Liệu các chủ hàng container có thể bình chân như vại?

Quá trình phát triển ngành vận tải container đường biển đến năm 2025 sẽ mang đến những thay đổi có tác động mạnh mẽ lên các chủ hàng. Suy cho cùng, chủ hàng chính là khách hàng thực thụ của các hãng tàu vì họ mới là những doanh nghiệp có nhu cầu vận chuyển hàng hóa. Vì vậy, bất kỳ nỗ lực thay đổi nào mà cuối cùng lại làm suy giảm giá trị tạo ra cho các chủ hàng đều sẽ thất bại.

Tuy nhiên, như chúng ta đã bàn về nền tảng CNTT, con đường dẫn đến sự chuyển đổi thành công đòi hỏi các hãng tàu phải thử nghiệm nhiều ý tưởng. Có những ý tưởng rất khả quan về mặt lý thuyết nhưng gặp thất bại khi áp dụng vào thực tế. Trong khi đó, một số ý tưởng ban đầu được nhìn nhận là không khả thi cho lắm khi đòi hỏi cả hãng tàu và chủ hàng phải thay đổi đáng kể quy trình kinh doanh của mình thì sau rốt lại trở thành những giải pháp phù hợp nhất.

Khi mà ngành vận tải container đường biển có tới hàng triệu chủ hàng, đa dạng cả về quy mô và nhu cầu, thì đương nhiên sẽ không có một giải pháp khuôn mẫu nào có thể áp dụng cho tất cả các đối tượng khách hàng. Thay vào đó, khả năng các hãng tàu đưa ra được nhiều giải pháp phù hợp với các đối tượng khách hàng khác nhau sẽ là một phần tất yếu của quá trình thay đổi.

Một số chủ hàng mong muốn có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa hệ thống hoạch định nguồn lực (ERP) của mình với các hãng tàu. Một số khác muốn có ngay thông tin thị trường đầy đủ, để hàng hóa của mình được đặt chỗ và vận chuyển đi nhanh chóng. Một nhóm các chủ hàng thì thích chơi trò “đánh quả” vì họ cho rằng mình có khả năng dự đoán được sự thay đổi của thị trường tốt hơn đối thủ, từ đó tập trung hoàn toàn vào thị trường giao ngay. Một số chủ hàng lại thích sự ổn định và sẽ nỗ lực để đạt được các hợp đồng ràng buộc rất chặt chẽ. Và còn rất nhiều ví dụ tương tự khác về nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng.

Với nhu cầu đa dạng như vậy, các chủ hàng cũng cần chủ động tham gia vào quá trình phát triển của ngành vận tải container đường biển. Khi các hãng tàu trình làng rất nhiều ý tưởng, chủ hàng cần đánh giá liệu những ý tưởng này có phải là lựa chọn mang lại lợi ích và tạo được động lực cho họ tham gia hay không. Và nếu câu trả lời là có, thì các chủ hàng cần chủ động trở thành một phần của quá trình thử nghiệm giải pháp mới. Đây là cách duy nhất giúp các chủ hàng đảm bảo được rằng những sản phẩm và quy trình đang được phát triển sẽ đáp ứng được nhu cầu của họ một cách tốt nhất.

Tuy nhiên, các chủ hàng cũng có thể dễ dàng quyết định không tham gia vào các cuộc thử nghiệm. Suy cho cùng, các sản phẩm mà hãng tàu đưa ra vẫn chỉ trong quá trình chạy thử, chưa hoàn thiện và có thể bộc lộ những sai sót ngay từ giai đoạn khởi động. Vì vậy, chủ hàng cũng không cảm thấy khó khăn gì khi quyết định trở thành người ngoài cuộc và rung đùi chờ đợi một giải pháp toàn bích hơn.

Nhưng quyết định bình chân như vại của chủ hàng có thể dẫn đến một trong hai kết quả.

+ Trường hợp thứ nhất, các hãng tàu nhận định rằng giải pháp đang được thử nghiệm không đủ sức thuyết phục với nhiều khách hàng và nhanh chóng tống tiễn nó. Khi đó, nhóm các chủ hàng vẫn nhận ra được tiềm năng của giải pháp lại mất đi cơ hội có được một sản phẩm vừa ý.

