Lệnh 'động viên một phần' của ông Putin nói lên điều gì?

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký một sắc lệnh bổ sung 300.000 quân dự bị cho cuộc chiến ở Ukraina. Điều này có ý nghĩa gì đối với Nga?

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh động viên một phần quân dự bị sau khi quân đội của Moscow bị tổn thất ở Ukraina.

Trong bài phát biểu trên truyền hình hôm thứ Tư, ông Putin cảnh báo các quốc gia phương Tây ủng hộ Ukraina rằng Moscow sẽ tự vệ bằng sức mạnh của tất cả kho vũ khí khổng lồ của mình nếu đối mặt với mối đe dọa từ phương Tây.

Lời cảnh báo thẳng thừng từ nhà lãnh đạo Nga đánh dấu sự leo thang lớn nhất của cuộc chiến kể từ khi Moscow phát động tấn công Ukraina vào ngày 24/2 và kèm theo quyết định gọi thêm 300.000 quân dự bị.

Tổng thống Vladimir Putin nói gì?

Hôm 21/9, Tổng thống Vladimir Putin đã ra lệnh huy động lực lượng đầu tiên của Nga kể từ Thế chiến II trong một bài phát biểu trên truyền hình vào buổi sáng sớm, nói rằng cần có thêm nhân lực để giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lại Ukraina và những người ủng hộ phương Tây.

"Để bảo vệ Tổ quốc, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm an toàn cho quân và dân vùng giải phóng, tôi thấy cần ủng hộ đề nghị của Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng tham mưu tiến hành động viên một phần trong Liên bang Nga", ông Putin nói.

Một tấm biển quảng cáo nghĩa vụ quân sự theo hợp đồng với hình ảnh một người lính phục vụ và khẩu hiệu "Phục vụ nước Nga là một công việc thực sự" được đặt ở Saint Petersburg. Ảnh: Olga Maltseva/AFP

"Chúng ta đang nói về việc huy động một phần. Có nghĩa là, chỉ những công dân đang trong diện dự bị và hơn hết là những người đã từng phục vụ trong lực lượng vũ trang có kỹ năng quân sự và kinh nghiệm liên quan. Chỉ có họ mới phải chịu sự ràng buộc", ông nói thêm.

Ông Putin cho biết: "Những người lính nghĩa vụ sẽ bắt buộc phải trải qua khóa huấn luyện quân sự bổ sung dựa trên kinh nghiệm của hoạt động quân sự đặc biệt trước khi khởi hành đến các đơn vị", ông Putin cho biết, theo bản dịch của hãng tin AP.

Bài phát biểu của ông Putin được đưa ra sau 7 tháng chiến đấu và những tổn thất gần đây trên chiến trường cho các lực lượng của Moscow.

Nó cũng diễn ra một ngày sau khi các khu vực do Nga kiểm soát ở miền Đông và miền Nam Ukraina công bố kế hoạch tổ chức bỏ phiếu về việc trở thành một phần không thể tách rời của Nga - một động thái có thể tạo tiền đề cho Moscow leo thang chiến tranh sau những thành công của Ukraina.

"Động viên một phần" nghĩa là gì?

Tổng thống Putin cho biết, lệnh bắt buộc sẽ bắt đầu vào thứ Tư, nhưng không cung cấp nhiều thông tin chi tiết.

Ông Sergei Shoigu, Bộ trưởng Quốc phòng Nga, cho biết dự kiến sẽ có 300.000 người được gọi trong số khoảng 25 triệu quân nhân dự bị khổng lồ của đất nước.

Chỉ những người có kinh nghiệm chiến đấu và phục vụ liên quan mới được gọi tên. Shoigu nói rằng có khoảng 25 triệu người phù hợp với tiêu chuẩn này, nhưng chỉ khoảng 1% sẽ được gọi trong đợt này.

"Nếu tổng động viên thì bất kỳ người đàn ông trong độ tuổi quân đội từ 18 đến 60 tuổi sẽ không thể rời Nga và cần phải tham gia quân đội. Không rõ liệu việc động viên một phần này có nghĩa là như vậy hay không", phóng viên Gabriel Elizondo của Al Jazeera, báo cáo từ Kyiv, Ukraina, cho biết.

