Khởi tố vụ đồ điện tử hiệu Asanzo nhập 'nguyên con' từ Trung Quốc

Liên quan đến vụ nhập hàng điện tử gia dụng nhãn hiệu Asanzo và linh kiện tivi, máy lạnh từ Trung Quốc cung cấp cho Tập đoàn điện tử Asanzo lắp ráp có diễn biến mới, khi cơ quan điều tra khởi tố Công ty Sa Huỳnh để điều tra hành vi buôn lậu.

Cục Hải quan TP.HCM cũng quyết định chuyển hồ sơ của 14 công ty khác cho Bộ Công an điều tra, do các công ty này "mất tích" khiến việc kiểm tra sau thông quan bế tắc.

Nhập lò nướng Asanzo, khai báo linh kiện

Trao đổi với PV, lãnh đạo Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Công an TP.HCM (PC03) xác nhận cơ quan này đã có quyết định khởi tố vụ án "buôn lậu" đối với Công ty TNHH sản xuất thương mại Sa Huỳnh (mã số doanh nghiệp 0315160060).

Hành vi vi phạm pháp luật của Công ty Sa Huỳnh được Cục Hải quan TP.HCM phát hiện, điều tra ban đầu, sau đó chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra để khởi tố. Theo Cục Hải quan TP.HCM, công ty này đã tạm ngừng hoạt động có thời hạn kể từ ngày 6-3-2019.

Trước đó, ngày 7-9-2018 lực lượng chức năng Cục Hải quan TP.HCM kiểm tra container số hiệu FCIU8689004 chứa hàng hóa do Công ty Sa Huỳnh nhập từ Trung Quốc về cảng IDC Phước Long.

Công ty này khai báo hải quan hàng hóa nhập khẩu là linh kiện dùng để lắp ráp lò nướng thủy tinh. Số lượng gồm: 970 nắp đậy bằng nhựa, 940 chậu lò nướng bằng thủy tinh, 1.180 thiết bị đếm thời gian của lò nướng.

Tổng giá trị hàng hóa gần 213 triệu đồng. Xuất xứ hàng hóa (C/O) do cơ quan thẩm quyền Trung Quốc cấp.

Tuy nhiên khi kiểm tra thì phát hiện toàn bộ hàng hóa bên trong container là 1.300 bộ lò nướng thủy tinh nguyên chiếc nhãn hiệu Asanzo. Đặc biệt là trong thùng cactông đựng lò nướng còn có cả phiếu bảo hành in sẵn bằng tiếng Việt: "Asanzo - Đỉnh cao công nghệ Nhật Bản" kèm số đường dây nóng 18001035.

Mặc dù hồ sơ hải quan thể hiện hàng hóa có xuất xứ (C/O) Trung Quốc, toàn bộ lò nướng trong container này hoàn toàn không có tem nhãn ghi thông tin xuất xứ.

Giám đốc "ảo", chữ ký giả

Công ty Sa Huỳnh đăng ký kinh doanh tại số 861/27/39 Trần Xuân Soạn, P.Tân Hưng, Q.7, TP.HCM. Tuy nhiên, công an phường xác nhận với hải quan trên địa bàn không tồn tại địa chỉ này, tức là địa chỉ "ma".

Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp do Sở KH-ĐT TP.HCM cấp ngày 11-7-2018 thể hiện người đứng tên giám đốc Công ty Sa Huỳnh là Huỳnh Thị Sà Quôl, sinh năm 1981, quê ở huyện Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng.

Container số hiệu FCIU8689004 chứa lò nướng nguyên chiếc hiệu Asanzo nhập từ Trung Quốc, nhưng Công ty Sa Huỳnh khai báo là linh kiện lò nướng không nhãn hiệu.

Làm việc với cơ quan chức năng, chị Sà Quôl cho biết vào tháng 6-2018, vợ chồng chị lên TP.HCM làm việc trong nhà máy Asanzo ở Khu công nghiệp Vĩnh Lộc. Công việc của chị là khui thùng cactông lấy ốp lưng tivi nhập khẩu phân loại, chuyển cho bộ phận lắp ráp. Còn chồng chị làm phụ xe chở thành phẩm Asanzo đi giao ở các tỉnh.

Khi mới vô làm, người phụ trách nhân sự ở đây nói giấy CMND photocopy của chị bị mờ, kêu phải đưa bản chính để làm thẻ ATM trả lương. Ngày 24-9-2018, một người gọi chị lên văn phòng nói rằng trước đây có mượn CMND để nhập hàng nhưng bị hải quan giữ lại. Công ty nhờ chị ra hải quan ký tên, nộp phạt lấy hàng về rồi sẽ phụ cấp tiền.

Do chị Sà Quôl không mở công ty, không nhập khẩu gì nên chị không đồng ý ra hải quan và quyết định nghỉ việc về quê.

