Lỗ chồng chất gần 6 tỉ đô la, “Tesla của Trung Quốc” xoay sở tìm đường sống

Hãng xe điện NIO, được mệnh danh là “Telsa của Trung Quốc”, lỗ chóng vánh gần 6 tỉ đô la Mỹ chỉ trong 4 năm và đang chật vật tìm “đường sống”.

Trong báo cáo tài chính quí 2-2019 công bố hôm 24-9, NIO ghi nhận tiếp tục thua lỗ 3,3 tỉ nhân dân tệ (463 triệu đô la), tăng 83% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số thua lỗ này cao hơn mức lỗ dự báo 2,6 tỉ nhân dân tệ của các nhà phân tích. Các kết quả kinh doanh bết bát của NIO chủ yếu do chi phí quá mức, doanh số yếu ớt và nhiều đợt thu hồi xe vì lỗi.

Dù doanh thu trong quí 2 của NIO tăng vọt hơn 3.000% so với cách đây một năm nhưng mức tăng này không có nhiều ý nghĩa vì thời điểm quí 2 năm ngoái, NIO chỉ mới bắt đầu bán xe ra thị trường. Thực tế, doanh thu của NIO trong quí vừa qua giảm 7,5% so với quí 1; số lượng xe bàn giao cho khách hàng đạt 3.553 xe, giảm 11% so với quí đầu năm.

Dù vậy, NIO dự báo lượng xe bàn giao sẽ phục hồi về mức 4.200-4.400 xe trong quí 3, kéo doanh thu tăng 10% so với quí 2. Các rủi ro nổ pin buộc NIO phải thu hồi gần 5.000 xe trong tháng 6-2019, một con số khá lớn so với tổng doanh số 17.550 xe của NIO được bán ra cho đến cuối tháng 5.

Đón nhận tin xấu về kết quả kinh doanh, cổ phiếu NIO trên sàn giao dịch chứng khoán lao dốc mạnh gần 20,22% về mức 2,17 đô la/cổ phiếu trong phiên giao dịch 24-9. Vốn hóa thị trường của NIO đã giảm mạnh, chỉ còn 2,3 tỉ đô la kể từ khi đạt mức kỷ lục 11,9 tỉ đô la cách đây một năm.

NIO, với sự hậu thuẫn tài chính của Tập đoàn công nghệ khổng lồ Tencent, đã lỗ lũy kế khoảng 5,7 tỉ đô la kể từ khi được doanh nhân William Li sáng lập vào năm 2014. Trong khi đó, Tesla, hãng xe điện danh tiếng của Mỹ lỗ tổng cộng 5 tỉ đô la Mỹ trong 15 năm nhưng đã thiết lập được vị thế dẫn đầu thế giới ở phân cấp xe điện cao cấp.

Hôm 24-9, Giám đốc điều hành NIO, William Li, cho biết công ty sẽ giảm nhân sự trên toàn cầu về mức 7.800 người vào cuối quí 3-2019 so với con số hơn 9.900 người trong tháng 1-2019. Ông cũng thông báo NIO sẽ tiếp tục tái cấu trúc và các mảng kinh doanh không cốt lõi sẽ được thanh lý vào cuối năm nay.

NIO hủy cuộc họp báo từ xa như thường lệ để thảo luận kết quả kinh doanh quí 2, một động thái “lạ lùng”, theo nhận xét của Jason Chen, nhà phân tích từ Công ty Blue Lotus Capital Advisors.

“Mọi người đang tự hỏi liệu NIO có thể tiếp tục tồn tại hay không. Chẳng mấy ai quan tâm đến số lượng xe điện giao cho khách hàng của NIO nữa”, Jason Chen nói.

Bức tranh thị trường xe điện Trung Quốc trở nên u tám trong những tháng gần đây. Lượng xe điện bàn giao ở Trung Quốc, nơi 50% lượng xe điện toàn cầu được tiêu thụ, lần đầu tiên giảm trong tháng 7 và tiếp tục giảm trong tháng 8 khi chính phủ Trung Quốc thu hẹp chương trình trợ giá xe điện.

Thực ra, Trung Quốc đã dần cắt giảm trợ giá cho xe năng lượng mới kể từ năm 2017 để các hãng xe điện có thể tự đứng vững trên đôi chân của mình và tránh bong bóng trên thị trường xe điện. Điều này đã làm suy yếu tăng trưởng doanh số xe điện ở Trung Quốc, khiến các nhà sản xuất xe điện hàng đầu Trung Quốc như BYD gần đây cảnh báo lợi nhuận của họ sẽ suy giảm.

Hồi tháng 3, NIO hủy kế hoạch xây dựng nhà máy thứ hai ở Thượng Hải sau khi chính quyền quyết định dành sự hỗ trợ tài chính cho dự án xây dựng nhà máy khổng lồ Tesla ở đây với công suất 250.000 xe mỗi năm. Hiện nay, Tesla đã bắt đầu chạy thử nghiệm dây chuyền sản xuất ở nhà máy này.

Một khi nhà máy này vận hành chính thức vào cuối năm nay, Tesla sẽ giảm mạnh giá bán xe ở Trung Quốc và gia tăng áp lực với NIO.

“Trong năm nay và năm sau, sẽ xuất hiện sự sắp xếp lại đối với các công ty khởi nghiệp xe điện ở Trung Quốc. Trước đây, vốn mạo hiểm dồn dập rót vào chúng nhưng giờ đây, điều này không còn”, Siyi Mi, nhà phân tích ở Công ty nghiên cứu tài chính năng lượng mới BloombergNEF, nói.

NIO từng công khai tham vọng lật đổ vị thế dẫn đầu ở phân khúc xe điện cao cấp của Tesla tại thị trường Trung Quốc nhưng giờ đây, công ty này đang đối mặt với các nghi ngờ liệu có còn đủ tiền để hoạt động đến cuối năm 2019.

NIO đang chịu áp lực phải huy động thêm nguồn vốn. Hồi đầu tháng này, Tencent và William Li mỗi bên rót 100 triệu đô la vào NIO. Tốc độ tiêu tiền nhanh là đặc trưng của ngành công nghiệp ô tô, vì vậy nguồn vốn mới này sẽ nhanh chóng hết sạch, theo nhận định của Bill Russo, người sáng lập công ty tư vấn thị trường ô tô Automobility, nói.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn hồi tháng 6, William Li nói rằng các nhà đầu tư cần hiểu rằng sản xuất những chiếc xe mới tốn rất nhiều tiền. Khi nguồn tiền mặt đang cạn kiệt, NIO phải dựa vào khoản vốn góp 1,4 tỉ đô la của Công ty phát triển và đầu tư quốc tế E-Town ở Bắc Kinh vào một liên doanh với NIO.

“NIO đã không định vị chỗ đứng đúng của mình. Tôi không lạc quan về tương lai của NIO trong dài hạn”, Yale Zhang, Giám đốc điều hành Công ty tư vấn AutoForesight, nói.

Nhìn rộng ra, đà kinh doanh sa sút của NIO giải thích cho những mối lo ngại đang gia tăng về việc Trung Quốc đã tạo ra một cơn bong bóng xe điện có thể sắp phát nổ.