Liệu ông Biden có hàn gắn lại được một nước Mỹ đang bị chia rẽ và phân hóa sâu sắc?

Những nỗ lực phản đối cuộc bầu cử tổng thống thứ 46 của ông Donald Trump có thể thất bại nhưng ông ấy đã để lại sau lưng một đất nước bị tàn phá bởi những sai lầm chính trị sâu sắc, cây bút Ed Pilkington của tờ The Guardian bình luận.

'Ngày mai sẽ là một ngày mới', ông Joe Biden nói tại buổi vận động tranh cử cuối cùng của mình ở Pittsburgh, ngay trước thềm của cuộc bầu cử Hoa Kỳ.

'Chỉ còn 1 ngày nữa thôi để chứng tỏ chúng ta là ai trong một quốc gia vĩ đại: chúng ta quan tâm đến nhau, thể hiện hàng nghìn cử chỉ tử tế, sử dụng sự lịch thiệp mà mọi người vẫn từng dùng với nhau, và chúng ta vẫn sẽ làm những thứ đó', ông Biden nhấn mạnh trong bài diễn thuyết của mình.

Ba ngày sau, ông Donald Trump xuất hiện trong phòng họp báo của Nhà Trắng và cho cả thế giới biết suy nghĩ của ông về lòng tốt và sự lịch thiệp. Trong khi các thùng phiếu vẫn đang được kiểm đếm tại các bang của nước Mỹ, ông ấy đưa ra một giả thuyết khó tưởng tượng vể một âm mưu cực lớn của cánh tả khi đánh cắp những lá phiếu bầu cho ông trong cuộc bầu cử, một vụ gian lận bầu cử.

Người ta có thể nói rằng bài phát biểu của ông ấy chả hề ăn nhập gì với không khí chính trị sôi động lúc đó ở nước Mỹ, đơn giản vì chả ai có thể đứng trên cả luật pháp và ông ấy đã không được lựa chọn bất kể ông ấy trong lôi cuốn thế nào đi nữa trên truyền hình.

Tuy nhiên, vẫn còn đó 3 sự thật, dù chúng có thể gây ra bất tiện: Ông Trump vẫn tiếp tục là người đứng đầu của quốc gia hùng mạnh nhất trên trái đất ít nhất cho đến ngày 20/1/2021; đã có 70 triệu người Mỹ bỏ phiếu cho ông Trump, trong số đó không ít người tin vào những điều mà ông ấy nói và; số lượng các khẩu súng trường 17m đã được bán trong năm nay đạt mức kỷ lục trong lịch sử nước Mỹ.

Những dòng chảy của lịch sử này sẽ không kết thúc cùng với nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump. Người dẫn chương trình của phe cánh hữu Mark Levin đã kêu gọi các nhà lập pháp của đảng Cộng hòa bỏ qua số phiếu đã đạt được để tuyên bố ông Trump là người chiến thắng bất kể kết quả số phiếu được kiểm đếm cuối cùng là bao nhiêu.

Steve Bannon, cựu chiến lược gia chính của ông Trump, người hiện đang phải đối mặt với những cáo buộc liên quan tới các âm mưu gian lận trong việc xây dựng bức tường biên giới với Mexico nói với Fox News: "Ông Donald Trump đã giành chiến thắng áp đảo vào ngày thứ Ba (3/11) và giờ đã đến lúc phải mạnh dạn dừng lại cuộc chơi".

Vài giờ sau, Facebook đã đình chỉ vĩnh viễn một trong những tài khoản của Bannon khi ông ấy đề nghị phải 'xử' các thành viên cao cấp trong nội các của ông Trump. Facebook cũng đã cấm nhóm “Stop the Steal”, một nhóm facebook đã thu hút được tới 350.000 thành viên chỉ sau 24 giờ kể từ khi xuất hiện bởi một số thành viên trong đó đã 'đưa ra những lời kêu gọi đáng lo ngại về bạo lực'.

Khi ông Joe Biden được tuyên bố là chủ nhân mới của phòng bầu dục, ông ấy sẽ phải nhọc lòng để nắm kéo đưa nước Mỹ trở lại với những điều lịch sự như trên đã nói.

Điều đó có vẻ hứa hẹn trong một thời khắc nào đó. Bản thân cuộc bầu cử đã diễn ra suôn sẻ hơn dự định, với ít các hoạt động của các đội dân vệ nhưng sự rình rập vẫn đang ẩn nấp ở đâu đó.

Trong những ngày vừa sau bầu cử, trong lúc các tấm phiếu bầu cử đớn đau vẫn đang được kiểm đếm, nhiều dấu hiệu đáng lo ngại hơn đã xuất hiện. Nhiều nhóm ủng hộ ông Trump tập hợp thành những đám đông lớn bên ngoài các trung tâm kiểm phiếu ở Phoenix, Arizona và Detroit, Michigan, một số còn mang theo cả súng.

Cảnh tượng đó đủ để tạo ra một cảm giác về một quốc gia bấp bênh, đang đứng trước một bờ vực. Các nhóm nhân quyền, thường tập trung vào những người gốc Myanmar hay Saudi Arabia, đang cực kỳ tập trung.