Ngày 5-10-2018, Công ty Sa Huỳnh thay đổi người đại diện pháp luật là ông Trương Ngọc Liêm. Làm việc với cơ quan chức năng, ông Liêm thừa nhận nhóm của ông có mượn CMND của chị Sà Quôl để đăng ký doanh nghiệp và đăng ký chức danh giám đốc công ty. Các chữ ký của chị trong chứng từ bộ hồ sơ là do một người trong nhóm của ông Liêm ký giả chứ chị không trực tiếp ký hồ sơ nào.

Theo nhận định của Cục Hải quan TP.HCM, ông Liêm biết rõ hàng điện tử gia dụng nhập từ Trung Quốc về Việt Nam là hàng nhập khẩu có điều kiện, nhưng đã tạo chứng từ giả chữ ký của chị Sà Quôl. Việc khai báo hàng hóa không đúng nhằm mục đích trốn tránh sự kiểm tra chất lượng nhà nước và được hải quan phân cho qua luồng vàng (chỉ kiểm tra hồ sơ, không kiểm tra trực tiếp hàng hóa) để thông quan hàng hóa trái phép.

Khi làm việc với cơ quan chức năng, các đối tượng này còn dựng lên kịch bản đối tác gửi hàng nhầm để che đậy hành vi khai báo gian dối.

Theo hồ sơ PV nắm được, số lò nướng nguyên chiếc hiệu Asanzo của Công ty Sa Huỳnh nhập do Công ty Zhongshan Kinbly Imp&Exp (Quảng Đông, Trung Quốc) cung cấp. Ngoài lô hàng khai báo gian dối này, cùng thời điểm đó Công ty Sa Huỳnh còn nhập một lô hàng gần 3.000 nồi cơm điện chống dính và không chống dính nguyên chiếc nhãn hiệu Asanzo, do Công ty Guangdong Weking Group cung cấp.

Vì sao Công ty Sa Huỳnh khai báo linh kiện?

Theo quy định, hàng hóa có C/O Trung Quốc thì doanh nghiệp nhập khẩu sẽ được áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt ASEAN - Trung Quốc (ACFTA). Công ty TNHH truyền thông Asanzo và một số công ty khác nhập lò nướng điện hiệu Asanzo từ Trung Quốc đều khai báo mã hàng là 85166090. Mã hàng này có thuế xuất nhập khẩu ưu đãi là 20%, còn thuế suất ACFTA là... 0%.

Theo cơ quan hải quan, Công ty Sa Huỳnh hoàn toàn có thể khai báo lò nướng nguyên chiếc vì thuế nhập khẩu 0%.

Theo quy định, mặt hàng lò nướng nguyên chiếc khi nhập khẩu buộc phải đăng ký kiểm tra chất lượng nhà nước. Ngoài ra, nếu nhập khẩu nguyên chiếc thì khi đưa vào thị trường tiêu thụ buộc phải thể hiện xuất xứ hàng hóa là Trung Quốc trên bao bì, nhãn mác.

Trong vụ này còn có khuất tất cần được cơ quan điều tra làm rõ, đó là hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc thể hiện nhãn hiệu Asanzo, có giấy bảo hành, hướng dẫn sử dụng, số đường dây nóng của Asanzo, nhưng Công ty Sa Huỳnh không khai báo bất cứ thông tin nào liên quan đến nhãn hiệu này. Sản phẩm lô hàng bị bắt không có tem nhãn ghi xuất xứ hàng hóa Trung Quốc theo quy định.

Chuyển hồ sơ 14 công ty cho Bộ Công an

Cục Hải quan TP.HCM được Tổng cục Hải quan giao kiểm tra sau thông quan đối với 14/31 công ty nhập khẩu hàng hóa và linh kiện nhãn hiệu Asanzo. Số còn lại do Cục Kiểm tra sau thông quan kiểm tra.

Cục Hải quan TP.HCM đã ban hành 14 quyết định kiểm tra sau thông quan và đến địa chỉ đăng ký kinh doanh của các công ty nói trên công bố quyết định kiểm tra theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, tất cả các công ty này đều đã ngưng hoạt động hoặc địa chỉ không có thật. Công an địa phương đã xác nhận với cơ quan hải quan. Chính vì vậy, cơ quan hải quan không thể thực hiện việc kiểm tra sau thông quan để làm rõ chứng từ thanh toán qua ngân hàng cho đối tác Trung Quốc, hóa đơn GTGT xuất bán cho đối tác nào trong nội địa, báo cáo quyết toán thuế nội địa... Để làm rõ nghi vấn có hay không hành vi trốn thuế và buôn lậu như Công ty Sa Huỳnh, Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Hải quan TP.HCM chuyển toàn bộ hồ sơ 14 công ty "mất tích" cho C03 - Bộ Công an để điều tra theo thẩm quyền.