Khởi tố cựu Vụ trưởng Bộ Y tế liên quan mua thuốc chống dịch

Ông Dương Huy Liệu, cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính Bộ Y tế, bị cáo buộc thiếu trách nhiệm trong việc tham mưu, đánh giá mua nguyên liệu thuốc phòng chống cúm A/H5N1 vào năm 2006.

Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) Bộ Công an vừa ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Dương Huy Liệu, cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Y tế), về hành vi “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định tại điều 360 bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2019.

Quyết định khởi tố nêu trên đã được C03 gửi đến Viện KSND tối cao để phê chuẩn.

C03 cũng ra quyết định khởi tố bị can, lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú và lệnh khám xét đối với Nguyễn Thanh Tòng, cựu Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần dược phẩm Cửu Long, về tội danh nêu trên.

Đây là diễn biến mới nhất quá trình điều tra vụ án “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Công ty cổ phần dược phẩm Cửu Long và các đơn vị liên quan.

Trước đó, C03 đã khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt bị can để tạm giam và lệnh khám xét đối với: Lương Văn Hóa, cựu Tổng giám đốc Công ty dược Cửu Long, và Nguyễn Văn Thanh Hải, cựu Kế toán trưởng, để điều tra về tội "lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", quy định tại điều 356 bộ luật Hình sự năm 2015.

Thông tin ban đầu cho biết, ông Dương Huy Liệu đã có hành vi không kiểm tra, đánh giá việc thực hiện điều khoản đàm phán giảm giá nguyên liệu khi thanh lý đặt hàng sản xuất thuốc Oseltamivir với Công ty dược Cửu Long nên không phát hiện ra việc công ty này đã được giảm giá nguyên liệu số tiền hơn 3,8 triệu USD để thu hồi về Bộ Y tế, gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước.

Cuối năm 2005, khi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo nguy cơ xảy ra đại dịch cúm gia cầm ở người, Thủ tướng giao Bộ Y tế khẩn trương đầu tư trang thiết bị, chuẩn bị các điều kiện sẵn sàng phòng chống đại dịch.

Theo đề nghị của Bộ Y tế, Thủ tướng đã phê duyệt kế hoạch dự trữ quốc gia thuốc Tamiflu và sản xuất thuốc Oseltamivir để phòng chống dịch cúm A/H5N1. Số thuốc dự trữ được Bộ Y tế đề xuất (tại Báo cáo số 58/BC-BYT ngày 16.11.2005) là đủ 30 triệu viên (đến 30.6.2006). Sau đó, kế hoạch này được Chính phủ điều chỉnh xuống còn 20 triệu viên. Dự trữ thuốc dưới hai hình thức: sản xuất 10 triệu viên, hoàn thành trong tháng 3.2006 và dự trữ dưới dạng nguyên liệu đủ sản xuất 10 triệu viên Oseltamivir.

Theo cơ quan chức năng, mặc dù trong 2 năm (2003 - 2005) cả nước chỉ có 91 ca mắc bệnh nhưng Bộ Y tế vẫn đề xuất mốc thời gian đến 30.6.2006 phải dự trữ đủ 30 triệu viên thuốc, tương đương 3 triệu liều cho 3 triệu người. Việc tham mưu đề xuất như trên là thiếu căn cứ thực tiễn về tình hình diễn biến của dịch tại Việt Nam.

Đáng chú ý, đã có 4 doanh nghiệp được Bộ Y tế đặt hàng mua nguyên liệu sản xuất thuốc, trong đó có Công ty dược Cửu Long. Tuy nhiên, cơ quan chức năng xác định trong quá trình đặt hàng, biên bản của “Hội đồng thẩm định các cơ sở đủ điều kiện sản xuất thuốc” của Bộ Y tế tại buổi làm việc với 4 công ty đã không có nội dung thương thảo về giá; biên bản làm việc không có chữ ký của công ty; đơn đặt hàng đã được Hội đồng thẩm định gửi cho công ty ngay tại buổi kiểm tra trong khi chưa có báo cáo lên Bộ trưởng.

Từ kết quả này, 4 công ty đã đặt mua 2.030 kg nguyên liệu Oseltamivir (do Hetero Labs Limited Ấn Độ sản xuất) với giá 17.500 - 18.000 USD/kg, cao hơn nhiều so với giá Bộ Y tế đã báo cáo là 12.000 USD/kg (báo cáo tại Kế hoạch số 59/BYT-QLD ngày 16.11.2005). Trong đó, Công ty dược Cửu Long mua 520 kg nguyên liệu từ Công ty Mambo Overeas Limited Singapore với giá 17.500 USD/kg, thành tiền là 9.100.000 USD. Công ty này chỉ thanh toán cho bên bán 5.252.000 USD và giữ lại số tiền hơn 3,8 triệu USD, nhưng số tiền giữ lại không được thể hiện trong báo cáo tài chính.