Lãi suất điều hành có thể tiếp tục giảm trong năm 2024

Trong bối cảnh lãi suất cho vay vẫn còn cao, các chuyên gia kỳ vọng lãi suất của Fed sẽ giảm từ giữa năm 2024, tỷ giá ổn hơn một chút, lạm phát được kiểm soát thì có thể Ngân hàng Nhà nước sẽ hạ lãi suất điều hành thêm chút nữa trong năm 2024.

TS. Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế hy vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ giảm lãi suất từ giữa năm sau, khi đó có thể Ngân hàng Nhà nước sẽ hạ lãi suất điều hành thêm chút nữa. “Hiện tại Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cố gắng giữ lãi suất hiện nay bởi áp lực tỷ giá vẫn còn", ông Thành nói.

Không thể để VND mất giá quá lớn

Trong kỳ điều hành gần đây, dù Fed đã giữ nguyên mức lãi suất, song các chuyên gia nhận định từ nay đến cuối năm việc NHNN hạ thêm lãi suất điều hành rất khó bởi áp lực tỷ giá vẫn còn.

TS. Võ Trí Thành nhận định: “Chúng ta không thể để VND mất giá, bởi nếu tình trạng này xảy ra, không là dòng tiền mà bản thân doanh sẽ rất khó khăn. Chúng ta sẽ phải chấp nhận VND mất giá song chỉ ở mức độ nhất định, không thể để mất giá quá lớn”, chuyên gia này nhận định.

Tại "Tọa đàm báo cáo kết quả điều tra kỳ vọng lạm phát Quý IV/2023 và kiến nghị giải pháp kiểm soát lạm phát trong thời gian tới", được tổ chức cuối tuần qua, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết, chưa bao giờ lãi suất ngắn hạn của đồng USD lại cao hơn lãi suất VND như trong năm 2023, tạo sức ép lớn lên tỷ giá giữa đồng Việt Nam và đôla Mỹ. Trong bối cảnh ấy, vừa phải giảm mạnh lãi suất VND nhằm hỗ trợ khu vực doanh nghiệp, vừa phải điều hành tỷ giá USD/VND linh hoạt, hài hòa trong tầm kiểm soát, vừa phải đảm bảo thực hiện thành công mục tiêu lạm phát là những nhiệm vụ vô cùng khó khăn đặt ra cho Chính phủ và NHNN.

Riêng với lãi suất cho vay, các ngân hàng thương mại đã giảm khoảng 2-2,5%/năm so với đầu năm. Mức giảm này vượt quá kỳ vọng của NHNN đặt ra đầu năm nay song vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng của doanh nghiệp.

Ước tính trong khoảng 1 tháng trở lại đây, đã có trên 20 ngân hàng giảm lãi suất huy động, là cơ sở để tiếp tục hạ mặt bằng lãi suất cho vay.

Dù vậy, TS. Võ Trí Thành cho rằng, ngân hàng thương mại huy động lãi suất cuối năm 2022 và đầu năm 2023 rất cao nên nếu hạ nhanh lãi suất cho vay sẽ lỗ nặng.

Thông tin này cũng được ông Phạm Như Ánh, Tổng Giám đốc MB chia sẻ: “Dự kiến, mức lãi suất này phải từ quý IV/2023 mới giảm dần và sang đến hết quý I/2024 các sổ tiết kiệm có mức lãi suất cao này mới đến kỳ đáo hạn”.

Dù vậy, lãnh đạo các nhà băng cũng cho biết, các ngân hàng đều có tệp khách hàng riêng, có khẩu vị riêng và có gói tín dụng ưu đãi với từng nhóm khách hàng ưu tiên của mình. Đồng thời thực hiện rà soát, đơn giản hóa quy trình, thủ tục cho vay để tăng khả năng tiếp cận tín dụng của khách hàng. Tuy nhiên, nhu cầu vốn của doanh nghiệp chưa cao khi đầu ra sản phẩm không có do sức tiêu thụ của thị trường yếu.

