Kỳ vọng Luật Đất đai sửa đổi được thông qua sẽ 'hâm nóng' thị trường bất động sản

Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua vào sáng ngày 18/1, với 432 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm tỷ lệ 87,63%), được kỳ vọng sẽ giúp thị trường bất động sản đẩy nhanh tốc độ hồi phục sau gần 2 năm ì ạch.

Dự thảo luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý gồm 16 chương và 260 điều; đã quán triệt đầy đủ và thể chế hóa theo đúng tinh thần nghị quyết 18, phù hợp với Hiến pháp, đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật.

Chỉnh lý nhiều nội dung

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Luật Đất đai là dự án luật lớn, có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống chính trị, kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước, có tác động sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp đồng thời cũng là dự án Luật rất khó và phức tạp.

Chính vì vậy, Dự án Luật đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan chuẩn bị rất trách nhiệm, kỹ lưỡng, công phu qua nhiều vòng, nhiều bước.

Đây là dự án luật đã được Quốc hội thảo luận tại 3 kỳ họp thứ 4, 5 và thứ 6, cũng là dự án luật được tổ chức lấy ý kiến toàn dân với khoảng 12 triệu lượt ý kiến đóng góp.

Đến kỳ họp bất thường gần nhất, dự án luật được Quốc hội xem xét, trong khi quy trình xây dựng luật thông thường, Quốc hội chỉ xem xét một dự án luật trong 2 kỳ họp. Dự án luật cũng 6 lần được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến chính thức. Chưa kể, Quốc hội cũng đã tổ chức 2 hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách để thảo luận về dự án luật này.

Về một số nội dung cụ thể, ông Thanh cho hay có ý kiến đề nghị không quy định phương pháp thặng dư trong định giá đất. Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, định giá đất là vấn đề khó. Nội dung quy định tại dự thảo luật đã được Quốc hội, Chính phủ tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, nghiêm túc nghiên cứu để thiết kế các phương pháp định giá vừa có tính kế thừa, vừa có tính cụ thể hóa thực tiễn.

Các cơ quan đã cân nhắc kỹ lưỡng và thống nhất cao về việc tiếp tục quy định tại dự thảo luật về phương pháp thặng dư. Trong bối cảnh Việt Nam hiện nay, nền kinh tế đang phát triển thì việc sử dụng phương pháp thặng dư trên cơ sở ước tính giá trị tương lai là cần thiết vì chưa có sẵn những thông tin dự án tương tự đã hình thành và giao dịch để áp dụng các phương pháp định giá khác.

Về các loại đất thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất, ông Thanh nêu rõ đây là chính sách đã được Quốc hội thảo luận kỹ lưỡng và biểu quyết tại kỳ họp bất thường thứ nhất khi xem xét sửa đổi điều 23 Luật Nhà ở năm 2014.

Trên cơ sở chính sách đã được thống nhất và báo cáo cơ quan có thẩm quyền đối với nội dung này khi thông qua Luật Nhà ở năm 2023 về kế thừa quy định tại điều 23 Luật Nhà ở năm 2014. Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi trình Quốc hội tại kỳ họp lần này quy định được thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với đất ở. Được sử dụng quyền sử dụng đất đang có để thực hiện dự án nhà ở thương mại đối với đất ở hoặc đất ở và đất khác.

Nhanh chóng đưa Luật Đất đai vào cuộc sống

Luật Đất đai sửa đổi có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025, trừ một số quy định cụ thể. Trong đó, tiếp thu ý kiến đại biểu, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, dự thảo luật quy định hiệu lực sớm đối với điều 190 và điều 248 từ ngày 1/4/2024.

Phát biểu bế mạc Quốc hội sáng 18/1, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định: "Việc thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) tại kỳ họp này, cùng với Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 6 vừa qua và có hiệu lực đồng thời từ 1/1/2025 đã đáp ứng yêu cầu hoàn thiện đồng bộ chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng đất phù hợp với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, để nguồn lực đất đai được quản lý, khai thác, sử dụng tiết kiệm, bền vững, hiệu quả cao nhất".

