MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Chứng khoán

24HMONEY đã kiểm duyệt

Kinh doanh "lộc trời", gieo kỳ vọng – gặt thờ ơ trên sàn chứng khoán

Dù thị trường xuất khẩu đã manh nha tín hiệu phục hồi, nhóm cổ phiếu ngành khai thác “lộc của trời” vẫn rơi vào trạng thái lạnh lẽo: giá không nhúc nhích, thanh khoản cạn kiệt. Nhà đầu tư thận trọng quay lưng, bởi sau những mùa “ăn nên làm ra” là cả một giai đoạn dài doanh nghiệp vật lộn với chi phí, chu kỳ và câu hỏi lớn về khả năng bật dậy thực sự.

Cú trượt giá đột ngột của gạo Việt Nam trong quý I/2025 đã đẩy hàng loạt cổ phiếu ngành này vào “vùng tối” của thị trường: thanh khoản tê liệt, giá cổ phiếu rơi tự do, thậm chí một số mã bị buộc rời khỏi sàn niêm yết. Những cổ phiếu từng được xem là kênh trú ẩn an toàn nay lại trở thành “gông cùm” tài sản cho không ít nhà đầu tư.

Mặc dù sản lượng xuất khẩu tăng, kim ngạch lại lao dốc do giá gạo bình quân tụt xuống mức thấp nhất trong hai năm – chỉ còn 522 USD/tấn, giảm hơn 20% so với cùng kỳ. Nguyên nhân chính đến từ việc Ấn Độ – quốc gia từng siết xuất khẩu – bất ngờ quay lại cuộc chơi với nguồn dự trữ kỷ lục, tạo áp lực cạnh tranh nặng nề lên các nước xuất khẩu khác, trong đó có Việt Nam.

Hệ quả, nhiều doanh nghiệp đầu ngành ghi nhận doanh thu sụt giảm nghiêm trọng, thậm chí thua lỗ kéo dài. Điều này lập tức phản ánh lên thị giá cổ phiếu: nhiều mã rơi vào cảnh “tê liệt thanh khoản”, bị kiểm soát, mất quyền giao dịch ký quỹ, thậm chí nhận án hủy niêm yết. Nhà đầu tư đứng giữa ngã ba đường – không bán được, cũng chẳng dám gom thêm, vì tương lai ngành vẫn phủ màu xám.

Tuy nhiên, từ đầu tháng 4/2025, thị trường bắt đầu phát tín hiệu tích cực. Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã quay đầu tăng, hiện đang dẫn đầu khu vực với mức 396 USD/tấn cho loại 5% tấm – vượt qua Thái Lan, Pakistan và cả Ấn Độ. Đặc biệt, tình trạng thiếu hụt gạo tại Nhật Bản đã tạo ra một “cơn sốt giá” hiếm thấy. Nước này buộc phải gia tăng nhập khẩu, mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt vốn mạnh ở phân khúc gạo thơm, gạo đặc sản. Nhiều khả năng, những đối tác như Kanematsu Corp. sẽ tăng gấp đôi sản lượng mua từ Việt Nam.

Bên cạnh đó, theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), gạo Việt đang từng bước chiếm lĩnh phân khúc trung – cao cấp trên bản đồ xuất khẩu. Các đơn hàng giá trị cao dần thay thế gạo phổ thông, giúp doanh nghiệp ít phụ thuộc hơn vào diễn biến giá thế giới.

Trên thực tế, sau chỉ đạo điều tiết từ Chính phủ vào giữa tháng 3, đà rơi của giá gạo đã nhanh chóng được hãm lại. Các doanh nghiệp có thêm thời gian tái cơ cấu đơn hàng, đàm phán lại hợp đồng và tìm kiếm cơ hội trong bối cảnh các quốc gia đồng loạt tăng dự trữ lương thực.

Tuy vậy, triển vọng phục hồi mạnh mẽ của cổ phiếu ngành gạo trong ngắn hạn vẫn còn là dấu hỏi lớn. Dòng tiền đầu tư tiếp tục thận trọng, chỉ chọn lọc đổ vào những mã có khả năng hồi phục rõ rệt hoặc đã thiết lập đáy giá trị.

Song nếu giá gạo giữ được nhịp tăng như hiện tại, bức tranh kinh doanh của các doanh nghiệp có thể cải thiện trong nửa cuối năm. Khi đó, cổ phiếu ngành gạo hoàn toàn có cơ hội quay lại quỹ đạo tăng trưởng – không còn là “cơn sốt mùa vụ”, mà là một chu kỳ đầu tư dài hơi.

Gạo vẫn là ngành hàng thiết yếu, ít biến động cầu, và đang bước vào một giai đoạn tái định vị. Dòng tiền có thể chưa trở lại rầm rộ, nhưng những nhà đầu tư có tầm nhìn chắc chắn sẽ không rời mắt khỏi từng nhịp “nảy giá” của mặt hàng được mệnh danh là “vàng trắng” này.