Liệu lạm phát ở Mỹ có tiếp tục kéo dài?

Các nhà lãnh đạo như Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen và các quan chức chính quyền Biden thì vẫn đang cho rằng lạm phát tăng như hiện nay chỉ là tạm thời và chủ yếu nó bị tác động bởi các yếu tố của đại dịch

Việc các chuỗi cung ứng quan trọng bị cắt đứt, nhu cầu tăng vọt, giá cả tăng cao làm người dân Mỹ bắt đầu lo lắng về lạm phát và tự hỏi tình hình này sẽ kéo dài bao lâu? Liệu nó có lập lại chu kỳ như năm 1945? Năm 1974?

Lạm phát không phải là điều gì mới mẻ đối với Mỹ khi quốc gia này đã vượt qua 7 đợt tăng giá kéo dài kể từ Thế chiến thứ hai đến nay, bao gồm cả đợt tăng giá hiện tại (đợt tăng giá mạnh nhất trong 30 năm qua). Các liều thuốc để thoát khỏi cú sốc đại dịch Covid-19 đã làm xuất hiện một “tác dụng phụ” gây đau đớn đối với nền kinh tế lớn nhất thế giới này.

Ông Peter Boockvar, Giám đốc đầu tư tại Bleakley Advisory Group cho biết, với mức độ lan rộng của lạm phát thì nó đang ảnh hưởng khá nhiều tới mọi lĩnh vực của nền kinh tế. Câu hỏi đặt ra là, lạm phát vẫn tăng và tăng trong bao lâu? khi nào thì chậm lại và nó sẽ lắng xuống ở tốc độ nào?

Các nhà lãnh đạo như Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen và các quan chức chính quyền Biden thì vẫn đang cho rằng lạm phát tăng như hiện nay chỉ là tạm thời và chủ yếu nó bị tác động bởi các yếu tố của đại dịch Covid. Khi các yếu tố đó giảm thì lạm phát cũng sẽ giảm, có khả năng xuống mức 2%, là mức mà các quan chức Fed coi là mốc của một nền kinh tế đang phát triển và khỏe mạnh.

Một số nhà kinh tế của Nhà Trắng đã khẳng định rằng, giai đoạn hiện tại trông khá giống như thời kỳ hậu Thế chiến thứ hai, khi việc kiểm soát giá cả cùng các vấn đề về nguồn cung và nhu cầu bất thường thúc đẩy mức tăng lạm phát hai con số không giảm cho đến khi cuối những năm 1940.

Trong một báo cáo mới đây của các chuyên gia kinh tế Mỹ, sự thiếu hụt hàng hóa lâu dài hiện nay cũng tương tự như một cuộc khủng hoảng quốc gia, đòi hỏi phải phá vỡ các quy trình sản xuất bình thường. Tuy nhiên, thay vì chuyển hướng các nguồn lực để hỗ trợ, thì nhiều khả năng sản xuất sẽ tạm thời ngừng hoạt động hoặc giảm bớt để tránh lây nhiễm Covid.

Một khi sự gián đoạn chuỗi cung ứng được khôi phục và có những dấu hiệu cho thấy thị trường đang hoạt động trở lại trong những ngày gần đây thì lạm phát có thể nhanh chóng giảm xuống. Nhất là khi chuỗi cung ứng chuyển hướng hoàn toàn sang trực tuyến và nhu cầu bị kìm hãm ở mức thấp.

Quan điểm cho rằng lạm phát là “nhất thời” đang dần trở nên phổ biến và là sự khẳng định từ các quan chức tài chính của Mỹ rằng các gói chính sách hỗ trợ quá dễ dãi không phải là nguyên nhân gây ra sự gia tăng lạm phát. Tuy nhiên, chính sách có vẻ “dễ dãi” đang chính là vấn đề cốt lõi của nhiều chu kỳ trước đây và việc cố gắng đổ lỗi mọi thứ cho đại dịch đã không lý giải được, đặc biệt với người tiêu dùng - những người mà lòng tin của họ đang ở mức thấp nhất trong thập kỷ và ở Phố Wall, nơi các nhà đầu tư đang trở nên hoang mang và tiếp tục đưa ra câu hỏi rằng lạm phát sẽ kéo dài trong bao lâu? Trên thực tế, liệu lạm phát có phải là tạm thời hay không, có lẽ là cuộc tranh luận lớn nhất xảy ra trong giới đầu tư trong những ngày này.

Trong khi Tổng thống Joe Biden và bà Yellen khẳng định rằng tất cả các biện pháp kích thích tài chính và tiền tệ không phải là nguyên nhân cơ bản của lạm phát, thì cuộc tranh cãi giữa Quốc hội và Fed về "khoản hỗ trợ gần 10 nghìn tỷ USD không đẩy giá lên cao" vẫn là cuộc chiến không hồi kết.

Ông Jim Paulsen, chiến lược gia đầu tư tại Leuthold Group tin rằng các điều kiện hiện tại sẽ mất dần vào năm 2022, nhưng lại lo lắng về cái gọi là “sự lạm dụng đồng bộ toàn cầu về chính sách”. Tuy nhiên, giá hàng hóa giảm - với dầu là trung tâm - cũng như chi phí vận chuyển giảm và việc giảm bớt tắc nghẽn tại các cảng là những dấu hiệu hy vọng cho thấy lạm phát đang chỉ là tạm thời.

Mới đây, sự xuất hiện của một biến thể Covid mới ở Nam Phi (Omicron) lại làm phức tạp thêm tình hình hiện tại. Không ít chuyên gia tài chính hàng đầu của Mỹ cho rằng đại dịch là nguyên nhân gốc rễ của áp lực giá cả, thì biến thể mới sẽ trở thành một mối đe dọa lớn hơn, điều đó có nghĩa là lạm phát sẽ cao hơn trong thời gian dài hơn.

Nhưng hầu hết các nhà kinh tế chính thống đều tin tưởng rằng năm 2022 sẽ cho thấy lạm phát giảm đáng kể.