Lần đầu họp thượng đỉnh, Bộ Tứ Kim Cương tuyên bố nhiều cam kết lớn

Đầu tư sản xuất vaccine COVID-19, duy trì hoà bình ổn định khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, chống lại các thách thức khu vực... là các cam kết được đưa ra.

Cuộc họp thượng đỉnh của lãnh đạo "Bộ Tứ Kim Cương" (QUAD) gồm các nước Mỹ, Australia, Nhật Bản và Ấn Độ diễn ra dưới hình thức trực tuyến vào tối 12/3 (theo giờ Việt Nam).

Tại đây, các nhà lãnh đạo đều có phát biểu của mình, trong đó nêu bật các vấn đề quan tâm chung, đặc biệt là cuộc họp bàn cách đối phó sức mạnh quân sự và kinh tế ngày càng lên của Trung Quốc.

"Mỹ cam kết làm việc với quý vị, các đối tác và đồng minh chung của chúng ta trong khu vực để đạt được sự ổn định", Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh trong cuộc họp trực tuyến. Đồng thời ông khẳng định, "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở là điều thiết yếu cho mỗi nước", theo Reuters.

Trong khi đó, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga kêu gọi cả 4 nước "hành động mạnh mẽ để hướng tới việc hiện thực hóa một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở, đồng thời đóng góp rõ ràng cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực, bao gồm cả việc khắc phục hậu quả của đại dịch COVID-19".

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Thủ tướng Australia Scott Morrison cùng nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác an ninh khu vực. Mặc dù chỉ là cuộc họp trực tuyến, ông Morrison cho rằng đây là một cột mốc quan trọng đối với QUAD.

"Khi các chính phủ xích lại gần nhau ở cấp độ cao nhất, một cấp độ hợp tác hoàn toàn mới đã được thiết lập nhằm tạo ra một mỏ neo mới cho hòa bình và ổn định ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương", ông Morrison nói.

Trước cuộc họp, một số quan chức Mỹ cho biết lãnh đạo QUAD sẽ thảo luận về sức mạnh quân sự và kinh tế ngày càng lên của Trung Quốc, những thách thức trong khu vực đối với thương mại tự do và cởi mở.

Đồng thời, Chính quyền Tổng thống Biden trước cuộc họp cũng khẳng định QUAD sẽ công bố các thỏa thuận tài trợ hỗ trợ tăng năng lực sản xuất vaccine COVID-19 ở Ấn Độ - điều vốn được New Delhi xem là biện pháp chống lại chính sách "ngoại giao vaccine" đang mở rộng của Bắc Kinh. New Delhi trước đó đã kêu gọi chống lại chính sách này bằng việc bắt tay sản xuất 1 tỉ liều vaccine.

Ngoài vắc xin, theo tạp chí Nikkei Asia, lãnh đạo Bộ Tứ cũng được kỳ vọng sẽ tìm ra cách giảm bớt sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng Trung Quốc sau cuộc họp lần này.

Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2007, lãnh đạo 4 nước gặp. Sau đó, các cuộc họp của QUAD đều diễn ra ở cấp thấp hơn, một phần vì lo ngại các phản ứng từ phía Trung Quốc.

Truyền thông nhà nước và giới học giả Trung Quốc từ lâu đã xem QUAD là một tập hợp quân sự nhằm kiềm chế nước này. Tuy nhiên trong thời gian gần đây, đã có các chỉ dấu cho thấy Bộ Tứ đang hướng tới tập hợp sức mạnh kinh tế để đối chọi Bắc Kinh bên cạnh sức mạnh quân sự.

Dự kiến cuộc gặp trực tiếp của 4 nhà lãnh đạo sẽ diễn ra vào cuối năm 2021.