Khủng hoảng năng lượng - “cơn đau đầu tồi tệ nhất” của châu Âu?

Theo tạp chí The Economist của Anh, việc xác định đâu là nỗi ám ảnh phổ biến nhất của người châu Âu là rất phức tạp.

Điều khiến cử tri ở khu vực này của châu Âu khiếp sợ, như vấn đề người tị nạn, thâm hụt ngân sách hay Nga, nhưng có thể lại ít được người dân ở khu vực khác quan tâm. COVID-19 là một trong những ứng cử viên, vì đại dịch này đã khiến cuộc sống trở nên buồn nản từ Dublin đến Duovnik và rộng hơn nữa. Một vấn đề khác là cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra tại lục địa này.

Giá khí đốt tự nhiên tăng cao đang khiến các hóa đơn tiền sưởi tăng vọt, lấy mất số tiền mà người châu Âu tiết kiệm được trong hai năm qua. Đó là một cuộc khủng hoảng bao trùm đến mức tất cả các bộ phận của Liên minh châu Âu (EU) sẽ phải đối mặt với sự lo sợ sâu sắc nhất của mình.

Nhưng nỗi sợ hãi khủng khiếp này vượt ra ngoài tầm sổ sách. Đối với nhiều quốc gia, thiếu năng lượng gợi lên sự bất an tồi tệ nhất. Hãy xem nước Pháp, quốc gia hiện đang giữ chức chủ tịch luân phiên Hội đồng EU. Cuộc khủng hoảng này đã nhạo báng về việc EU muốn giành “quyền tự chủ chiến lược”, ý tưởng lớn mới nhất của Tổng thống Emmanuel Macron.

Việc châu Âu tránh không để bị các thế lực nước ngoài điều khiển nghe có vẻ đáng hoan nghênh, nhưng dường như còn lâu mới đạt được điều đó. Châu Âu tuyên bố quyền tự chủ như thế nào khi vẫn cần nguồn cung của Nga để giữ ấm nhà cửa? Đây là một câu hỏi khó vào thời điểm mà khủng hoảng Ukraine đang trở thành rủi ro lớn. Nếu Mỹ đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt chống lại Nga, như đã đe dọa, thì chính châu Âu sẽ phải chịu sự trả đũa tồi tệ nhất từ Điện Kremlin. Không có gì ngạc nhiên khi EU lo lắng tìm cách có một chỗ ngồi trên bàn đàm phán.

Tệ hơn nữa, một số quốc gia có vẻ lạc quan với tình hình hiện tại. Đức đang trong giai đoạn cuối cùng của việc phê chuẩn “Dòng chảy phương Bắc 2” - một hệ thống đường ống sẽ khiến châu Âu phụ thuộc nhiều hơn vào khí đốt của Nga. Nền kinh tế lớn nhất EU này sẽ phải đối mặt với nỗi đau của riêng mình. Việc giá năng lượng tăng sẽ là một thảm họa đối với ngành công nghiệp của nước này. Giá năng lượng cũng đã kích hoạt một bước nhảy vọt trong lạm phát, chỉ số kinh tế mà người Đức lo sợ nhất. Và chính phủ liên minh mới của nước này, bị chia rẽ bởi “Dòng chảy phương Bắc 2”, vừa giám sát việc đóng cửa ba nhà máy điện hạt nhân, những nhà máy có thể hữu ích trong việc duy trì các bóng đèn của lục địa này được bật sáng. Quốc gia tự cho mình là người cung cấp các giải pháp cho châu Âu hiện là một phần của vấn đề.

“Bộ phim kinh dị” giá xăng là kinh hoàng nhất đối với các quan chức EU. Georg Zachmann, thuộc tổ chức tư vấn Bruegel ở Brussels, cho biết nguyên nhân của sự hỗn loạn hiện tại khó có thể đổ cho một yếu tố duy nhất. Ủy ban châu Âu (EC) điều chỉnh các thị trường năng lượng của EU, nhìn chung là hợp lý, và đã xác định trung hòa carbon là nguyên tắc trung tâm của khối trong tương lai. Dù vậy, trong ngắn hạn, các chính sách nằm trong kế hoạch của EC có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng hiện tại. Ví dụ, việc sử dụng than để giữ giá điện thấp không phải là một lựa chọn vì các nước sẽ phải mua các khoản tín dụng phát thải carbon đắt đỏ của EU.

Các quan chức châu Âu biết tâm điểm đổ lỗi có thể ập đến với họ và không mong đợi điều đó. Tuy nhiên, việc cử tri quan tâm đến cách tiếp cận các vấn đề của EU là một dấu hiệu cho thấy EU đang đưa ra các chính sách mà một số người không đồng ý và có thể muốn đảo ngược. Điều đó phản ánh một nền dân chủ thiết thực ở cấp độ toàn châu Âu./.