Lãi suất tăng ở Mỹ sẽ không thể châm ngòi khủng hoảng tài chính châu Á

Nền kinh tế thế giới đang ở trong bối cảnh tương tự như cuộc khủng hoảng Tài chính Châu Á năm 1997 với việc Mỹ mạnh tay nâng lãi suất và giá trị đồng bạc xanh tăng vọt.

+ Tuy nhiên, các nhà phân tích nhận định lịch sử khó có thể lặp lại.

+ Lần này, nền tảng của các thị trường châu Á mới nổi được cho là đã mạnh và “dai sức” hơn.

Nền kinh tế thế giới đang ở trong bối cảnh tương tự như cuộc khủng hoảng Tài chính châu Á năm 1997 với việc Mỹ mạnh tay nâng lãi suất và đồng bạc xanh tăng giá.

Các nhà phân tích nhận định, lịch sử sẽ khó lòng lặp lại, tuy nhiên cũng đưa ra cảnh báo rằng, một số nền kinh tế trong khu vực đặc biệt dễ bị tổn thương trước sự mất giá tiền tệ như thời gian khủng hoảng trước.

Vào ngày 22/9, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất 0,75% lần thứ ba liên tiếp trong năm nay.

Những nỗ lực gần đây của Fed nhằm kiềm chế lạm phát cao và dai dẳng đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc khủng hoảng tài chính khu vực, tương tự như vào năm 1997. Vào thời điểm đó, đồng Baht Thái và các loại tiền tệ châu Á khác đã sụt giá mạnh mẽ, gây ra những ảnh hưởng vĩ mô nghiêm trọng, từ đó kéo giảm thị trường chứng khoán khu vực.

Tuy nhiên, lần này, nền tảng của các thị trường châu Á mới nổi - đã phát triển thành các nền kinh tế trưởng thành hơn 25 năm - được cho là đã mạnh và “dai sức” hơn với khả năng chịu được áp lực tốt hơn đối với tỷ giá hối đoái, các nhà phân tích cho biết.

Trao đổi với CNBC “Squawk Box Asia”, Tan Teck Leng, chiến lược gia vĩ mô, CEO UBS Global Wealth Management phụ trách FX châu Á - Thái Bình Dương chỉ ra rằng, hiện tỷ lệ nắm giữ tài sản trong nước của người nước ngoài đang không quá cao, nên tác động của việc dịch chuyển vốn trong khoảng thời gian này sẽ bớt nặng nề hơn.

“Tôi nghĩ tình hình hiện nay đang gợi lại cuộc khủng hoảng Tài chính châu Á nhưng nhìn chung, chế độ tỷ giá hối đoái đã linh hoạt hơn rất nhiều so với hồi đó.”, ông Tan cho biết. “Tôi không nghĩ chúng ta đang ở trên đỉnh của sự sụp đổ tiền tệ hoàn toàn, nhưng mọi thứ sẽ phụ thuộc rất nhiều vào thời điểm Fed đạt được đỉnh”.

Châu Á là khu vực dễ bị tổn thương nhất

Ông Tan cho biết, trong số các loại tiền tệ rủi ro hơn, đồng peso của Philippines là thuộc nhóm dễ bị tổn thương nhất, do tài khoản vãng lai của nước này còn yếu. Tuy nhiên, vào hôm thứ năm, ngân hàng trung ương Philippines cũng đã tăng lãi suất chính sách chính thêm 50 điểm cơ bản và báo hiệu sẽ thực hiện các đợt tăng tiếp theo.

Theo Louis Kuijs, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại S&P Global Ratings, ngược lại, các nền kinh tế có chính sách tiền tệ phù hợp hơn – chưa phải tăng lãi suất song song với Mỹ - chẳng hạn như Nhật Bản, cũng có nguy cơ suy yếu đồng tiền hơn nữa.