Theo Chủ tịch Quốc hội, Luật Đất đai (sửa đổi) được thông qua là thành quả của quá trình phối hợp chặt chẽ, chuẩn bị thận trọng, kỹ lưỡng, khoa học, từ sớm, từ xa, với nỗ lực và quyết tâm rất cao của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cơ quan của Quốc hội, đại biểu Quốc hội, các cơ quan, tổ chức hữu quan.

Luật cũng đã huy động được mọi nguồn lực với tinh thần thực sự cầu thị, lắng nghe, dân chủ; tranh thủ tối đa trí tuệ, đóng góp của các chuyên gia, các nhà khoa học, cộng đồng doanh nghiệp, cử tri và Nhân dân cả nước.

"Đề nghị Chính phủ bố trí nguồn lực, chuẩn bị ngay các điều kiện bảo đảm, ban hành và triển khai kế hoạch cụ thể để nhanh chóng đưa luật vào cuộc sống. Khẩn trương xây dựng, ban hành theo thẩm quyền và chỉ đạo các Bộ, cơ quan ngang Bộ ban hành các văn bản quy định chi tiết; hướng dẫn việc chuyển tiếp đúng quy định, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp", Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.

Kỳ vọng “hâm nóng” thị trường bất động sản

Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), Luật đất đai sửa đổi đang thu hút rất nhiều sự quan tâm của đông đảo người dân, đặc biệt là những người đang hoạt động trong lĩnh vực bất động sản. Bởi lẽ, theo thống kê, có đến 70% các khó khăn, vướng mắc của thị trường bất động sản bắt nguồn từ các vấn đề pháp lý.

Mặc dù Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản đã được thông qua nhưng rất nhiều điểm mấu chốt được cho là vẫn phải đợi thêm Luật Đất đai sửa đổi. Bởi lẽ, chỉ cần một sự “lệch pha”, không ăn khớp thì rất có thể thị trường sẽ tiếp tục phải đối diện với “mớ bòng bong”, chưa biết đến khi nào mới có thể tìm ra lối thoát.

Đặc biệt, VARS nhấn mạnh bên cạnh các nội dung đã được số đông biểu quyết, đồng tình, còn khoảng 20 điểm, vấn đề chưa thực sự được thống nhất. Đây đều là những vấn đề quan trọng, ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển của thị trường bất động sản, cũng như các nhóm đối tượng liên quan, chờ đợi được giải quyết triệt để.

Đơn cử như nhóm vấn đề liên quan đến lợi ích người dân. Chẳng hạn như vấn đề về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cần được quy định một cách cụ thể, đúng người, đúng việc. Tránh ảnh hưởng đến quyền lợi, lợi ích chính đáng của người dân. Khi đất đai thuộc quyền sở hữu của mình, nhưng việc hoàn thiện thủ tục giấy tờ theo đúng quy định lại gặp nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, liên quan đến quyền lợi của người dân khi có đất đai thuộc diện thu hồi. Cần có cơ chế, chính sách đền bù giải phóng mặt bằng phù hợp. Đảm bảo chế độ cho người dân, để họ không bị thiệt. Đồng thời, cần có những phương án bố trí tái định cư đảm bảo cuộc sống sinh hoạt của người dân.

Có thể thấy, việc thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) là một động thái rất quyết tâm nhằm sớm hoàn thiện các thể chế, để kích thích, tạo đà phát triển kinh tế, xã hội. Sau khi Luật Đất đai được Quốc hội thông qua, Chính phủ sẽ tập trung để hoàn thiện các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật bảo đảm sau khi Luật có hiệu lực thi hành thì hệ thống đã bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật. Với một hệ thống pháp luật đất đai được hoàn thiện sẽ góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Ngoài ra, công tác phổ biến, tuyên truyền về những điểm mới của Luật Đất đai (sửa đổi); nội dung trọng tâm của Luật tới người dân, doanh nghiệp cũng cần được tăng cường, đổi mới để các đối tượng chịu sự tác động của chính sách nắm vững và thực hiện theo đúng quy định.