Kỷ nguyên tiền rẻ đang mở ra khi Fed tiến gần đến đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên kể từ năm 2020

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang tiến gần đến hồi kết của một kỷ nguyên lãi suất cao khi sắp cắt giảm lãi suất lần đầu tiên sau bốn năm.

Ông Jerome Powell, Chủ tịch Fed

Nếu Fed thực hiện nới lỏng chính sách tiền tệ tại cuộc họp tiếp theo vào ngày 18/9 như dự kiến, thì đây sẽ chính thức đánh dấu sự kết thúc của chiến dịch kiểm soát lạm phát quyết liệt nhất kể từ những năm 1980. Lãi suất chuẩn hiện ở phạm vi 5,25% đến 5,5%, là mức cao nhất trong 23 năm.

Kỷ nguyên tiền rẻ mới của ngân hàng trung ương dự kiến ​​sẽ kéo dài đến năm 2025 và 2026. Sự thay đổi đó sẽ lan tỏa khắp nền kinh tế Mỹ bằng cách giúp người Mỹ vay những gì họ cần để mua nhà, ô tô hoặc chi tiêu thẻ tín dụng với chi phí rẻ hơn. Các doanh nghiệp cũng sẽ dễ dàng hơn khi vay vốn để tài trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Đối với Chủ tịch Fed Jerome Powell, điểm uốn này có thể cho phép ông tuyên bố một thành tựu mà nhiều thống đốc tiền nhiệm đã không làm được.

Mặt khác, Esther George, cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Kansas City cho biết, Fed sẽ không hoàn thành nhiệm vụ của mình cho đến khi đạt được mục tiêu lạm phát 2%.

"Họ có thể đang đi trên con đường vàng, nhưng đối với tôi, vẫn còn quá sớm để nói rằng chúng ta biết con đường mình đang đi… Uy tín của Fed về việc đạt được mục tiêu 2% đang được chú ý nhiều hơn, nhưng chúng ta vẫn chưa đạt được mục tiêu đó", ông cho biết.

Trong khi đó, vẫn còn có nguy cơ thị trường lao động có thể trở nên tồi tệ hơn, điều này có khả năng kéo nền kinh tế Mỹ đi xuống và buộc Fed phải hạ lãi suất mạnh tay hơn.

Đó là cuộc tranh luận có khả năng sẽ định hình những ngày tới khi Fed chuẩn bị cho cuộc họp tiếp theo.

Trong bài phát biểu gần đây nhất, ông Powell đã nói rằng ngân hàng trung ương đã sẵn sàng bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất. Nhưng ông không nói rõ đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên có thể lớn đến mức nào và liệu nó có chắc chắn diễn ra tại cuộc họp vào tháng 9 hay không.

Chủ tịch Fed Atlanta Raphael Bostic cho biết, tháng 9 hoặc tháng 11 "chắc chắn sẽ diễn ra" và việc cắt giảm lãi suất ban đầu 25 điểm cơ bản "có thể là cách phù hợp nhất để tiến về phía trước".

Chủ tịch Fed Philadelphia Patrick Harker cho biết ông kỳ vọng ngân hàng trung ương sẽ bắt đầu với mức cắt giảm 25 điểm cơ bản, nhưng ông sẽ để ngỏ khả năng cắt giảm ở mức độ nhiều hơn nếu thị trường lao động đột ngột xấu đi.

Fed đã đuổi kịp lạm phát

Cuộc chiến kiểm soát lạm phát kéo dài nhiều năm của Fed bắt đầu bằng điều mà nhiều người xem là một bước đi sai lầm và bao gồm rất nhiều thăng trầm trong suốt chặng đường.

Bước đi sai lầm đó là tin rằng lạm phát chỉ là tạm thời. Đó là niềm tin trong phần lớn năm 2021 khi các nhà hoạch định chính sách của Fed theo dõi giá cả tăng cao do sự gián đoạn của đại dịch và sự gián đoạn chuỗi cung ứng do cuộc khủng hoảng Covid-19 gây ra.

Nhưng khi giá cả tăng lan rộng sang nhiều loại hàng hóa và dịch vụ hơn, rõ ràng là lạm phát đang chứng tỏ là dai dẳng hơn so với suy nghĩ trước đây - đặc biệt là khi giá dầu tăng đột biến sau khi xung đột Nga-Ukraine diễn ra.

Vào tháng 3/2022, chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ đạt 8,5%, mức cao nhất trong 40 năm. Ngay cả khi không tính thực phẩm và năng lượng, mức tăng vẫn là 6,5%, cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Fed. Tháng đó, Fed đã quyết định tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2018, bắt đầu bằng 25 điểm cơ bản.

Nhưng lạm phát vẫn tiếp tục tăng cao. CPI tăng tốc lên 8,6% vào tháng 5 và 9,1% vào tháng 6. Sau đó, Fed kích hoạt mức tăng lãi suất 75 điểm cơ bản, là mức lớn nhất trong nhiều thập kỷ. Đây cũng là lần đầu tiên trong bốn lần tăng lãi suất 75 điểm cơ bản liên tiếp.

Fed sau đó đã quay lại mức tăng 25 điểm cơ bản vào đầu năm 2023, bất chấp một số dự đoán rằng cuộc khủng hoảng ngân hàng khu vực đang làm rung chuyển thế giới tài chính vào thời điểm đó có thể ngăn Fed thắt chặt chính sách hơn nữa.

Lần tăng lãi suất gần đây nhất của Fed diễn ra vào tháng 7/2023 và sau đó ổn định lãi suất quỹ liên bang ở mức cao nhất trong 22 năm là 5,25% đến 5,5%. Phạm vi lãi suất này đã duy trì ở mức đó kể từ đó.

Các nhà đầu tư bắt đầu năm 2024 với suy nghĩ rằng chiến dịch kiểm soát lạm phát của Fed đã kết thúc và đã kỳ vọng sẽ có sáu lần cắt giảm lãi suất trong năm nay.

Điều đó ngay lập tức dẫn đến căng thẳng giữa Fed và Phố Wall. Các quan chức Fed liên tục phản đối những kỳ vọng đó, và cho biết rằng họ cần thấy nhiều tiến triển hơn về lạm phát trước khi họ sẵn sàng ngừng tăng lãi suất.

Sự thận trọng này dường như là có cơ sở khi lạm phát đã tăng trở lại trong quý I và khiến các nhà hoạch định chính sách phải điều chỉnh lại dự đoán về số lần hạ lãi suất trong năm nay.

Nhưng khi lạm phát tiếp tục giảm trong quý II và tỷ lệ thất nghiệp bắt đầu tăng cao hơn, một số nhà phê bình Fed đã tái xuất. Họ lập luận rằng ngân hàng trung ương đã giữ lãi suất quá cao trong thời gian quá dài và có nguy cơ làm đảo lộn khả năng hạ cánh mềm.

Khi được hỏi liệu thị trường lao động có thể hạ nhiệt mà không đẩy nền kinh tế vào suy thoái hay không, Chủ tịch Fed Atlanta cho biết: "Có thể và chúng ta sẽ phải xem liệu điều đó có xảy ra hay không". Nhưng ông nói thêm rằng "triển vọng của tôi không phải là suy thoái".

Cựu chủ tịch Fed Cleveland Loretta Mester cho biết, ngân hàng trung ương hiện có "cơ hội tốt" để hạ cánh mềm.