Về phía ngân hàng thương mại, ông Trần Hoài Phương, Giám đốc Khối khách hàng doanh nghiệp HDBank cho biết, lãi suất cho vay hiện nay đã thấp hơn quý trước song các ngân hàng vẫn vất vả tìm khách hàng tốt để cho vay.

“Các ngân hàng phải bỏ công sức nhiều hơn để tìm doanh nghiệp tốt trong giai đoạn hiện tại. HDBank có chương trình tốt cho khách hàng, thấp hơn cả so với lãi suất huy động. Những nhà cung ứng cho doanh nghiệp mua hàng có sức khỏe tốt sẽ được hưởng lãi suất ưu đãi”, ông Phương cho hay.

Lý giải về việc ngân hàng thừa tiền, doanh nghiệp vẫn kêu khó tiếp cận vốn, ông Phương chỉ ra những khó khăn chính yếu, đồng thời khuyên doanh nghiệp nên tránh ba điều để tạo niềm tin cho ngân hàng. Đầu tiên là không nên mất cân đối tài chính vốn ròng phải lớn hơn 0, không lấy vốn ngắn hạn để sống trong dài hạn. Thứ hai, không nên để nợ quá hạn. Thứ ba là vòng quay vốn không dài.

Cần trợ lực để tín dụng được "khơi thông"

Trong bối cảnh lãi suất cho vay vẫn còn cao, ông Thành hy vọng lãi suất của Fed sẽ giảm từ giữa năm 2024, hệ thống ngân hàng trong nước ổn hơn một chút thì có thể NHNN sẽ hạ lãi suất điều hành thêm chút nữa.

Còn trong một báo cáo khác công bố hồi tháng 8 cập nhật triển vọng ngành Ngân hàng, Chứng khoán Yuanta dự báo rằng, NHNN có thể tiếp tục giảm lãi suất điều hành thêm 50 điểm cơ bản vào cuối năm 2023 hoặc đầu năm 2024.

Bộ phận Nghiên cứu thị trường và kinh tế toàn cầu của Ngân hàng UOB cũng nhận định việc tiếp tục cắt giảm lãi suất của NHNN trong quý IV/2023 vẫn bị chi phối bởi các yếu tố chưa chắc chắn.

Ông Phạm Duy Hiếu, quyền Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank), cho rằng mặt bằng lãi suất cho vay được dự báo tiếp tục giảm thêm 1-1,5%/năm trong thời gian. Tuy nhiên, theo Tổng giám đốc ABBank, đây chỉ là một khía cạnh để kích cầu tín dụng, nên cần đến các trợ lực khác, như chính sách tài khóa, chính sách đầu tư, thương mại, nhằm thúc đẩy giải ngân đầu tư công, qua đó thu hút thêm dòng vốn đầu tư từ các thành phần kinh tế khác và tạo hiệu ứng lan tỏa sang nhiều lĩnh vực sản xuất, kinh doanh.

Bên cạnh đó, cần kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện chính sách đầu tư công. Đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại ở trong nước và quốc tế, nhằm kết nối giao thương doanh nghiệp Việt Nam với nhà mua hàng; quảng bá sản phẩm, duy trì thị trường truyền thống, khai mở thị trường mới cho xuất khẩu.

Cũng cho rằng để tín dụng được “khơi thông” thì tổng cầu của nền kinh tế phải lên, dòng tiền phải luân chuyển. Ông Phạm Xuân Hoè, Nguyên Phó viện trưởng Viện chiến lược Ngân hàng cho rằng: “Chúng ta đang cận kề Tết dương lịch và âm lịch, nhu cầu của người tiêu dùng gia tăng lên khiến các doanh nghiệp cần có vốn tích trữ nguyên liệu đầu vào đón đầu dịp Tết, có thể tín dụng sẽ tăng".

Song song với giảm lãi suất, một số ngân hàng cũng miễn giảm thêm phí dịch vụ, hoặc tăng hạn mức cho vay tín chấp, không tài sản đảm bảo, để có thể thu hút được các khách hàng tốt tới vay vốn.