng hoảng năng lượng, suy thoái kinh tế.