Làn sóng kiếm tiền trên mạng: Đâu dễ ăn!

Làn sóng fomo (sợ bỏ lỡ cơ hội) trở thành người sáng tạo nội dung trên nền tảng mạng xã hội để kiếm tiền từ việc chia sẻ doanh thu của nhà quảng cáo đang "sốt" trở lại

Đầu tư tiền để làm nội dung, mua tick xanh và trả phí thuê tương tác chéo nhưng nhiều nhà sáng tạo nội dung phải ngậm trái đắng vì không được nền tảng mạng xã hội chia sẻ doanh thu.

Muốn kiếm tiền nhanh

Sau khi triển khai bán tick xanh cho người dùng cơ bản ở Việt Nam với giá 8 - 16 USD/tháng, mạng xã hội X (trước đây là Twitter) hướng họ trở thành nhà sáng tạo nội dung. Theo đó, người dùng có thể kiếm tiền từ quảng cáo khi đáp ứng được một số điều kiện cơ bản.

Nuôi mộng làm giàu từ nền tảng X, người dùng có tài khoản Rosy nhanh chóng gia nhập làn sóng fomo với suy nghĩ đơn thuần rằng chỉ cần đăng bài viết, kêu gọi bạn bè like (thích), comment (bình luận) là có thể được chia sẻ doanh thu quảng cáo. Tuy nhiên, Rosy vẫn không đạt đủ lượng tương tác cần thiết nên đã không tiếc tiền thuê buff view, follow (tăng tương tác, số người theo dõi ảo).

"Tốn nhiều thời gian mà vẫn chưa được X chi trả quảng cáo, tôi thấy rất nản nhưng không thể dừng lại bởi đã bỏ ra khá nhiều tiền, phải "đu" tiếp để thu hồi vốn" - Rosy tâm sự.

Nhiều người dùng Việt Nam đang xa dần mục đích ban đầu của việc sử dụng mạng xã hội là để giao lưu, kết nối, tiếp cận thông tin, mà sa đà vào mục đích kiếm tiền từ nền tảng. Không ít người không có năng lực trở thành nhà sáng tạo nội dung nhưng lỡ bỏ tiền đầu tư nên mỗi ngày phải duy trì đăng bài với những nội dung khá vô nghĩa, không có giá trị, ví dụ "chào buổi sáng", "chào buổi tối", "chúc anh em ngày mới vui vẻ"... Thậm chí, nhiều người còn bị các hội nhóm "lùa gà" lừa rằng chỉ cần đăng bài viết bất kỳ mỗi ngày, tích cực comment, like... thì đều được trả tiền.

Tương tự, trên mạng xã hội Facebook, TikTok..., một số hội nhóm có lượng thành viên tham gia lớn như "Kiếm tiền với Youtube Shorts" (110.000 thành viên), "Cộng đồng xây kênh Tiktok", "Tiktok Shop, Tiktok Ads" (255.000 thành viên)... cũng chỉ dẫn nhiều cách để trở thành nhà sáng tạo nội dung.

Minh Cường (quê Bình Định) cho biết đã từ bỏ nghề lái xe tải khi việc sáng tạo nội dung trên TikTok có thể thu được nhiều tiền hơn. Kênh của anh chủ yếu bán các món đặc sản, có hơn 60.000 người theo dõi. Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn như Cường. Nhiều người bỏ không ít thời gian, tiền bạc để đầu tư nội dung - bao gồm content (dạng chữ), video, hình ảnh... - rồi đăng tải trên Facebook, X, TikTok, YouTube... nhưng vẫn không "có duyên" kiếm được tiền.

"Bạn tôi thấy tôi thành công trên TikTok cũng bỏ công việc lái xe để làm theo. Ban đầu nghĩ dễ dàng nhưng khi bắt tay vào làm mới thấy khó. Nếu thật sự đam mê và có thời gian thì mới nên đầu tư làm, đồng thời cũng cần tỉnh táo để tránh bị "lùa gà", tốn tiền mua các dịch vụ hỗ trợ mà không hiệu quả" - anh Cường chia sẻ kinh nghiệm.

Hiểu rõ để làm đúng

"Sớm nở tối tàn", làn sóng kiếm tiền thông qua hình thức chia sẻ doanh thu quảng cáo dành cho những nhà sáng tạo nội dung những ngày gần đây bắt đầu hạ nhiệt khi hàng loạt công ty dừng quảng cáo trên nền tảng X. Đó là những thương hiệu nổi tiếng ở Mỹ như Disney, Paramount, NBCUniversal, Comcast, Lionsgate, Warner Bros, Discovery...

Các chuyên gia trong ngành quảng cáo cảnh báo X sẽ đối mặt với viễn cảnh nhiều nhà quảng cáo rời đi mà chưa có giải pháp khắc phục rõ ràng, nhất là sau khi tỉ phú Elon Musk có động thái chỉ trích một số thương hiệu lớn vì đã rời nền tảng này. "Chúng tôi tin rằng có nguy cơ nhiều công ty sẽ ngừng quảng cáo trên X, ít nhất là trong ngắn hạn" - nhà phân tích Tom Forte, Ngân hàng D.A. Davidson & Co (Mỹ), nhận định.

Theo dữ liệu của công ty phân tích truyền thông Guideline, chi tiêu quảng cáo cho X ở Mỹ từ tháng 1 đến 10-2023 giảm 64% so với cùng kỳ năm 2022. Như vậy, khả năng X giảm hoặc thậm chí ngừng chia sẻ doanh thu quảng cáo với các nhà sáng tạo nội dung sẽ không chỉ dừng ở 1-2 kỳ chi trả mà có thể kéo dài hơn.

Trong bối cảnh ấy, X có thể thanh lọc người sáng tạo nội dung, chỉ trả tiền cho người đưa ra nội dung có giá trị thật, có ý nghĩa. Thực tế, nền tảng này những ngày gần đây đang "quét" rất mạnh tài khoản ảo, tài khoản có dấu hiệu tương tác bất thường...

Theo TS Phạm Thị Thanh Xuân, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Công nghệ Ngân hàng - ĐHQG TP HCM, việc người dùng mạng xã hội có định hướng trở thành nhà sáng tạo nội dung cần được khuyến khích để họ vừa phát triển bản thân vừa tăng thu nhập. Tuy nhiên, nếu "đại trà hóa" làn sóng này thì không ổn.

TS Phạm Thị Thanh Xuân góp ý: "Sự phát triển của nền kinh tế cần đóng góp từ nhiều lĩnh vực như tài chính - ngân hàng, giáo dục... Nếu bạn trẻ chỉ quan tâm kiếm tiền trên mạng thì những tài nguyên khác sẽ không phát triển được".

ThS Phan Huy Tâm, giảng viên Khoa Tài chính - Ngân hàng Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐHQG TP HCM - nhận xét hiện tượng fomo theo một xu hướng nào đó đang diễn ra ở rất nhiều lĩnh vực khi nhận thấy có tiềm năng lớn để phát triển. Tuy nhiên, tham gia bất cứ lĩnh vực nào cũng cần phải có kiến thức chuyên sâu thì mới có thể phát triển bền vững.

"Nếu muốn đi xa thì cần phải có sự chuẩn bị thật kỹ, đừng nên học thử bởi sẽ rất mất thời gian và cơ hội của bản thân" - ông Phan Huy Tâm nhấn mạnh.