Lạm phát sẽ hồi sinh và Fed sẽ phải 'cảnh giác hơn' nếu ông Trump chiến thắng

Cuộc chiến của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) nhằm kiểm soát lạm phát có thể sẽ phải đối mặt với những thách thức mới nếu ứng cử viên của đàng Cộng hòa Donald Trump giành lại Nhà Trắng, một động lực có thể khiến Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ trở lại tầm ngắm của cựu Tổng thống Mỹ, theo Reuters.

Nhiều nhà kinh tế nhìn nhận chương trình nghị sự về thuế quan của ông Trump, cùng với mục tiêu trục xuất hàng triệu công nhân không có giấy tờ và khả năng thâm hụt ngân sách gia tăng, khơi dậy áp lực giá hiện đang giảm bớt và có khả năng khiến Fed phản ứng bằng chính sách tiền tệ hạn chế hơn so với hiện nay.

Một thợ cắt tóc tự do đang đợi khách trên xe tải của mình trên một con phố ở New York, Hoa Kỳ, hôm 25/12/2023. Anh tư liệu của REUTERS/Eduardo Munoz

Các nhà dự báo dự đoán kế hoạch của ông Trump áp đặt mức thuế 10% đối với hàng nhập khẩu - và thậm chí mức thuế cao hơn đối với các sản phẩm của Trung Quốc - sẽ tạo ra lạm phát tăng vọt trong một thời gian, trong khi việc trục xuất người nhập cư bất hợp pháp sẽ giúp tăng lương cho những người lao động còn lại.

Chẳng hạn, một mô hình của Oxford Economics xem xét quan điểm chính sách có thể có của các ứng cử viên tổng thống Mỹ, dự đoán rằng dưới thời chính quyền Trump thứ hai, thước đo lạm phát không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng được Fed theo dõi chặt chẽ sẽ đạt đỉnh từ 0,3 đến 0,6 điểm phần trăm so với mức dự kiến.

Điều đó so sánh với mức lạm phát vượt mức tiềm ẩn từ 0,1 đến 0,2 điểm phần trăm dưới chính quyền của Đảng Dân chủ do Phó Tổng thống Kamala Harris, ứng cử viên được cho là đại diện của đảng Dân chủ sau khi Tổng thống Joe Biden từ bỏ cuộc đua. Oxford và nhiều nhà kinh tế khác cho rằng bà Harris chủ yếu sẽ tiếp tục các chính sách kinh tế của ông Biden.

Ai tốt hơn?

Lạm phát gia tăng sẽ là một trở ngại đối với Fed, sau khi tăng lãi suất mạnh mẽ và đang trên đà dập tắt làn sóng lạm phát cao, hiện đang lùi về mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ. Thị trường hiện dự đoán sẽ có đợt cắt giảm lãi suất vào tháng 9 và sẽ còn nhiều đợt cắt giảm tiếp theo sau đó.

Các nhà kinh tế dự báo lạm phát ở Mỹ sẽ gia tăng nếu ông Trump trở lại Nhà Trắng. Minh họa của CNN

Mark Sobel, Chủ tịch Hoa Kỳ tại Diễn đàn Định chế Tài chính và Tiền tệ Chính thức, đồng thời là cựu quan chức của Bộ Tài chính Hoa Kỳ dưới thời các tổng thống của cả Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa, cho biết: "Chương trình kinh tế của Trump vốn đã gây lạm phát. Mức thuế cao hơn nhiều, chính sách tài khóa mở rộng và việc trục xuất hàng loạt người nhập cư: Tất cả những yếu tố này sẽ kết hợp với nhau để làm tăng lạm phát và lãi suất cao hơn mức bình thường".

Diane Swonk, nhà kinh tế trưởng của KPMG U.S., cho biết trong một lưu ý rằng việc tăng thuế của Trump cùng với việc hạn chế "mạnh mẽ" đối với lao động nước ngoài đồng nghĩa với "sự hồi sinh" lạm phát và có thể buộc Fed phải giữ lãi suất ở mức hiện tại "lâu hơn nữa".

Oscar Munoz, chiến lược gia vĩ mô trưởng của Hoa Kỳ tại TD Securities, cho biết cách tiếp cận thương mại của Biden và Harris "vẫn khác xa những gì mà ông Trump đề xuất liên quan đến chính sách thuế quan".

Ông nói, theo các hành động thương mại được dự đoán trước mà chính quyền Harris theo đuổi, "chúng tôi không dự đoán những chính sách đó sẽ gây ra rủi ro đáng kể đối với dự báo lạm phát/tăng trưởng của chúng tôi".

