Không có "mưa tiền" hỗ trợ doanh nghiệp hậu COVID-19

Chính phủ tung gói hỗ trợ ảnh hưởng dịch COVID-19, ngân hàng quyết liệt, doanh nghiệp ngóng chờ, người đầu tư hào hứng đón lõng “cơn mưa” tiền.

Nhằm hạn chế tác động của dịch bệnh, cứu nền kinh tế, Chính phủ tung ra 3 gói hỗ trợ gồm: Gói an sinh xã hội giá trị 62.000 tỷ; gói hỗ trợ doanh nghiệp 180.000 tỷ và gói tín dụng lên tới 300.000 tỷ đồng cùng với cam kết giảm giá cước viễn thông, điện tiêu dùng... tính tổng lên tới 25-26 tỷ USD tương đương 10% GDP cả nước, ngang ngửa các cường quốc kinh tế.

Luôn và ngay, hàng loạt nhận định, phát biểu, tuyên truyền... về các chương trình hỗ trợ nêu trên với thông điệp là có tiền. Do vậy, chứng khoán, bất động sản hưởng lợi giống như gói kích cầu năm 2009... nền kinh tế sẽ hồi phục theo hình chữ V, hãy bắt đáy chứng khoán, thời cơ đã đến…

Kết quả có đến 36.721 tài khoản chứng khoán mới được đăng ký trong tháng 4, cao hơn 15% so với tháng 3 và gấp gần 4 lần so với tháng 1/2020 (10.053 tài khoản) đã chứng minh sự quan tâm và nhanh nhạy của thị trường. May mắn thay, chứng khoán đã bật lại từ 656 điểm (cuối tháng 3) lên 832 điểm sau đó. Nhiều người đã chốt lãi thành công.

Nhưng ăn mừng liệu có quá sớm trong khi con số trên chủ yếu là các nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư tổ chức đang đứng ngoài quan sát, nhà đầu tư ngoại đã và đang bán ròng rã 35 tuần qua. Khi thị trường lấy dòng tiền nhỏ lẻ và nhà đầu tư cá nhân làm bệ đỡ thì khó có thể bền vững trong khi “mưa tiền” vẫn chưa thấy .

Nghiên cứu kỹ nội dung, đối tượng và cơ chế hoạt động của 3 gói hỗ trợ nêu trên mới thấy: Thứ nhất, gói 62.000 tỷ là gói an sinh xã hội có 6 đối tượng thụ hưởng, chủ yếu là những người yếu thế với số tiền hỗ trợ khá khiêm tốn 1-1,8 triệu/người/tháng cho 3 tháng, doanh nghiệp được ưu tiên vay 0% từ gói này qua Ngân hàng Chính sách xã hội là để trả lương cho người lao động mất việc do COVID-19. Như vậy, số tiền này sẽ không chảy vào chứng khoán, bất động sản.

Thứ hai, gói hỗ trợ doanh nghiệp giá trị 180.000 tỷ, bản chất là gói hỗ trợ tài khoá là Chính phủ hoãn, cho chậm nộp các khoản như thuế, tiền thuê nhà, tiền sử dụng đất, tiền BHXH... trong thời gian 5 tháng.

Cuối cùng là gói tín dụng 300.000 tỷ, đây là gói của các ngân hàng chung tay hỗ trợ các doanh nghiệp vay vốn với lãi suất ưu đãi giảm từ 0,5-2,5% cho các khoản vay mới. Nhưng cũng là doanh nghiệp cũng phải cân đối thu chi, giá vốn hàng hoá (tiền huy động) vẫn 7-8% nên sau ưu đãi, lãi suất cho doanh nghiệp vay vẫn cao, trong khi sản xuất kinh doanh không có thị trường doanh nghiệp không hào hứng vay vốn.

Thông tư 01/2020/TT-NHNN nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do COVID-19 có hiệu lực ngày 13/3 là cơ chế mạnh. Theo đó khách hàng được cơ cấu lại nợ gốc và lãi, không bị chuyển nhóm nợ, không phải tính lãi phạt, được xem xét cho vay mới... Tuy nhiên các Ngân hàng vẫn không được phép nới lỏng các điều kiện cho vay (tuân thủ tỷ lệ dùng vốn ngắn hạn cho vay dài hạn; tỷ lệ rủi ro cao quy định cho ngành có nhiều rủi ro như chứng khoán, bất động sản; tỷ lệ trích lấp dự phòng; đảm bảo tài sản thế chấp...). Vì vậy không phải doanh nghiệp nào muốn vay vốn giá rẻ để đáo hạn các khoản vay cũ giá cao cũng vay được hay muốn vay mới để kinh doanh nhưng lại không đáp ứng điều kiện vay của ngân hàng.

“Nói có sách, mách có chứng” số liệu mới nhất của NHNN ngày 9/5, tín dụng 4 tháng đầu năm mới chỉ đạt 1,32% thấp hơn rất nhiều so với cùng kỳ năm 2019.