Khối BRICS: Tham vọng thoát khỏi Petro-dollar và hướng tới tương lai mới
Khối BRICS, gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, đang nỗ lực giảm phụ thuộc vào đồng USD và tích trữ vàng, với tham vọng thoát khỏi tầm ảnh hưởng của Mỹ. Họ mong muốn thay đổi cán cân kinh tế thế giới, tạo ra một thế lực mới đối trọng với Mỹ và châu Âu.
Định nghĩa Petro-dollar: Petro-dollar là hệ thống kinh tế ra đời từ thỏa thuận giữa Mỹ và Ả Rập Saudi năm 1974, định giá dầu mỏ bằng USD và đầu tư lợi nhuận vào trái phiếu chính phủ Mỹ. Đổi lại, Ả Rập Saudi nhận sự bảo trợ quân sự từ Mỹ. Hệ thống này đã củng cố vị thế của USD trên thị trường quốc tế.
Định nghĩa BRICS: BRICS là liên minh của các quốc gia đang phát triển, mong muốn đa dạng hóa quan hệ thương mại và giảm sự phụ thuộc vào USD. Gần đây, nhiều quốc gia, bao gồm Thái Lan và Malaysia, đã nộp đơn xin gia nhập khối này, hy vọng vào một thế giới lưỡng cực với cán cân thương mại cân bằng hơn.
BRICS mở rộng quy mô: Tại hội nghị thượng đỉnh BRICS lần thứ 15, sáu quốc gia gồm Ả Rập Saudi, UAE, Ai Cập, Iran, Ethiopia và Argentina đã được mời tham gia. Dù Argentina từ chối, năm quốc gia còn lại chính thức gia nhập vào năm 2024, góp phần làm tăng sự hiện diện của BRICS trên thị trường dầu mỏ.
Ả Rập Saudi và thanh toán dầu mỏ bằng nhân dân tệ: Ả Rập Saudi đã cân nhắc việc chấp nhận thanh toán dầu mỏ bằng nhân dân tệ của Trung Quốc thay vì USD. Điều này có thể gây hiệu ứng domino, chuyển dịch nhiều loại hàng hóa từ USD sang nhân dân tệ, đe dọa vị thế của đồng đô la Mỹ.
Nguyên nhân Ả Rập Saudi chuyển hướng:
1. Chuyển đổi năng lượng: Mỹ thúc đẩy năng lượng xanh, trong khi Ả Rập Saudi vẫn còn lượng dầu mỏ đủ cung cấp trong 50 năm tới.
2. Mâu thuẫn ngoại giao: Vụ ám sát nhà báo Jamal Khashoggi làm rạn nứt quan hệ Mỹ-Ả Rập Saudi.
3. Chiến dịch Helicopter money của Mỹ: FED in thêm tiền để cứu trợ dân trong đại dịch, gây lo ngại về giá trị USD và ảnh hưởng đến trái phiếu chính phủ Mỹ mà Ả Rập Saudi nắm giữ.
So sánh khối Mỹ-Âu và BRICS: Mỹ và châu Âu là những quốc gia phát triển, sở hữu công nghệ tiên tiến và hệ thống giáo dục hàng đầu, trong khi BRICS chủ yếu là các quốc gia đang phát triển với thế mạnh về dầu mỏ.
Dù BRICS đang nỗ lực và có tiềm năng lớn, vẫn còn quá sớm để kết luận rằng kỷ nguyên Petro-dollar đã kết thúc. BRICS cần thêm thời gian để củng cố vị thế và sự thống nhất trong nội bộ khối. Đồng thời, vị thế của USD và hệ thống Petro-dollar vẫn còn mạnh mẽ, đòi hỏi sự chuyển đổi lâu dài và phức tạp.
Bình luận