Ông cảnh báo rằng áp lực giảm giá đối với các đồng tiền châu Á có thể tăng lên, đặc biệt là do kỳ vọng rằng Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong nửa đầu năm 2023. Tuy nhiên, ông cũng không dự đoán một cuộc Khủng hoảng Tài chính châu Á khác.

Một châu Á “khỏe mạnh” hơn

“May mắn thay, các chế độ chính sách của các thị trường mới nổi châu Á hiện đã mạnh hơn và các nhà hoạch định chính sách đã chuẩn bị tốt hơn. Các ngân hàng trung ương hiện có chế độ tỷ giá hối đoái linh hoạt hơn nhiều”, Louis trao đổi với CNBC.

"Họ chủ yếu để tỷ giá hối đoái hấp thụ áp lực bên ngoài, thay vì hỗ trợ tiền tệ bằng cách bán dự trữ ngoại hối. Ngoài ra, chính phủ của các thị trường mới nổi châu Á đã theo đuổi các chính sách kinh tế vĩ mô thận trọng hơn trong những năm gần đây so với trước cuộc khủng hoảng năm 1997", ông cho biết thêm

Manishi Raychaudhuri, chiến lược gia cổ phần châu Á tại BNP Paribas, cho biết “tình hình hiện tại không thể so sánh với sự tàn phá mà họ phải đối mặt trong cuộc khủng hoảng châu Á” chủ yếu là do thu-chi cân đối hơn và dự trữ ngoại hối lớn hơn.

Trước đây, dự trữ ngoại hối cạn kiệt là nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của đồng baht Thái Lan trong cuộc khủng hoảng năm 1997.

Bert Hofman, Giám đốc Viện Đông Á tại Đại học Quốc gia Singapore, nhấn mạnh rằng một số nền kinh tế châu Á cũng đang duy trì thặng dư cán cân thanh toán và dự trữ ngoại hối lành mạnh hơn được cải thiện nhờ những nỗ lực như cơ chế đa phương hóa Sáng kiến Chiang Mai, một thỏa thuận hoán đổi tiền tệ đa phương giữa các thành viên ASEAN + 3.

Tuy nhiên, Vishnu Varathan, Trưởng bộ phận kinh tế và chiến lược tại Mizuho Bank, cho biết các nền kinh tế châu Á mới nổi vẫn phải đối mặt với sự hỗn loạn đáng kể và có khả năng sẽ gây ra những khó khăn tương tự như năm 2013 - khi thị trường phản ứng mạnh mẽ với nỗ lực giảm định lượng của Fed bằng cách bán tháo trái phiếu và cổ phiếu.

Ông đánh giá, “Hoảng sợ về một cuộc khủng hoảng tài chính sắp xảy ra và sự sụp đổ về thị trường ngoại hối của các nền kinh tế mới nổi châu Á được cho là bị thổi phồng quá mức, nhưng điều đó nói lên rằng, mối đe dọa về sự hỗn loạn ngoại hối dai dẳng cũng không thể giảm bớt. Vì vậy, rủi ro về việc tỷ giá hối đoái tiếp tục giảm hơn nữa cũng không thể bị loại bỏ với kỳ vọng lần này sẽ khác”.

Bất chấp những lo lắng, thị trường vẫn có những điểm sáng. Điển hình là đồng NDT Trung Quốc đang cho thấy khả năng phục hồi, theo Dwyfor Evans, Trưởng bộ phận Chiến lược vĩ mô khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của State Street Global Markets.

“Rất nhiều người cho rằng đồng NDT Trung Quốc đang suy yếu, nhưng trên thực tế, khi so với các đồng tiền khác trong khu vực, Trung Quốc vẫn chống đỡ tương đối tốt”, ông nhận định. "Vì vậy, nó là một loại tiền tệ rất ổn định so với rổ."

Tuy nhiên, ông cũng nói thêm, việc nền kinh tế Trung Quốc suy thoái có thể làm tăng dòng vốn vào và ra, từ đó tác động đáng kể hơn đến đồng tiền nước này.