Không còn vé máy bay giá rẻ?

Nếu đề xuất áp giá sàn bằng 20% mức giá tối đa vé máy bay phổ thông nội địa của Cục Hàng không Việt Nam được thông qua, giá vé của các hãng bay sẽ tăng mạnh, cản trở phục hồi đi lại của người dân và ngành du lịch.

Đây là nhận định cũng là sự lo ngại của nhiều chuyên gia và doanh nghiệp khi trao đổi với Tuổi Trẻ, bởi với việc áp mức giá sàn, giá vé máy bay sẽ không còn dải giá rẻ 0 đồng hay vài chục ngàn như trước.

Thay vào đó, giá vé máy bay tối thiểu (chưa tính thuế, phí) cho một đường bay ngắn (dưới 500km) cũng lên tới 320.000 đồng.

Gây bất lợi cho người tiêu dùng

Trao đổi với Tuổi Trẻ, nhiều doanh nghiệp (DN) lữ hành lo lắng giá vé máy bay tăng gây cản trở việc phục hồi đi lại của khách hàng.

Các công ty du lịch đang lên kế hoạch tái khởi động sau khi thị trường mở cửa, tuy nhiên với việc áp giá sàn vé máy bay, ngành du lịch sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc tổ chức kích cầu, khách hàng sẽ cân nhắc hơn bởi giá tour sẽ bị đội lên.

Giám đốc một DN du lịch cho rằng với giá trần đã được công bố, nếu áp dụng mức giá sàn như đề xuất, nhiều chặng bay sẽ trở nên đắt đỏ hơn.

"Chẳng hạn, với chặng bay TP.HCM - Hà Nội, căn cứ vào mức giá trần tối đa đã được công bố, giá vé máy bay sẽ không còn dải vé rẻ từ 500.000 - 800.000 đồng như trước, thay vào đó là giá sàn 750.000 đồng và tổng số tiền mà khách bay phải trả thấp nhất lên tới 1,4 - 1,5 triệu đồng sau khi cộng thuế, phí" - vị này khẳng định.

Ông Trần Thế Dũng - tổng giám đốc Công ty CP lữ hành Fiditour - cho biết thông thường, vé máy bay chiếm từ 30 - 50% giá thành một tour, tùy cự ly và chất lượng dịch vụ.

Với những chuyến đi ngắn ngày, tiền vé chiếm tỉ lệ cao hơn nên giá vé máy bay tăng, giảm đều ảnh hưởng trực tiếp tới giá tour.

"Giá vé máy bay nên để thị trường điều tiết. Khi nhu cầu tăng cao, đặc biệt là cao điểm lễ, tết..., giá vé tăng và ngược lại, các hãng bay cần hạ giá vé để khuyến khích người dân đi du lịch vào mùa thấp điểm" - ông Dũng đề nghị.

Nhiều hành khách cũng bày tỏ lo ngại rằng nếu áp giá sàn sẽ đặt dấu chấm hết cho vé máy bay giá rẻ, không còn giá vé 0 đồng hay vài chục ngàn đồng như trước.

Trong khi đó, thời gian qua người tiêu dùng được hưởng lợi nhiều từ chương trình khuyến mãi, kích cầu "buffet vé rẻ" từ 0 đồng, 8.000 - 49.000 đồng/vé của các hãng. Với những chuyến bay mùa thấp điểm, giờ bay muộn, có kế hoạch đặt vé sớm sẽ có giá vé tốt.

"Để tiết kiệm chi phí đi lại, nhất là đợt về quê vào dịp tết, tôi thường chọn mua vé xa ngày khởi hành và khung giờ khuya của hãng bay giá rẻ để có giá tốt hơn. Mua vé máy bay cũng tương tự như nhu cầu chọn phân khúc khách sạn 2-3 sao hay 5 sao để lưu trú. Áp chung giá sàn cho các hãng là không hợp lý" - chị Nguyễn Thanh Hằng (quận Bình Thạnh, TP.HCM) nói.

Đề xuất áp giá sàn bằng 20% mức giá tối đa sẽ gây khó cho vé máy bay giá rẻ - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Giải pháp tình thế có hợp lý?

Giải thích lý do đưa ra đề xuất này, ông Đinh Việt Thắng - Cục Hàng không Việt Nam - cho rằng quy định giá sàn các đường bay nội địa là cần thiết nhằm hỗ trợ khó khăn cho các hãng, đặc biệt giảm nguy cơ dẫn đến phá sản của Vietnam Airlines, giảm thiểu thiệt hại cho Nhà nước (với tư cách là cổ đông nắm giữ trên 86% vốn điều lệ của Vietnam Airlines).

Dù vậy, Cục Hàng không Việt Nam thừa nhận giải pháp mang tính chất tình huống này chưa phù hợp với thông lệ quốc tế.

Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống - nguyên chủ nhiệm bộ môn kỹ thuật hàng không Trường ĐH Bách khoa TP.HCM - cho rằng áp giá sàn vé máy bay là thiên vị cho một hãng bay mà làm bất lợi cho các hãng khác, đặc biệt ngành du lịch và người tiêu dùng.

Vietnam Airlines là hãng duy nhất được Nhà nước "giải cứu" với gói hỗ trợ 12.000 tỉ đồng, tiếp cận khoản vay 4.000 tỉ đồng với lãi suất 0% trong 3 năm.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng với các hãng có thế mạnh về mạng đường bay, sản phẩm, dịch vụ, thương hiệu sẽ được khách hàng ưu tiên chọn trước. "Số phận" các hãng nhỏ, mới ra như Bamboo Airways, Vietravel Airlines sẽ ra sao?

Một số chuyên gia cũng cho rằng khi các hãng bán giá 0 đồng và Vietnam Airlines bán giá cao hơn 100.000 - 200.000 đồng/vé, nhiều khách cũng ưu tiên chọn Vietnam Airlines trước khi chọn các hãng khác.

"Khi được đi lại sau dịch, sức mua của dân cũng đã suy yếu, với số tiền tổng chi phí giá vé chặng ngắn nhất cả thuế phí cũng đã xấp xỉ 1 triệu đồng sẽ khó khăn kích cầu để giải quyết nguồn cung đang tồn đọng với gần 200 máy bay đang nằm sân" - vị này nói.

Theo một chuyên gia kinh tế, việc áp dụng giá sàn vé máy bay là không hợp lý, vừa trái với quy luật cung cầu của thị trường, tạo nên sự không công bằng giữa các hãng và giảm khả năng tiếp cận vé ưu đãi của khách hàng.

"Cần phải bỏ giá sàn lẫn giá trần để các hãng cạnh tranh với nhau nâng cao chất lượng dịch vụ" - vị này đề xuất.

Khung giá vé tối thiểu theo đề xuất

Theo đề xuất của Cục Hàng không, nếu áp dụng giá sàn bằng 20% so với giá tối đa hiện nay, khung giá vé máy bay hạng phổ thông cơ bản trên các đường bay nội địa sẽ như sau:

Theo biểu giá sàn dự kiến như trên, các đường bay dưới 500km thuộc nhóm I.1 như TP.HCM - Côn Đảo, Cần Thơ - Côn Đảo, TP.HCM - Cà Mau... có vé tối thiểu 320.000 đồng/vé một chiều... Các đường bay nhóm I.2 như TP.HCM đi Phú Quốc, Cam Ranh, Đà Lạt; Hà Nội đi Vinh, Điện Biên... giá sàn 340.000 đồng/vé một chiều...

Các đường bay nhóm II như Hà Nội đến Huế, Đà Nẵng, Chu Lai; TP.HCM đến Đà Nẵng, Huế... có giá tối thiểu 440.000 đồng/vé 1 chiều. Các đường bay nhóm III như TP.HCM - Đồng Hới, Hà Nội đi Quy Nhơn, Pleiku; Đà Lạt - Vinh... giá tối thiểu 560.000 đồng/vé 1 chiều.

Các đường bay nhóm IV như Hà Nội đi TP.HCM, Đà Lạt, Cam Ranh...; TP.HCM đi Vinh, Thanh Hóa, Hải Phòng... giá tối thiểu 640.000 đồng/vé 1 chiều. Các đường bay nhóm V như Hà Nội đi Cần Thơ, Phú Quốc, Côn Đảo giá tối thiểu 750.000 đồng/vé 1 chiều. TUẤN PHÙNG

Các nước áp giá sàn vé máy bay ra sao?

Theo ghi nhận của chúng tôi, Indonesia đang là quốc gia duy nhất trên thế giới thực hiện quy định giá tối thiểu với vé máy bay nội địa, mức giá tối thiểu bằng 35% mức giá tối đa áp dụng từ tháng 4-2019.

Trước đó, vào năm 2015, khi Indonesia đưa ra ý tưởng về mức giá tối thiểu đối với giá vé máy bay, Trung tâm Hàng không châu Á - Thái Bình Dương (CAPA) cho rằng quy định giá tối thiểu cho các hãng hàng không là sai lầm, một tiền lệ xấu và sẽ phản tác dụng.

Một số quốc gia từng áp dụng giá tối thiểu nhưng đến nay đã bãi bỏ do không còn phù hợp với thực tiễn kinh doanh của các hãng hàng không hoặc chỉ quy định trong một giai đoạn ngắn.

Chẳng hạn, vào năm 2004 Trung Quốc áp dụng chính sách giá tối thiểu đối với vé máy bay nội địa và bãi bỏ vào năm 2013. Từ tháng 5-2020, Ấn Độ cũng áp dụng chính sách giá tối thiểu và giá tối đa với vé máy bay nội địa trước khi ngừng áp dụng vào tháng 3-2021. TUẤN PHÙNG