"Đó là một tình huống nghiêm trọng và nó ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Chúng tôi lo lắng về những ngày sắp tới, khả năng có nhiều biến động", Bob Goodfellow, quyền Giám đốc điều hành của Tổ chức Ân xá Quốc tế Hoa Kỳ nói.

Nghiên cứu của Tổ chức Ân Xá cho thấy có sự leo thang khá chắc chắn về bạo lực chính trị ở nước Mỹ. Trong khoảng từ tháng 5 cho đến hết tháng 9, cơ quan giám sát nhân quyền đã ghi nhận có các cuộc đối đầu giữa những người biểu tình và phản đối ở 37 trên tổng số 50 tiểu bang của nước Mỹ.

Nhóm nghiên cứu đặc biệt lo ngại về ngôn ngữ kích động của ông Trump khi ông cố bám lấy quyền lực. "Chúng tôi thấy Tổng thống Trump liên tục có những lời lẽ đe dọa sự an toàn công cộng và thúc đẩy bạo lực", ông Goodfellow nói.

Khi ông Biden tính đến việc thành lập một chính quyền, ông ấy chắc phải lo lắng nhiều hơn chứ không chỉ trong vài ngày tới. Chưa kể tới cái bóng của chủ nghĩa Trump (Trumpism) vẫn lởn vởn ở bên ngoài kia, dù ông Trump không còn có đó.

Sự tôn thờ mà ông Trump đã truyền lửa cho hàng triệu người cổ vũ cho ông, sự nhiệt thành đến từ sự giáo điều, từ các thông tin sai lệch đã tạo ra những lực lượng cuồng nộ, không có dấu hiệu giảm bớt. Kết quả bầu cử sát sạt tại các bang chiến trường đã tiếp tục 'bỏ thêm dầu vào lửa' cho những xúc cảm phức tạp này.

Tờ Guardian đã hỏi Roger Stone rằng ông ấy nghĩ gì về phong trào MAGA (Make America Great Again) dưới thời của Tổng thống mới đắc cử Joe Biden và liệu phong trào này có biến mất?

Stone là người 'có nghề' trong lĩnh vực này, và chắc hẳn ông ta chú ý tới điều đó. Hồi tháng 7, ông ấy đã bị kết tội khi có hành vi cản trở cuộc điều tra của Quốc hội Mỹ.

Ông ấy cũng nổi tiếng với những mánh lới chính trị khi hồi trẻ ông ấy làm việc cho Richard Nixon trong những năm 1970. Ông ấy cũng có thể là căn nguyên cho phong trào “Stop the Steal”, do ông Trump phát động từ năm 2016 trong một nỗ lực được cho là nhằm đe dọa các cử tri thiểu số trong cuộc 'chiến đấu' với bà Hillary Clinton.

Nhưng Stone cũng là một nhà quan sát chính trị dày dạn, chuyên soi mói các âm mưu của cánh hữu. Như vậy, ông ấy có thể là một nhà phân tích đáng tin cậy về xu hướng phát triển sắp tới của những người cuồng tín mũ đỏ của ông Trump. Thay vì thất vọng, Stone cho rằng phong trào MAGA sẽ được khuyến khích và tiếp thêm sức mạnh trong thời gian tới.

"Phong trào lớn hơn bản thân của ông Donald Trump rất nhiều. Các đảng viên mới của đảng Cộng hòa đang mơ là một ngày họ sẽ kiểm soát được toàn bộ đảng này", Stone nói.

"Phong trào của Donald Trump đang mạnh hơn bao giờ hết. Nó vẫn phát triển mạnh mẽ và cuộc chiến nhằm giúp nước Mỹ trở nên vĩ đại hơn sẽ còn tiếp tục", Stone cho biết thêm.

Đó là một viễn cảnh 'rùng rợn' cho một nhiệm kỳ tổng thống mới của ông Joe Biden. Đảng Dân chủ đã phải 'ngậm đắng' khi họ thất bại trong việc lật đổ đảng Cộng hòa ở Thượng viện Hoa Kỳ, trong lúc chờ đợi kết quả của 2 cuộc bầu cử vòng 2 ở Georgia vào tháng 1 tới.

Trừ khi họ chiến thắng trong cả 2 cuộc bầu cử đó thì Thượng viện mới có khả năng thoát khỏi sự chế ngự đáng kinh ngạc của thủ lĩnh phe đa số của Đảng Cộng hòa, Mitch McConnell. Trong suốt 8 năm làm phó tướng cho cựu Tổng thống Omaba, ông Biden thừa biết được khả năng của ông McConnell, người được mệnh danh là 'Tử thần' vì các tác động của ông ấy đối với luật pháp, đặc biệt trong 'thú vui' làm phiến của ông ấy tới các tổng thống của đảng Dân chủ, ở mọi thời điểm.

David French, một nhà chỉ trích ông Trump nổi tiếng của Đảng Cộng hòa đã viết trên Dispatch: "Căn bệnh cơ bản của sự chia rẽ và phân cực của Mỹ vẫn còn. Vì bất cứ điều gì, một chính phủ phân cực sẽ khiến sự chia rẽ ngày càng trở nên lớn hơn".