Làm rõ hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ trong đấu thầu, thông thầu

Cơ quan thẩm tra đề nghị quy định rõ hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ, có thể dẫn chiếu tới quy định Bộ Luật hình sự để thống nhất áp dụng trên thực tiễn, làm rõ phạm vi liên quan đến môi giới, hối lộ trong đấu thầu, hành vi thông thầu.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. Ảnh Như Ý

Thông thầu, gian lận diễn biến phức tạp, tinh vi

Sáng 7/11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 4, Quốc hội nghe tờ trình về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi).

Nêu lý do cần thiết sửa đổi, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng chỉ ra một số quy định của luật phát sinh vướng mắc, bất cập: Quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư mặc dù đã được đơn giản hóa nhưng trong một số trường hợp vẫn chưa thật sự tạo thuận lợi cho hoạt động đấu thầu, nhất là trường hợp thực hiện các dự án quan trọng, cấp bách...

Các quy định về hình thức chỉ định thầu, lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt còn thiếu cụ thể, chưa đáp ứng yêu cầu lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu có điều kiện mua sắm đặc thù hoặc mua sắm phục vụ phòng, chống dịch bệnh, xây dựng công trình, dự án quy mô lớn...

"Công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động đấu thầu và việc thi hành pháp luật đấu thầu còn một số mặt hạn chế, hành vi 'thông thầu', 'gian lận'… vẫn diễn biến phức tạp, tinh vi; năng lực, kinh nghiệm của một số người có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu chưa đáp ứng yêu cầu", ông Dũng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, quy định về các hành vi bị cấm chưa đầy đủ, chưa bao quát hết các vi phạm xảy ra trong thực tế; cơ chế giải quyết kiến nghị trong hoạt động đấu thầu chưa bảo đảm tính khách quan, hiệu quả...

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách (UBTCNS) Nguyễn Phú Cường cho biết, cơ quan này tán thành về sự cần thiết sửa đổi, đồng thời đề nghị bổ sung các quy định mới nhằm quản lý chặt chẽ hơn vốn Nhà nước, giảm thiểu các hành vi gian lận trong đấu thầu, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

Đối với việc đưa ra khỏi phạm vi điều chỉnh của luật với "dự án đầu tư phát triển sử dụng vốn của doanh nghiệp Nhà nước từ 30% trở lên hoặc dưới 30% nhưng trên 500 tỷ đồng", UBTCNS đề nghị cần rà soát kỹ, tránh khoảng trống pháp lý trong việc quản lý vốn của Nhà nước.

Quy định rõ hành vi cản trở trong đấu thầu

Bên cạnh đó, cơ quan thẩm tra cũng đề nghị quy định rõ hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ, có thể dẫn chiếu tới quy định Bộ Luật hình sự để thống nhất áp dụng trên thực tiễn, làm rõ phạm vi liên quan đến môi giới, hối lộ trong đấu thầu, hành vi thông thầu.

Ủy ban thẩm tra cũng lưu ý quy định rõ hành vi cản trở trong đấu thầu, vì trên thực tế việc cản trở quá trình đấu thầu thường xảy ra đa dạng, phức tạp, tác động tiêu cực và làm ảnh hưởng đến thời gian, kết quả, hiệu quả của công tác đấu thầu.

Liên quan đến 10 trường hợp chỉ định thầu quy định trong dự thảo, trong đó bổ sung, mở rộng thêm nhiều trường hợp áp dụng hình thức chỉ định thầu, theo ông Cường, điều này chưa thực sự phù hợp với mục tiêu "nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế".

Trên cơ sở đó, UBTCNS đề nghị giới hạn áp dụng chỉ định thầu với các trường hợp đặc thù: Dự án cấp bách; đảm bảo bí mật liên quan đến an ninh, quốc phòng; đầu tư mua sắm thuốc, hóa chất, sinh phẩm, trang thiết bị, vật tư y tế phòng chống dịch bệnh trong trường hợp khẩn cấp…