+ Trường hợp còn lại, những chủ hàng khác vẫn kiên nhẫn tham gia vào quá trình thử nghiệm và cùng với hãng tàu, họ góp phần tạo ra được một sản phẩm hoàn chỉnh. Tuy nhiên, nhóm chủ hàng kiên nhẫn này có thể có những nhu cầu dịch vụ khác hoàn toàn so với các chủ hàng đã quyết định đứng ngoài thử nghiệm. Do đó trong khi kẻ mài sắt sẽ có cây kim, thì nhóm chủ hàng bình chân như vại sẽ phải chịu những tác động ít nhiều tiêu cực từ sản phẩm mới.

Khi những bài học được đúc kết từ quá trình thử nghiệm trở nên vững chắc và đáng tin cậy, chúng ta sẽ được chứng kiến một nhóm không nhiều các giải pháp có khả năng được tiêu chuẩn hóa và áp dụng rộng rãi. Đương nhiên có một số sản phẩm chỉ nhắm đến khả năng đáp ứng cho một vài thị trường ngách nhất định, nhưng đối với phần lớn chủ hàng, những tiêu chuẩn mới trong ngành vận tải container đường biển sẽ được hình thành trước năm 2025. Và một khi những tiêu chuẩn này trở nên phổ quát, các chủ hàng cũng phải thay đổi cách vận hành chuỗi cung ứng để thu được nhiều giá trị nhất từ những quy trình mới. Các nhà quản lý chuỗi cung ứng cần nhận thức được diễn biến trên và chủ động giải quyết các vấn đề trong nội bộ doanh nghiệp để ứng phó với sự thay đổi này.

Giải pháp cuối cùng được đề cập ở đây là các chủ hàng có thể tận dụng cơ hội từ giai đoạn thử nghiệm để chủ động tiếp cận các hãng tàu, đề xuất giải pháp cho các quy trình kinh doanh và những ứng dụng mới, qua đó trở thành đối tượng tham gia tích cực vào khâu cải tiến quy trình. Hoặc, tùy theo bản chất của ý tưởng, các chủ hàng có thể làm việc với công ty trung gian có khả năng phát triển giải pháp kinh doanh mới và thông qua công ty này để kết nối với hãng tàu.

Tổng kết

Nền tảng số hóa của ngành vận tải container đường biển vào năm 2025 sẽ không được hình thành trong ngày một ngày hai. Những năm tới, chúng ta sẽ chứng kiến một loạt những giải pháp rất cạnh tranh và cực kỳ phong phú xuất hiện. Các chủ hàng cần chủ động tham gia vào quá trình thử nghiệm các giải pháp để đảm bảo được rằng nền tảng tương lai của ngành sẽ được thiết lập dựa trên các nhu cầu và hoạt động thực tế của thị trường, chứ không dựa trên những giải pháp chỉ khả thi trên giấy.

Mặc dù chiến lược đứng ngoài quá trình thay đổi và chờ đợi nền tảng kinh doanh mới định hình được cho là ít rủi ro, thực tế lại hoàn toàn trái ngược. Những giải pháp thị trường trở thành tiêu chuẩn vào năm 2025 sẽ được quyết định bởi nhu cầu của nhóm các chủ hàng tiên phong tham gia vào quá trình thực thi và đánh giá ý tưởng, ngược lại nhóm chủ hàng ngại rủi ro sẽ có mức độ ảnh hưởng hạn chế hơn. Và với mức độ khác biệt trong hoạt động sản xuất và vận chuyển giữa các chủ hàng, thì xác suất mà nhu cầu của nhóm chủ hàng tiên phong giống hoàn toàn với nhu cầu từ những doanh nghiệp ngại rủi ro là rất thấp. Chính vì vậy, trong quá trình phát triển của ngành vận tải container đường biển năm 2025, chiến lược hạn chế rủi ro khôn ngoan chính là chủ động phối hợp với các hãng tàu để thử nghiệm những giải pháp mới.

Nguồn tham khảo: Lars Jensen – Vận tải container đường biển đến năm 2025 – NBX ĐHKTQD 2018