Lãi suất ổn định trên mặt bằng mới

Lãi suất huy động được dự báo sẽ tiếp tục ổn định ở mặt bằng hiện nay trong những tháng cuối năm, trong khi lãi suất cho vay cũng không tăng nhưng cũng khó có khả năng giảm.

Lãi suất huy động vẫn neo cao

Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) vừa tăng lãi suất huy động kỳ hạn 9 tháng lên 8,2%, thay vì mức 6,9- 7% trước đó. Tuy nhiên, điều đó không gây ra bất cứ một hiệu ứng nào trên thị trường tiền tệ, bởi mức lãi suất trên được SHB đưa ra nhằm tri ân khách hàng trong chương trình “Kỳ hạn vàng tri ân khách hàng” dành cho sản phẩm tiết kiệm bậc thangđược triển khai trong thời gian khá ngắn từ ngày 05/07/2019 đến hết ngày 05/10/2019.

Nhìn chung, hiện mặt bằng lãi suất huy động trên thị trường vẫn khá ổn định, song cao hơn so với cách đây 1 năm khoảng 0,5 – 1 điểm phần trăm tùy từng kỳ hạn. Đáng chú ý, lãi suất huy động đang được phân hóa thành 3 nhóm khá rõ nét.

Nhóm thứ nhất có mức lãi suất huy động thấp nhất là khối các NHTM Nhà nước. Hiện lãi suất huy động các kỳ hạn dưới 6 tháng của nhóm này chỉ là 4,5 – 5%/năm; từ 6 đến 9 tháng là 5,5 – 5,6%/năm; từ 12 tháng trở lên là 6,8 – 7%/năm.

Nhóm thứ hai bao gồm những ngân hàng cổ phần lớn, có tiềm lực tài chính vững vàng. Hiện lãi suất huy động của các nhà băng này áp dụng cho kỳ hạn dưới 6 tháng trong khoảng 5,3-5,5%/năm; từ 6 đến 9 tháng trong khoảng 6,5-6,7%/năm (nhưng cũng có nhà băng trong nhóm này trả lãi tới 7%/năm); 12 tháng từ 7 – 7,5%/năm; 18 tháng từ 7,2 – 7,7%/năm; từ 24 tháng trở lên trong khoảng 7,7 - 8,0/năm…

Nhóm thứ ba là những ngân hàng thương mại cổ phần có quy mô nhỏ, có lãi suất huy động cao nhất. Hiện lãi suất huy động các kỳ hạn dưới 6 tháng tại các nhà băng này đã được đẩy kịch trần 5,5%/năm; trong khi lãi suất huy động kỳ hạn 6 tháng được đẩy lên cao nhất tới 7,5%/năm; 9 tháng cao nhất là 7,8%/năm; 12 tháng cao nhất là 8%/năm; 18 tháng là 8,5%/năm; 24 tháng cao nhất là 8,6%/năm.

Theo các chuyên gia tài chính – ngân hàng, có nhiều nguyên nhân khiến mặt bằng lãi suất huy động bị đẩy lên cao hơn nhiều so với năm trước. Thứ nhất, do tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn đã được giảm về còn 40% kể từ đầu năm nay, khiến nhu cầu vốn của các ngân hàng gia tăng, đặc biệt là nhu cầu vốn trung và dài hạn. Thứ hai là áp lực lạm phát những tháng đầu năm nay cũng lớn hơn nhiều so với giai đoạn trước khi mà giá điện được điều chỉnh tăng tới 8,36%, trong khi giá xăng dầu cũng liên tục tăng. Thứ ba, áp lực đè nặng lên tỷ giá cũng đòi hỏi mặt bằng lãi suất VND đứng ở mức cao.

Ngoài ra, TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng của BIDV cho rằng, việc các doanh nghiệp - cả niêm yết và chưa niêm yết - phát hành trái phiếu doanh nghiệp tương đối lớn trong thời gian vừa qua với lãi suất tương đối cao cũng đẩy mặt bằng lãi suất của thị trường lên.

Lãi suất biến động không đáng kể

Hầu hết các chuyên gia đều có chung nhận định, trong những tháng cuối năm nay, mặt bằng lãi suất huy động cơ bản ổn định, đặc biệt là lãi suất cho vay. Sở dĩ như vậy là bởi hiện thanh khoản của hệ thống ngân hàng đang khá dồi dào, trong khi NHNN vẫn tỏ ra kiên định với mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% nên các ngân hàng không có lý do gì để chạy đua huy động vốn.

Quả vậy, từ đầu năm đến nay, NHNN Việt Nam đã mua vào được 8,35 tỷ USD để bổ sung cho quỹ dự trữ ngoại hối. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc đã có hơn 194 nghìn tỷ đồng được bơm vào thị trường. Tuy nhiên, theo báo cáo mới đây của Công ty chứng khoán BVSC, tính từ đầu năm đến hết ngày 12/7, NHNN mới hút về 105.506 tỷ đồng. Có nghĩa còn gần 90 nghìn tỷ đồng nữa vẫn đang nằm lại thị trường để bổ sung thanh khoản cho các ngân hàng, tạo điều kiện cho các ngân hàng ổn định mặt bằng lãi suất và tăng tín dụng.

Bên cạnh đó, hiện áp lực tỷ giá, lãi suất trong nước đã vơi đi khá nhiều so với thời điểm đầu năm khi mà FED và nhiều NHTW lớn khác đã thay đổi quan điểm sang nới lỏng tiền tệ để thúc đẩy tăng trưởng.

Ngoài ra, hiện Chính phủ và NHNN đang có chủ trương ổn định mặt bằng lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2019.

Tuy nhiên, theo TS. Cấn Văn Lực, áp lực huy động vốn trung - dài hạn tại một số ngân hàng vẫn rất lớn, đặc biệt là với các nhà băng có tỷ trọng tín dụng trung và dài hạn lớn, khi mà NHNN đang có chủ trương giảm tiếp tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn về còn 30% trong vòng 2-3 năm tới. Vì thế, lãi suất huy động trung và dài hạn vẫn có thể nhích nhẹ tại một số ngân hàng. “Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất từ nay đến cuối năm về cơ bản lãi suất được dự báo duy trì ở mức tương đối ổn định, nếu có thay đổi cũng không đáng kể”, TS. Cấn Văn Lực cho biết.