Kinh tế thế giới và châu Á dường như đang đang “tìm lại chính mình”

Sau một năm khởi đầu khá khó khăn, kinh tế của các nước châu Á đã được hồi phục dần dần. 

Khối Nghiên cứu Kinh tế của Ngân hàng HSBC vừa công bố bản báo cáo phân tích tình hình kinh tế của các nước châu Á với chủ đề “Tất cả là khả năng chịu đựng của mỗi quốc gia” (Asia Economics: It’s about stamina) cho rằng, các nền kinh tế hiện nay cần xác định hướng đi dài.

Báo cáo chỉ ra rằng, dịch bệnh COVID-19 vẫn tiếp tục gia tăng ở hầu hết các quốc gia, trong đó có những phần thuộc khu vực châu Á.

Con người vẫn phải chịu đựng khắp nơi, ngay cả những quốc gia đã khống chế được sự lây lan của dịch bệnh, việc làm và thu nhập bị mất và khó khăn vẫn tiếp tục vẫy gọi. Chính vì vậy, trong thời gian tới, các quốc gia cần những chính sách hỗ trợ thêm nữa, bao gồm cả chính sách tài khóa và tiền tệ.

Theo HSBC, Trung Quốc đại lục - quốc gia đầu tiên bước chân vào và thoát ra khỏi thời kỳ phong tỏa, đã nhanh chóng lấy lại sự phục hồi. Nhưng tại thời điểm này, sự phục hồi không diễn ra đồng đều, khối tư nhân vẫn còn tụt lại phía sau.

Tại khu vực châu Á, kinh tế vẫn còn có tin tốt khi hoạt động xuất khẩu đã tốt hơn nhiều so với sự quan ngại trước đây. Tuy nhiên, đà tăng có thể phai dần trong những tháng tới khi thế giới quay trở lại hoạt động bình thường và nhu cầu đối với những mặt hàng xuất khẩu từ châu Á ít đi so với trước đây bởi lượng lớn nhà máy đã đóng cửa do ảnh hưởng của đại dịch.

"Tăng trưởng có vẻ sẽ mạnh lên trong năm tới, nhưng đó chỉ là mặt dễ dàng. Sau khi tuột dốc vào năm 2020, các hiệu ứng cơ sở mang tính thống kê tại các nước sẽ phẳng hơn. Các nền kinh tế sẽ phải dành cả năm 2021 để lấy lại những gì đã mất. Do đó, sẽ cần rất nhiều sự chịu đựng để rồi cuối cùng chúng ta sẽ tiến đến thời điểm đó một cách chậm rãi và kiên trì", báo cáo cho biết.

Thấp toàn diện ở các mục tiêu

Trong những tháng gần đây, các chỉ số đã cho thấy sự hồi phục một cách rõ ràng. Sau cú sẩy chân trong giai đoạn nửa đầu năm, phần lớn nền kinh tế thế giới và châu Á, dường như đang đang “tìm lại chính mình”.

Tuy nhiên, COVID-19 đã bao trùm sức chịu đựng của con người, ví dụ như ở các nước Ấn Độ, Indonesia và Philippines, số ca nhiễm bệnh vẫn vượt xa ngưỡng bình thường.

Theo HSBC, căn bệnh này cũng phủ khắp lên những khó khăn mà nhiều người đã từng trải qua ở khắp nơi khi thu nhập bị mất và tương lai quá bất định. Dịch bệnh cũng làm lu mờ một thực tế là sau khi nhu cầu bị sụt giảm, hoạt động nào hồi phục đầu tiên sẽ luôn ghi điểm ấn tượng. Hơn thế nữa, điều quan trọng là liệu những chuyển biến này có duy trì tốc độ cần thiết để đưa chúng ta quay trở lại đúng hướng.

"Đấy không nhằm vào việc chê bai hoàn toàn những thành quả mà chúng ta đã đạt được cho đến thời điểm này. Tại một số nước đã ghi nhận mức độ ổn định và sẽ còn gặt hái nhiều phát triển hơn nữa. Nhưng phải vượt qua một chút khó khăn mới có thể chạm tay vào những thành quả đó", HSBC cho biết.

Ở Trung Quốc đại lục, nền kinh tế đã tăng trưởng trở lại trong những tháng gần đây, như lĩnh vực xây dựng đang vượt lên phía trước bao gồm cả bất động sản và cơ sở hạ tầng. Hoạt động xuất khẩu cũng tăng khá tốt và doanh số bán xe hơi tăng mạnh. Tuy nhiên, cho đến nay, khối kinh tế tư nhân vẫn chưa góp mặt hoàn toàn.

Có lẽ còn quá sớm và sự phục hồi vẫn chưa đến. Điều này cho thấy hỗ trợ của Chính phủ rất cần được duy trì, không chỉ trong giai đoạn tâm dịch mà còn đi cùng với sự phục hồi kinh tế. "Chỉ khi những khó khăn được đề cập bị xóa bỏ hoàn toàn thì người ta mới có thể nói đến một nền kinh tế hồi phục hoàn toàn", báo cáo nhận định.

