Lao động rút bảo hiểm một lần có xu hướng giảm

Bảo hiểm xã hội Việt Nam ghi nhận hai tháng cuối năm 2023 bình quân trên 77.000 người rút bảo hiểm xã hội một lần, đến tháng 2/2024 giảm còn 70.000.

Lãnh đạo Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết lao động rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần từ cuối năm 2023 đến nay "không đột biến". Cụ thể, tháng 11/2023 có hơn 81.500 người rời hệ thống an sinh; tháng 12 khoảng 73.000 người rút, lần lượt giảm 7% và 17% so với cùng kỳ năm 2022.

Tháng 2/2024, số người rút giảm còn 70.000. 80% lao động rời hệ thống ở độ tuổi 20- 40, song nhiều người trong số này đã quay lại lưới an sinh khi tìm được việc làm. Lãnh đạo ngành bảo hiểm xã hội cho rằng đây là kết quả của việc đẩy mạnh thông tin về thay đổi của dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, trong đó giảm năm đóng, tăng quyền lợi cho người tham gia khiến nhiều người cân nhắc.

Thực tế ghi nhận người rút một lần có xu hướng giảm do làn sóng cắt giảm việc làm có dấu hiệu hạ nhiệt, đơn hàng quay trở lại từ giữa năm ngoái. Quý III/2023, cả nước ghi nhận 118.400 lao động mất việc, giảm trên 99.000 người so với quý II. Số này tập trung ở hai tỉnh vùng Đông Nam Bộ là Bình Dương và TP HCM.

Lao động rút bảo hiểm một lần có xu hướng giảm — Người dân rút Bảo hiểm Xã hội tại Bảo hiểm xã hội TP Thủ Đức (TP HCM) cuối năm 2022. Ảnh: Thanh Tùng

Tại dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, Chính phủ đề xuất hai phương án rút BHXH một lần.

Phương án một, phân loại hai nhóm lao động để giải quyết rút BHXH một lần. Nhóm một là người tham gia trước khi Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi có hiệu lực (dự kiến 1/7/2025), sau 12 tháng nghỉ việc và có nhu cầu thì được rút một lần. Nhóm hai là người bắt đầu đi làm và tham gia hệ thống từ sau 1/7/2025 sẽ không được rút BHXH một lần, trừ trường hợp theo quy định.

Phương án hai, lao động được giải quyết 50% tổng thời gian đóng vào Quỹ hưu trí tử tuất, phần còn lại được bảo lưu trong hệ thống để sau này hưởng chế độ. Chính sách áp dụng với lao động đóng bảo hiểm dưới 20 năm mà sau 12 tháng không thuộc diện tham gia khu vực bắt buộc lẫn tự nguyện, muốn rút một lần.

Thống kê giai đoạn 2016-2022 gần 4,85 triệu người rời bỏ hệ thống an sinh. Trong số này, 1,3 triệu người quay trở lại, tiếp tục đi làm và đóng BHXH; gần 3,55 triệu người chưa quay trở lại; 907.000 lao động từng rút hai lượt; hơn 61.000 người rút ba lượt. Khoảng 99% lao động rút một lần sau một năm ngừng đóng và phần lớn làm việc trong doanh nghiệp.

Dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi đã được Quốc hội thảo luận tại kỳ họp tháng 10/2023, dự kiến thông qua tại kỳ họp tháng 5 tới và có hiệu lực từ 1/7/2025.