Ảnh: Reuters.

Bộ Quốc phòng Vương quốc Anh cho biết động thái này có khả năng nhằm hạn chế số lượng đào ngũ và được thiết kế để giảm nhẹ áp lực tức thời đối với quân đội.

Arme Petimezas, nhà phân tích cấp cao của tập đoàn AFS, nói với hãng tin Reuters: "Đối với Nga, đây vẫn chưa phải là một cuộc chiến tổng lực vì không có sự huy động toàn bộ. Nhưng tôi nghĩ ông Putin bị đánh giá thấp. Càng ngày, ông ấy càng leo thang. Đối với ông ấy, cuộc chiến Ukraina là sự sống còn. Tôi không nghĩ ông ấy có động thái giảm leo thang trong tương lai, trừ khi ông ấy giành chiến thắng".

Ukraina nói gì?

Các quan chức Ukraina đã chế giễu các bước đi mới nhất của Nga đối với việc sáp nhập và tăng quân cho cuộc chiến. Họ nói rằng Moscow đang hành xử một cách tuyệt vọng khi đối mặt với thất bại trên chiến trường.

Cố vấn của Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelenskyy, Mykhaylo Podolyak, đã chế nhạo các bước đi mới nhất của Moscow trong một bài đăng trên Twitter.

"Mọi thứ vẫn theo kế hoạch, đúng không? Cuộc sống có một khiếu hài hước tuyệt vời", ông viết.

Những người Nga yêu cầu hủy diệt Ukraina cuối cùng đã nhận được 3 điều. Đầu tiên là lệnh động viên quân dự bị, thứ hai là đóng cửa biên giới, phong tỏa tài khoản ngân hàng, và thứ ba là đi tù vì đào ngũ", ông Podolyak nói.

Ảnh: AP

Ảnh hưởng kinh tế thế nào?

Đồng euro giảm xuống mức thấp nhất trong hai tuần so với đồng USD, thị trường chứng khoán châu Âu trượt dốc và các nhà đầu tư đổ xô vào trái phiếu trú ẩn an toàn, đẩy lợi suất nợ chính phủ Đức và Mỹ xuống. Các nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn của kho bạc Mỹ và đồng yên Nhật.

Giá khí đốt của Anh và Hà Lan tăng trong bối cảnh lo ngại về một tác động mới đối với thị trường tài chính và năng lượng toàn cầu.

Đồng rúp của Nga giảm xuống mức thấp nhất trong hơn hai tháng, hướng tới 63 so với đồng USD.

"Những tác động ban đầu rất rõ ràng. Đó là một sự leo thang tiềm ẩn rủi ro cho triển vọng của khu vực châu Âu và vì vậy không có gì ngạc nhiên khi đồng euro yếu hơn", Colin Asher, nhà kinh tế cấp cao tại Mizuho Corporate Bank, nói với Reuters.

"Thật thú vị đối với tôi khi tỷ giá USD/yên giảm giá sau tin tức này, có khả năng cho thấy sự trở lại của thông tin xác thực nơi trú ẩn an toàn của đồng yên, vốn đã vắng bóng trong nhiều năm".

Và sau khi sáp nhập các vùng lãnh thổ của Ukraina, "Moscow có thể sẽ tuyên bố các cuộc tấn công của Ukraina vào những khu vực này là cuộc tấn công vào chính Nga", điều này có thể kích hoạt "tổng động viên quân sự hoặc leo thang nguy hiểm như sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại Ukraina", Robyn Dixon, giám đốc văn phòng Moscow của Washington Post nhận định.

Hậu quả của một cuộc tấn công hạt nhân chống lại Ukraina "tất nhiên sẽ là thảm khốc", theo Daily Telegraph. Ukraina và các đồng minh phương Tây giờ đây sẽ phải cân nhắc về "mối đe dọa hạt nhân nghiêm trọng như thế nào".

Nguồn: Al Jazeera