11/10/2022 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Liệu có xảy ra một cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu?

Kinh tế toàn cầu đang trải qua giai đoạn khó khăn khi các tin tức vĩ mô không còn ủng hộ. Liệu có xảy ra một cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu?

Với việc lãi suất liên tiếp được nâng lên, lạm phát tăng nóng và cuộc khủng hoảng năng lượng kéo dài ngày càng củng cố niềm tin cho rằng nền kinh tế thế giới gần như đang chắc chắn hướng tới vực suy thoái.

Đầu tiên, hãy xem những gì đang diễn ra tại nền kinh tế hàng đầu thế giới. Thông thường, ngân hàng trung ương sẽ thắt chặt chính sách tiền tệ khi nền kinh tế quá nóng và sẽ dừng hoặc giảm tốc độ tăng lãi suất khi nền kinh tế hạ nhiệt. Các nhà hoạch định chính sách Mỹ đã tuyên bố sẽ tiếp tục tăng lãi suất đến khi lạm phát được chế ngự. Tuy nhiên, lần đầu tiên kể từ thập niên 1980, FED đã tăng lãi suất trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng chậm.

Lãi suất tăng với tốc độ nhanh, theo đó đẩy lãi suất thấp chấp lên mức cao nhất trong hơn 1 thập kỷ và khiến các doanh nghiệp khó tăng trưởng hơn. Dù việc Fed tăng lãi suất nhìn chung là để kiểm soát lạm phát, nhưng trong quá trình đó người tiêu dùng lại chịu ảnh hưởng nặng nề từ việc lãi suất đi vay và giá cả tăng cao, đặc biệt là với các nhu cầu thiết yếu như thực phẩm và nhà ở.

Việc Fed tăng lãi suất đang khiến đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính khác, làm cho hàng hóa nhập khẩu rẻ hơn với người Mỹ. Tuy nhiên, điều này khiến người dân và doanh nghiệp các nước khác chật vật. Giá đồng bảng Anh, NDT, yen, cùng nhiều đồng tiền khác đã sụt giảm. Do đó, việc nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm và nhiên liệu cũng trở nên đắt đỏ hơn đối với các quốc gia đó. Các NHTW trên thế giới cũng phải tăng lãi suất mạnh hơn và nhanh hơn để thúc đẩy giá đồng nội tệ.

Nỗi lo lớn là châu Âu, nơi đang phải vật lộn để thích ứng với việc mất nguồn cung cấp khí của Nga. IMF cho biết việc Nga cắt hoàn toàn nguồn cung khí đốt cho châu Âu vào cuối năm và xuất khẩu dầu của nước này giảm tiếp 30% sẽ khiến đà tăng trưởng kinh tế của châu Âu gần như bằng 0.

Khi giá năng lượng tăng cao, người tiêu dùng và các doanh nghiệp đang gặp khó khăn. Sau nhiều năm giữ chi phí đi vay dưới 0, Ngân hàng Trung ương châu Âu đã tăng lãi suất hai lần kể từ tháng 7 để kiềm chế lạm phát. Họ định tiếp tục làm vậy bất chấp nền kinh tế suy yếu.

Đối với Trung Quốc, theo của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), GDP Trung Quốc có thể tăng trưởng 3,2% trong năm nay và 4,7% vào năm sau, giảm từ lần lượt 4,4% và 4,9% ở dự báo tháng 6. Đồng nhân dân tệ trong năm nay cũng đã giảm gần 9% so với USD. Các biện pháp chống dịch nghiêm ngặt ở Trung Quốc đã cản trở hoạt động kinh tế và làm nhu cầu nội địa suy yếu.

Theo một mô hình xác suất được thực hiện bởi công ty nghiên cứu Ned Davis Research, khả năng kinh tế toàn cầu rơi vào một cuộc suy thoái là 98,1%. Những lần gần nhất mô hình của Ned Davis Research cho ra tỷ lệ cao đến mức này là suy thoái năm 2020 và khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 - 2009.

Dù vậy, kinh tế toàn cầu vẫn đang có một số điểm sáng, đặc biệt là ở Mỹ. Thị trường việc làm của nước này đang mạnh so với chuẩn lịch sử, với tỷ lệ thất nghiệp gần mức thấp nhất kể từ năm 1969. Người tiêu dùng vẫn chi tiêu và lợi nhuận doanh nghiệp vẫn ổn. Nhiều chuyên gia dự báo nếu kinh tế Mỹ suy thoái, đó sẽ không phải là một cuộc suy thoái sâu.