'Không có loại hình chung cư mini tồn tại trên danh nghĩa pháp luật, mà đây là một dạng biến tướng'

Liên quan đến vụ cháy chung cư mini ở Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội khiến 56 người tử vong, Bộ Xây dựng cho biết, loại hình này chưa có tên trong bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn nhà chung cư.

Trao đỏi với Tiền Phong, ông Hoàng Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý hoạt động xây dựng - Bộ Xây dựng - khẳng định, hiện nay, không có loại hình chung cư mini tồn tại trên danh nghĩa pháp luật, mà đây là một dạng biến tướng.

Ông Tuấn cho biết, trong ngắn hạn, Bộ Xây dựng sẽ có văn bản quán triệt gửi về UBND các tỉnh để chỉ đạo các cơ quan chuyên môn hướng dẫn cụ thể để người dân xác định rõ, hiểu rõ thế nào là nhà ở riêng lẻ, mục đích để người dân tuân thủ quy chuẩn, tiêu chuẩn nhà ở cho kinh doanh.

"Về lâu dài, Bộ Xây dựng tiếp tục rà soát các văn bản quy phạm pháp luật để quy định hướng dẫn cụ thể hơn, chặt chẽ hơn" - ông Tuấn nói thêm.

Còn ông Vũ Ngọc Anh - Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và môi trường, Bộ Xây dựng - cho rằng, tòa chung cư mini trên phố Khương Hạ bị hàn chuồng cọp kín.

Ông Anh cũng cho hay chung cư mini chưa có tên trong bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn nhà chung cư nhưng các công trình này có đầy đủ đặc điểm của một nhà chung cư (có cầu thang sử dụng chung, hành lang chung, phần sở hữu chung, phần sở hữu riêng). Vì vậy, chung cư mini phải được thiết kế an toàn cháy theo quy định của nhà chung cư.

“Với toà nhà vừa bị cháy, quy định về PCCC phải tuân thủ theo Nghị định 79 (năm 2014), Nghị định 136 (năm 2020) hướng dẫn Luật Phòng cháy chữa cháy. Theo đó, công trình này thuộc diện phải thẩm duyệt phòng cháy chữa cháy” - ông Vũ Ngọc Anh nhấn mạnh.

Lãnh đạo Vụ Khoa học công nghệ và môi trường cũng chỉ ra rằng, theo quy định, thang bộ của chung cư mini phải được đặt trong buồng thang kín, khói và lửa không lan vào được, bảo đảm an toàn cho cư dân thoát hiểm khi có sự cố.

“Để bảo đảm an toàn cháy nổ với nhà chung cư mini, trong trường hợp chủ đầu tư không thể lắp đặt thang bộ thoát hiểm thứ 2 bên ngoài toà nhà thì phải lắp đặt, xây dựng tường ngăn cháy cho thang bộ trong toà nhà. Thang bộ thoát hiểm trong toà nhà phải có lối thoát riêng để khi xảy ra sự cố cháy nổ, người dân có thể thoát ra an toàn. Nhưng qua kiển tra, chung cư mini vừa bị cháy ở phố Khương Hạ có nhiều yếu tố chưa bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy” - ông Ngọc Anh đánh giá.

Ngay sau khi xảy ra vụ cháy nghiêm trọng, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh ban hành công điện tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy đối với loại hình nhà ở nhiều căn hộ (thường gọi là chung cư mini). Chủ tịch UBND thành phố giao Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã tổ chức tổng kiểm tra, rà soát 100% các cơ sở, nhà ở nhiều căn hộ, nhà cho thuê trọ trên địa bàn quản lý, đặc biệt là loại chung cư mini.

Dẫn lời VTC News, ông Phạm Đức Toản, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển Bất động sản EZ (EZ Property) khẳng định, hiện nay chung cư mini là sự đánh tráo khái niệm về một loại hình nhà ở chưa được pháp luật quy định.

Chung cư mini chưa có cơ sở pháp lý nào để được công nhận là loại hình nhà ở được bán. Trên thực tế, đa số là cá nhân tự mua đất, sau đó xin cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ, rồi đem chia thành các căn hộ khép kín để bán. Đây là thỏa thuận dân sự, chứ không có hợp đồng mua bán vì không có quy định về bán một phần tài sản.

Ông Toản dẫn chứng, cá nhân có một mảnh đất rộng khoảng 200 - 300 m2, khi xây cao tầng và bán các căn hộ thì chủ sở hữu các căn hộ này không được cấp sổ đỏ riêng, mà đứng tên chung trong một sổ đỏ, dưới dạng chia sẻ tài sản.

"Nếu chung cư mini nào mà khách được cấp giấy chứng nhận thì có nghĩa là dưới dạng dự án chung cư thương mại bình thường, phải lập dự án, có chủ trương đầu tư, nộp tiền sử dụng đất...", ông Toản nói.

Ông Toản cũng nhận định, có tới 95% chung cư mini trên thị trường hiện nay là xây dựng sai phép, chủ đầu tư được cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ nhưng sai phạm. Bởi lẽ, nếu làm đúng quy định thì chủ đầu tư chưa làm đã thấy lỗ.

"Nếu mua một khu đất 200 m2 với giá 10 tỷ, nhưng chỉ được xây 5 tầng và xây 70% diện tích, tức là được 700 m2, chi phí cả tiền đất và tiền xây dựng là khoảng 22 triệu đồng/m2, trong khi nếu xây thành 10 tầng, diện tích xây dựng là 1.400 m2, thì chi phí mỗi mét vuông chỉ 14 triệu đồng. Nếu bán với giá 25 triệu đồng/m2, thì rõ ràng xây 5 tầng chủ đầu tư không có lãi, nhưng 10 tầng thì lãi đậm", ông Toản phân tích.

Tuy nhiên, nếu xin cấp phép xây 10 tầng thì lại buộc phải có PCCC, mà chi phí cho PCCC rất lớn và rất khó để được thẩm duyệt. Cụ thể, theo quy định, nếu diện tích sàn vượt 1.200 m2 chủ đầu tư buộc phải có PCCC, vì vậy, các chủ đầu tư sẽ lách luật xin cấp phép dưới 1.200 m2 để coi như một căn nhà dân bình thường và không cần PCCC.

"Tôi cho rằng, để loại hình chung cư mini phát triển tràn lan như thời gian vừa qua là do sự buông lỏng quản lý của chính quyền các cấp. Như tôi đã nói, phải có tới 95% loại hình chung cư mini có sai phạm, nhưng vẫn ngang nhiên tồn tại là do chính quyền đã làm ngơ. Đội quản lý trật tự xây dựng tại các phường rất chặt, bạn chỉ cần mang bao cát, bao xi măng về nhà là đã có người xuống hỏi ngay, chứ đừng nói những "con voi" chung cư mini cứ thản nhiên xây dựng và vận hành như thế", ông Toản bày tỏ.