Các nhà phân tích của Evercore ISI tin rằng Fed sẽ phản ứng chậm hơn thị trường trước triển vọng mới nếu Trump giành chiến thắng. Tuy nhiên, chiến thắng của Trump có thể khiến các nhà hoạch định chính sách rút lại một số mức cắt giảm dự kiến ​​cho năm tới, thậm chí có khả năng chuyển sang tăng lãi suất kịch bản vào cuối năm 2025, các nhà phân tích cho biết.

Khi được hỏi chương trình chính sách của Trump sẽ tác động như thế nào đến kỳ vọng của các nhà kinh tế về lạm phát cao hơn, Thư ký Báo chí Quốc gia chiến dịch tranh cử của Trump, Karoline Leavitt, nói: "Người dân Mỹ không cần các nhà kinh tế nói với họ rằng tổng thống nào sẽ bỏ nhiều tiền hơn vào túi họ. Khi Tổng thống Trump trở lại Nhà Trắng, ông ấy sẽ thực hiện lại chương trình nghị sự ủng hộ tăng trưởng, ủng hộ năng lượng, ủng hộ việc làm để giảm chi phí sinh hoạt và nâng cao tinh thần cho tất cả người Mỹ".

Phản ứng trước các dự báo

Kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục thay đổi khi ông Trump giành chiến thắng? Minh họa của Aïda Amer/Axios

Vẫn chưa rõ Fed sẽ tính đến tác động chiến thắng của ông Trump như thế nào, nhưng ít nhất một cựu Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ tin rằng Fed cần bắt đầu tính đến điều đó - ngay cả khi xem xét cắt giảm lãi suất trong thời gian ngắn.

Cựu lãnh đạo Fed Boston Eric Rosengren đã viết trên mạng xã hội X trong tháng này. "Đó không phải là chính trị, đó là phản ứng trước một dự báo đã thay đổi".

Chủ tịch Fed Richmond Thomas Barkin cũng đã cảnh báo về điều đó.

Ông nói với các phóng viên vào tuần trước: "Tôi nghĩ sẽ rất khó để đưa ra chính sách vào ngày hôm nay" trước những kỳ vọng về hành động của chính phủ Hoa Kỳ trong tương lai.

Trong khi đó, Chủ tịch Fed Jerome Powell hồi đầu tháng này đã từ chối bình luận trước Quốc hội về tác động của bất kỳ thay đổi chính sách nào trong tương lai khi các chính sách thuế quan được mở rộng nhiều hơn.

Bom nổ chậm

Jason Furman, cựu Chủ tịch Hội đồng cố vấn kinh tế trong chính quyền Obama và hiện là giáo sư kinh tế tại Đại học Harvard, cho biết sự thay đổi lạm phát sẽ diễn ra hơi chậm. Ông nói: "Bạn không nói về lạm phát 5, 6%, nhưng lạm phát sẽ cao hơn mức bình thường và chính sách tiền tệ cũng sẽ thắt chặt hơn".

Phản ứng của ông Trump sau chiến thắng như thế nào trước việc Fed cắt giảm hoặc thậm chí đảo ngược bất kỳ đợt cắt giảm lãi suất nào cũng là một điều bí ẩn khác.

Ông Trump trong nhiệm kỳ trước đây của mình đã có xung đột nổi tiếng với ông Powell, người mà ông bổ nhiệm làm Giám đốc Fed, nhưng gần đây ông Trump đã nói với Bloomberg rằng ông sẽ không cố gắng lật đổ Powell trước khi nhiệm kỳ chủ tịch của ông ta kết thúc vào năm 2026.

Barry Eichengreen, Giáo sư kinh tế và khoa học chính trị tại Đại học California, Berkeley, cho biết tại một sự kiện ở Peru hôm thứ Sáu, rằng có khả năng ông Trump sẽ nỗ lực tái cơ cấu Fed nếu cơ quan này chống lại những tác dụng phụ từ các lựa chọn chính sách của ông.

Eichengreen cho biết: "Đến tháng 5 năm 2026, Tổng thống Trump sẽ có lựa chọn đơn giản hơn là đề cử một Chủ tịch Fed dễ tuân thủ lệnh của ông hơn", người sẽ không hành động để bù đắp áp lực lạm phát đang gia tăng, từ đó khiến lạm phát trở nên tồi tệ hơn.

Điều đó nói lên rằng, các nhà đầu tư có thể tăng đáng kể chi phí của việc gia tăng áp lực lên Fed.

Scott Lincicome, chuyên gia chính sách thương mại tại Viện Cato, cho biết "ít nhất bạn có thể sẽ thấy một số phản ứng của thị trường đối với ngay cả những nỗ lực làm suy yếu tính độc lập của Fed" và điều đó có thể khiến các quan chức được bầu xem xét lại những hành động như vậy.