Lãi suất huy động về vùng đáy, vì sao lãi suất cho vay giảm chậm?

Cuối năm 2023, người dân được chứng kiến những đợt giảm hiếm thấy của lãi suất huy động, điều này đồng nghĩa với việc nhiều người hi vọng sẽ được vay ngân hàng với lãi suất thấp trong năm 2024.

Tiền huy động rẻ, người dân mong chờ được vay với lãi suất thấp

Từ cuối năm 2022 đến cuối năm 2023, lãi suất huy động gần như rơi thẳng đứng.

Theo đó, đến cuối tháng 12.2023, nhóm ngân hàng Big4 đồng loạt điều chỉnh giảm lãi suất huy động ở các kỳ hạn dưới 12 tháng, đưa mức lãi suất về mức thấp nhất lịch sử.

Đáng chú ý, dù mức lãi suất liên tục được các ngân hàng điều chỉnh giảm, nhưng lượng tiền gửi của người dân và các tổ chức kinh tế liên tục tăng.

Lần cập nhất mới đây nhất của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tính đến cuối tháng 9, tiền gửi của dân cư và các tổ chức kinh tế tại hệ thống ngân hàng đạt 12,68 triệu tỉ đồng. So với cuối năm 2022, lượng tiền gửi của dân cư đã tăng tổng cộng hơn 583.000 tỉ đồng, tương đương 9,95%.

Từ những diễn biến trái chiều trên, dư luận không khỏi đặt câu hỏi bao giờ lãi suất cho vay mới giảm.

Hoàn thành đám cưới viên mãn vào giữa tháng 10.2023, vợ chồng anh Nguyễn Thành Nam (Hà Nam, Hà Nội) vẫn đang thuê trọ tại một chung cư mini tại phường Mỗ Lao, Hà Đông.

Chuẩn bị kế hoạch có em bé trong năm 2024, anh Thành Nam dự định cuối năm âm lịch 2023, với số tiền thưởng Tết, anh Nam sẽ đặt cọc một căn chung cư trên cùng địa bàn trong năm tới.

"Tôi đang tìm hiểu gói vay mua nhà tại ngân hàng BIDV. Nhân viên tín dụng tư vấn cho tôi gói vay với lãi suất từ 7,3%/năm áp dụng trong 6 tháng đầu, hoặc 7,8%/năm áp dụng trong 12 tháng đầu. Hết thời gian ưu đãi, lãi suất sẽ thả nổi. Hiện nay lãi suất tiết kiệm của ngân hàng này cũng đang thấp. Tuy nhiên vợ tôi chưa hài lòng lắm" - anh Nam chia sẻ.

Không chỉ anh Nam, với những người có nhu cầu vay ngân hàng mua nhà ở thực cũng rất hi vọng lãi suất cho vay tại các ngân hàng sẽ giảm hơn nữa.

Chị Trương Mỹ Linh (Nam Từ Liêm, Hà Nội) hi vọng: "Sau Tết Âm lịch 2024, tôi muốn vay 1 tỉ đồng để mua và sửa sang căn chung cư mới. Vì vậy, tôi hi vọng lãi suất cho vay ngân hàng sẽ giảm hơn nữa".

Vì sao lãi suất huy động và lãi suất cho vay giảm không đồng tốc?

Trên thực tế, lãi suất huy động giảm sẽ tạo điều kiện cho lãi suất cho vay giảm. Dù thời gian qua mức giảm của lãi suất đầu vào và đầu ra chưa đồng tốc, nhưng các chuyên gia dự báo lãi suất cho vay còn dư địa để giảm tiếp, đặc biệt trong bối cảnh tín dụng tăng chậm, các ngân hàng thương mại phải giảm lãi suất để cạnh tranh cho vay.

Dự đoán về lãi suất huy động trong năm 2024, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh - giảng viên cao cấp Học viện Tài chính - cho biết, trong quý I/2024, lãi suất huy động có thể sẽ từ từ tăng trở lại, và quay về mức khoảng 5%/năm.

"Mặt bằng lãi suất trong năm 2024 về cơ bản sẽ giữ mức ổn định. Lãi suất cho vay có thể giảm thêm một chút, với thời điểm cụ thể là vào khoảng tháng 2-3.2024. Nguyên nhân là do lãi suất huy động hiện đang rất thấp, là cơ sở để lãi suất cho vay điều chỉnh" - PGS.TS Thịnh chia sẻ.

Lý giải việc lãi suất huy động giảm nhưng lãi suất cho vay giảm chưa đồng tốc, ông Thịnh cho biết, các khoản vay mà người dân vay với lãi suất cao là khoản tiền được huy động ở mức lãi suất cao.

"Khi nguồn tiền trong ngân hàng được huy động với lãi suất cao, cho vay hết thì sẽ sử dụng đến nguồn tiền huy động với lãi suất thấp. Lúc này, lãi suất cho vay cũng giảm theo. Do đó, lãi suất cho vay trong khoảng thời gian đầu năm 2024 được dự báo giảm nhẹ" - chuyên gia kinh tế dự báo.

Còn nhớ đầu tháng 12.2023, tại "Hội nghị Diên Hồng" gỡ khó cho tăng trưởng tín dụng, Tổng giám đốc VPBank Nguyễn Đức Vinh cho biết, thời gian qua, các ngân hàng giảm mạnh lãi suất và mức lãi suất đang ở rất thấp.

Thực tế hiện nay, tại VPBank mức giảm lãi suất cho vay lớn hơn mức giảm chi phí lãi vay. “Việc các ngân hàng tập trung mở rộng, tạo điều kiện cho vay giúp doanh nghiệp và người dân vượt qua giai đoạn khó khăn này đồng nghĩa với việc ngân hàng chấp nhận rủi ro lớn hơn. Có thể nói ngân hàng đang chấp nhận đánh cược với nền kinh tế” - ông Vinh bày tỏ.