Tuy nhiên, những quý sắp tới có vẻ khá lạc quan khi Chuyên gia Kinh tế trưởng của Ngân hàng HSBC về thị trường Trung Quốc đại lục Qu Hongbin dự báo ​​tăng trưởng của Trung Quốc trong năm tới sẽ đạt mức 7,5%.

Tin tốt này sẽ giúp Hồng Kông lấy lại khí thế của mình (4,3% vào năm 2021), ngay cả khi tăng trưởng đó chưa đủ bù đắp cho thiệt hại diễn ra hai năm trước đó. Ngược lại, Đài Loan vẫn đang trên đà phát triển cho đến thời điểm này, đã vượt qua đại dịch với sức mạnh ấn tượng.

Nhật Bản đã phải hứng chịu một cú đúp kinh tế trong năm nay. Đất nước này vốn đã quay cuồng với đợt tăng thuế trước đó lại còn bị đại dịch tấn công. Sự phục hồi sẽ chỉ diễn ra từ từ trong năm tới, mặc dù việc ông Yushihide Suga được bầu làm Thủ tướng mang lại hy vọng về những chính sách cải cách sẽ được tiếp thêm sinh lực.

Hàn Quốc đã khéo léo xử lý vụ bùng phát dịch, nhưng sẽ không thoát khỏi tình trạng suy thoái cả năm. Thương mại lấy lại sự thịnh vượng nhẹ trong năm tới có thể gây ảnh hưởng đến sự phục hồi của cả quốc gia.

Còn Australia, quốc gia đã dừng tất cả trong năm nay cả về mặt tiền tệ lẫn tài chính để chống lại những tác động của việc phong tỏa. Một điểm tích cực là việc làm dường như đang quay trở lại nhưng nhiều khả năng toàn xã hội cần thêm các chính sách hỗ trợ nữa. Tuy nhiên, cùng với New Zealand, quốc gia này sẽ có mức tăng trưởng khá vào năm 2021.

Ngược lại, Ấn Độ đang gặp phải những thách thức lớn khi phải vật lộn ứng phó với tình trạng lây nhiễm bệnh trên diện rộng và hứng chịu tình trạng suy thoái kinh tế nghiêm trọng. Sự hồi phục của Ấn Độ có thể sẽ ít hơn so với hầu hết các quốc khác khi khả năng cung cấp các biện pháp kích thích của Chính phủ bị hạn chế và ngành ngân hàng đang bị các tài sản kém hiệu quả đè nặng.

Tại Sri Lanka, dịch bệnh dường như đang được kiểm soát tốt hơn, nhưng trong năm nay nền kinh tế cũng sẽ không tránh khỏi sự suy giảm trước khi quay lại đà tăng vào năm 2021.

Trong khi đó, Bangladesh cũng đang khá khó khăn với sự lây lan của bệnh COVID-19, mặc dù có vài dấu hiệu cho thấy hoạt động xuất khẩu của ngành may mặc nước này đang dần trở lại.

Ở ASEAN, HSBC cho rằng, bức tranh vẫn còn khá hỗn hợp. Tăng trưởng của Indonesia dường như không bị ảnh hưởng nhiều như các nơi khác và mặc dù có những thách thức kéo dài, nền kinh tế có thể tăng trưởng hơn 5% trong năm tới.

Philippines bị ảnh hưởng nhiều hơn trong năm nay, ít nhất là về mặt kinh tế, nhưng tài chính của quốc gia này vẫn còn khá dư thừa để thúc đẩy sự phục hồi sau khi sự lây lan của dịch COVID-19 giảm bớt.

Tương tự tại Thái Lan, kinh tế cũng sụt giảm sâu trong năm nay, một phần là do lượng khách du lịch – một yếu tố rất quan trọng đối với Thái Lan, đã ở yên tại nhà. Nền kinh tế sẽ phụ thuộc vào năm tới khi lượng khách du lịch có quay trở lại hay không.

Malaysia đã vượt qua giai đoạn bùng phát dịch bệnh từ ban đầu với kết quả ấn tượng, mặc dù điều này cũng để lại những dấu ấn tồi tệ cho tăng trưởng kinh tế trong năm nay. Động lực thúc đẩy từ xuất khẩu và nhu cầu nội địa phải đủ mạnh để đưa Malaysia đạt mức tăng trưởng khá trong năm 2021.

Singapore cũng sẽ hồi phục trở lại, mặc dù quốc gia này khác với những nước khác khi họ phụ thuộc chính vào chu kỳ thương mại toàn cầu.

Và Việt Nam vẫn đang lặng lẽ "phi những bước kiệu" với tốc độ tăng trưởng vẫn tích cực trong năm 2020 và sẽ đạt mức tăng trưởng nhanh nhất khu vực vào năm 2021.