Lãi suất thấp "như mơ", vì sao doanh nghiệp vẫn khó vay vốn?

Mặt bằng lãi suất huy động và cho vay đang ở mức đáy trong nhiều năm, các ngân hàng liên tục tung gói tín dụng ưu đãi nhưng doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận hoặc chưa dám vay…

Đây là vấn đề được các ngân hàng, doanh nghiệp nêu ra để cùng tìm giải pháp tại hội thảo chủ đề "Khơi thông nguồn vốn ra thị trường" do Báo Tuổi Trẻ tổ chức chiều 5-4, tại TP HCM.

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết dù vốn ngân hàng dồi dào nhưng vẫn là vấn đề khó khăn đối với một số doanh nghiệp, bất chấp lãi suất đang thấp nhất trong 20 năm qua.

Vốn ra nền kinh tế không thiếu. Hạn mức tín dụng đã Ngân hàng Nhà nước giao cho ngân hàng thương mại ngay từ đầu năm với 15%. Nếu như điều kiện nền kinh tế cho phép, nền kinh tế cần vốn cho các lĩnh vực là động lực tăng trưởng thì có thể tăng hạn mức tín dụng lên. Vậy làm thế nào để tăng trưởng tín dụng, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển?

Các ngân hàng nói lãi suất đã xuống đáy nhưng một số doanh nghiệp vẫn không dám vay vốn vì thiếu đơn hàng....

Lãnh đạo của các ngân hàng như HDBank, Techcombank, ACB đều nhận định lãi suất cho vay đã giảm nhiều và các gói tín dụng lãi suất thấp được tung ra liên tục, góp phần kích thích tăng trưởng tín dụng.

Ông Trần Hoài Nam, Phó tổng giám đốc HDBank, cho biết từ tháng 2-2024, tăng trưởng tín dụng của ngân hàng đi lên, kéo cả quý I tăng 6%, nhưng vẫn thấp hơn so với cùng kỳ 2023 khi giai đoạn này năm ngoái tăng 9%. Hiện mặt bằng lãi suất thấp, không lo hạn mức tăng tín dụng, doanh nghiệp đỡ áp lực về chi phí vốn… nên dự báo nhu cầu tín dụng tiếp tục tăng.

Bà Nguyễn Thị Lộc, Giám đốc điều hành miền Nam Techcombank, cho hay mức tăng trưởng tín dụng của Techcombank sau 2 tháng đầu năm khoảng 3-4%, riêng mảng khách hàng doanh nghiệp đã phục hồi mạnh mẽ gần 7% nhờ sự khởi sắc của xuất khẩu. Ngân hàng đang triển khai hàng loạt gói cho vay ưu đãi cho từng đối tượng khách hàng, với mức lãi suất từ 5,5%/năm.

Trong khi đó, một số doanh nghiệp tham gia hội thảo lại chia sẻ một lát cắt khác, khi phản ánh doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn về vốn. Ông Nguyễn Đình Tuệ, Giám đốc Trung tâm dịch vụ Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, nó rằng khi khảo sát, doanh nghiệp thường trả lời "khát" vốn, khó tiếp cận vốn trong khi ngân hàng cũng phản hồi đã nỗ lực tiếp cận doanh nghiệp.

"Lý do nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa dễ tiếp cận vốn tín dụng là vì đa số có khó khăn về tài sản bảo đảm, hạch toán chưa minh bạch, quản trị còn yếu kém. Để hỗ trợ doanh nghiệp, đề nghị các ngân hàng hạ lãi suất cho vay đối với các khoản vay cũ, giảm sự chênh lệch giữa lãi suất huy động và lãi suất cho vay. Cần tiếp tục đơn giản hóa thủ tục nhằm tăng khả năng tiếp cận cho vay và đẩy mạnh tín chấp" - ông Tuệ đề xuất.

Một số doanh nghiệp cho rằng không dám vay vốn vì lo không có đơn hàng. Bà Tô Thị Tường Lan, Phó tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), nêu rõ do các doanh nghiệp không có đơn hàng, các thị trường chính đều suy giảm nên ngại vay vốn. Với nhóm 20 doanh nghiệp xuất khẩu hàng đầu thường vay USD, do biến động tỉ giá không có lợi nên nhu cầu cũng chững lại.

Lãi suất thấp sẽ được phát huy

Một thực tế được PGS-TS Phạm Thị Thanh Xuân, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển Công nghệ Ngân hàng (Trường Đại học Kinh tế Luật), chỉ ra là người dân, doanh nghiệp đang hồ nghi là kinh tế đã hồi phục hay chưa? Kết quả của nhóm nghiên cứu cho thấy đang có tín hiệu lạc quan, có thể khẳng định là nền kinh tế đã bước vào pha phục hồi. Chính sách hạ lãi suất và công khai lãi suất đã đúng điểm rơi.

"Lãi suất thấp sẽ phát huy được khi nền kinh tế ở pha phục hồi. Cộng với hiệu ứng từ việc các ngân hàng vừa công bố công khai biểu lãi suất cho vay sẽ giúp cho thị trường công khai và minh bạch hơn. Kỳ vọng từ việc công khai lãi suất cho vay này sẽ khiến dòng vốn điều hướng về phía những ngân hàng có mức lãi suất thấp hơn và các ngân hàng sẽ phải cạnh tranh với nhau về dịch vụ", bà Xuân nói.