Lo vỡ tiến độ sân bay Long Thành

Mặt bằng vẫn là nút thắt lớn nhất hiện nay của dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành, khi giải ngân vốn cho hợp phần giải phóng mặt bằng đang ở mức rất thấp, khó hoàn thành trước năm 2021 theo kế hoạch.

Mới giải ngân được gần 14%

Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành) do UBND tỉnh Đồng Nai triển khai, được giao kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách T.Ư giai đoạn 2016 - 2020 là 18.500 tỉ đồng và được bố trí vốn lũy kế từ 2018 - 2020. Nghị quyết số 53/2017 của Quốc hội yêu cầu việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tiến hành 1 lần và hoàn thành trước năm 2021. UBND tỉnh Đồng Nai cũng nhiều lần cam kết giải ngân toàn bộ số vốn được giao trong năm 2020.

Tuy nhiên, báo cáo mới nhất của Bộ KH-ĐT hôm 20.8 cho biết dù thời gian qua, tỉnh Đồng Nai đã chỉ đạo quyết liệt các sở, ban, ngành tích cực triển khai, thúc đẩy giải ngân nhưng trong 8 tháng năm 2020, dự án mới giải ngân được 1.376 tỉ đồng, lũy kế giải ngân đến nay là 2.513 tỉ đồng, chỉ đạt 13,82% kế hoạch được giao.

UBND tỉnh Đồng Nai cho rằng việc chậm tiến độ trong giải phóng mặt bằng (GPMB) do nhiều vấn đề, như hình thế thửa đất giữa hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hiện trạng có thay đổi nên diện tích thửa đất sau khi đo đạc tăng hoặc giảm; một số trường hợp không chỉ được ranh đất đang sử dụng nên đơn vị đo đạc chưa đủ cơ sở xuất hồ sơ kỹ thuật thửa đất. Nhiều thửa đất không có thông tin tên chủ sử dụng, hoặc có tên nhưng không ghi địa chỉ... Dù tỷ lệ giải ngân rất thấp, song Đồng Nai vẫn khẳng định từ nay đến cuối năm 2020 sẽ hoàn thành toàn bộ công tác GPMB và bàn giao đất khu vực ưu tiên 1.810 ha trong năm 2020. Đồng thời, tiếp tục kiểm đếm, lập phương án bồi thường khu vực còn lại trong năm 2020, bàn giao hết mặt bằng trong quý 2/2021.

Bộ KH-ĐT đánh giá tỷ lệ giải ngân vốn đã giao cho dự án hiện ở mức rất thấp và khả năng khó hoàn thành công tác GPMB, bàn giao 1.810 ha đất, giải ngân hết kế hoạch vốn đã giao và hoàn thành toàn bộ công tác GPMB dự án trước năm 2021...

Trao đổi với Thanh Niên, ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV), cho biết ACV đã trình báo cáo nghiên cứu khả thi (F/S) dự án sân bay Long Thành lên Bộ GTVT. Hiện báo cáo F/S đã được tổ tư vấn, tổ chuyên gia liên ngành thẩm tra, đang xin ý kiến của Hội đồng thẩm định nhà nước trước khi trình Chính phủ thông qua. “ACV đã tiếp thu và có hoàn thiện lại báo cáo nhiều lần để giải trình các vấn đề về kỹ thuật, thiết kế, vốn... mà tổ tư vấn, tổ chuyên gia nêu ra trước đây. Nếu thông qua vòng Hội đồng thẩm định, hy vọng trình lên Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt trong tháng 8, thì hy vọng vẫn sẽ đảm bảo đúng tiến độ Quốc hội phê duyệt là xong giai đoạn 1 dự án trước năm 2025”, ông Thanh nói.

Đáng nói, tiến độ thẩm định, trình duyệt của dự án giai đoạn 1 đã chậm khá nhiều so với yêu cầu của Chính phủ. Cụ thể, theo Nghị quyết số 7/NQ-CP tháng 2.2020, Chính phủ đã yêu cầu Hội đồng thẩm định nhà nước hoàn thành công tác thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định đầu tư dự án trong tháng 3.2020. Như vậy, trong trường hợp được Chính phủ thông qua dự án vào tháng 8 - 9, các thủ tục chuẩn bị cho dự án giai đoạn 1 sẽ chậm gần 5 - 6 tháng so với yêu cầu.

Hiện báo cáo F/S đã trình giao ACV là nhà đầu tư dự án, vì thế chỉ khi được phê duyệt, ACV mới có thể chính thức thi công. Dù vậy, lãnh đạo ACV vẫn khẳng định nếu được Chính phủ thông qua, nhanh nhất tiến độ xây lắp của dự án sân bay Long Thành sẽ thực hiện trong 4,5 năm để đảm bảo mục tiêu 2025 hoàn tất giai đoạn 1 (tiến độ bình thường là 5 năm). “Dự kiến khi dự án được phê duyệt, cuối năm nay ACV sẽ thi công hạng mục đầu tiên là hàng rào sân bay. Đây là hạng mục rất quan trọng của cảng, nhưng có thể làm cuốn chiếu, có mặt bằng sạch tới đâu sẽ thực hiện tới đó”, ông Thanh cho biết.

Về khả năng huy động vốn cho dự án sân bay Long Thành, theo ông Lại Xuân Thanh, ngoài phần vốn tích lũy được (cân đối 1,544 tỉ USD vốn tự có), phần vốn còn lại sẽ được ACV huy động từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước bằng nhiều hình thức khác nhau như vay thương mại, phát hành trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường trong nước và quốc tế...