Kịch bản "cọ xát" tại Đông Á: Mỹ lui bước Trung Quốc?

Ảnh hưởng toàn cầu của Trung Quốc đang gia tăng – điều cạnh tranh trực tiếp với sức mạnh quân sự, kinh tế và công nghệ của Mỹ.

Theo CBS News, Bắc Kinh đang được nhiều bên xem là mối đe dọa an ninh quốc gia hàng đầu của Mỹ.

Trong một cuộc phỏng vấn với "CBS This Morning" vào thứ Tư vừa qua, cựu giám đốc CIA Michael Morell đã đưa ra thêm một dự đoán đáng ngại: nếu Hoa Kỳ có xung đột với Trung Quốc ở Đông Á, chúng tôi có thể "có khả năng thua".

Tín hiệu tại mặt trận Đông Á

Trung Quốc "đã tiến sát tới chúng tôi nhanh hơn bất kỳ quốc gia nào khác trong lịch sử, về mặt quân sự," ông Morell nói. "Nếu chúng tôi phải chiến đấu trong một cuộc chiến chống lại họ vào thời điểm hiện tại, ở Đông Á, chúng tôi sẽ gặp khó khăn trong việc giành chiến thắng và thậm chí có thể thua cuộc chiến đó."

Đó là một vấn đề lớn, Morell nói, đề cập tới mối đe dọa mà Trung Quốc đặt ra cho Hoa Kỳ. "Nếu bạn lập một danh sách các mối đe dọa và thách thức an ninh quốc gia mà Hoa Kỳ phải đối mặt, thì nó khá dài, nhưng chỉ có một thách thức nằm ở trên đỉnh, và có một khoảng cách lớn giữa điều đó và mọi thứ khác - và đó là Trung Quốc, "ông nói.

Mối đe dọa đó một phần xuất phát từ sự thay đổi trong mối quan hệ kinh tế giữa hai quốc gia. "Họ đặt ra một thách thức kinh tế đối với chúng tôi," Morell nói. "Chúng tôi từng ca ngợi nhau về kinh tế - họ giàu lao động, chúng tôi giàu vốn, hai thứ đó phù hợp với nhau. Nhưng bây giờ chúng tôi là đối thủ cạnh tranh."

Ông cũng nói rằng có một cuộc cạnh tranh về ảnh hưởng địa chính trị - và "chúng tôi đang thua mặt trận đó".

Trung Quốc coi Đông Á là "nơi mà họ nên có ảnh hưởng hàng đầu", ông Morell nói. "Họ đã có sức mạnh vượt trội tại đó một lần trong lịch sử. Họ đã đánh mất nó, họ nghĩ nơi đó là quyền lợi của họ và họ muốn lấy lại."

Ông Morell cũng nhấn mạnh tới vấn đề Trung Quốc đang đánh cắp tài sản trí tuệ từ Hoa Kỳ- điều chuyên gia này cho rằng thiệt hại đang ở mức "hàng tỷ đô la Mỹ mỗi năm."

"Họ là một trong số ít các quốc gia trên thế giới làm điều này", ông nói thêm. "Hợp chủng quốc Hoa Kỳ chưa bao giờ sử dụng khả năng tình báo của mình để đánh cắp tài sản trí tuệ nhằm gia tăng lợi thế cạnh tranh."

"Sai lầm chiến lược" của Mỹ?

Ông Morell cũng hoan nghênh Tổng thống Trump, "có lẽ là tổng thống đầu tiên", đã công khai gọi Trung Quốc là một vấn đề lớn - nhưng trong khi Tổng thống "có công lao về điều đó" thì "ông ấy vẫn chưa có hiệu quả" trong việc thay đổi tình hình, theo chuyên gia Morell.

"Và ông ấy không nhìn vào bức tranh chiến lược lớn hơn nữa", Morell nói thêm. "Ông ấy chỉ tập trung vào một lát hẹp của nó."

Cựu giám đốc CIA Morell cũng thừa nhận rằng đây là một câu hỏi khó. "Không có ai trong lĩnh vực an ninh quốc gia đã tìm ra điều này. Rất nhiều người đang giải quyết vấn đề này, nhưng không ai nói 'đã có giải pháp'".

Chuyên gia này đã khuyến nghị hai hướng đi "cần phải thực hiện" để Mỹ đi về phía trước: Hoa Kỳ tiến lên dẫn đầu chống lại Trung Quốc, và xây dựng một liên minh – tập hợp các đồng minh để nhận được sự hỗ trợ.

"Tôi nghĩ rằng sai lầm chiến lược lớn nhất mà chính quyền này đã mắc phải là đã rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), bởi vì điều Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương chính xác muốn truyền đạt lúc đầu là: một nhóm các quốc gia gửi thông điệp tới Trung Quốc, 'nếu bạn muốn gia nhập giữa thế giới theo một cách rộng lớn, bạn cần chơi theo luật - không phải theo luật của riêng bạn".

Sau khi Mỹ rút khỏi, TPP đã đổi thành Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và được 11 thành viên chính thức kí kết vào ngày 8/3/2018.

Một sai lầm chiến lược khác, theo ông Morell, là việc xung đột với Trung Quốc về thuế quan. "Tôi thà chiến đấu về những vấn đề kinh tế này trong Tổ chức Thương mại Thế giới, hơn là thông qua con đường thuế quan", Ông Morell nói. "Bởi vì thuế quan cuối cùng sẽ làm suy yếu người tiêu dùng Mỹ và tôi không nghĩ đó là một điều tốt. Vì vậy, tôi muốn thay đổi những vấn đề kinh tế trong các cấu trúc mà chúng tôi đã xây dựng, thay vì theo cách công khai rất khó chịu lúc này".