Khi nào chúng ta có thể tuyên bố đại dịch Covid-19 kết thúc?

Một thế giới an toàn có thể sẽ vẫn còn Covid-19 và bình thường mới chưa bao giờ có nghĩa là hoàn toàn an toàn.

Phân tích trên tờ New York Times, Tiến sĩ Aaron E. Carroll của Trường Y Đại học Indiana, Mỹ, một chuyên gia chuyên nghiên cứu về các chính sách y tế cho rằng, cần thực hiện một lộ trình để tiến tới một tình trạng bình thường mới. Chấp nhận trước một đối thủ vô hình và khó lường như Covid-19, để tìm được một hướng đi đúng, một giải pháp tốt không dễ dàng, đôi khi phải trải qua nhiều thử nghiệm, thậm chí phải trả giá bằng những mất mát.

Bởi vậy, nếu chúng ta muốn thoát khỏi cuộc khủng hoảng này và vượt qua nó tốt hơn, chúng ta phải bắt đầu lập kế hoạch ngay bây giờ. Bước đầu tiên có lẽ chúng ta cần là phải thống nhất về định nghĩa về “đoạn kết“ của đại dịch này.

Tất nhiên là chưa phải bây giờ!

Trên thế giới, tình trạng giãn cách hay “đóng chặt“ biên giới vẫn đang khá phổ biến, các ca nhiễm bệnh vẫn đang tăng cao ở nhiều nơi. Các biến thể của virus đang trở nên phổ biến hơn. Nhiều người đã được tiêm chủng ngừa Covid-19, nhưng số người chưa được tiếp nhận một mũi vaccine nào lại nhiều hơn.

Các trường hợp nhập viện và tử vong vẫn đang tiếp diễn, đặc biệt ở những nhóm chưa được tiêm chủng đầy đủ. Sự lây truyền bệnh dịch trong cộng đồng vẫn tràn lan và rủi ro vẫn còn rất nhiều trong cuộc sống con người.

Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, Tiến sĩ Rochelle Walensky, thậm chí đã từng cảnh báo về “sự diệt vong sắp xảy ra” từ làn sóng dịch bệnh lần thứ tư, nếu nước Mỹ không thận trọng.

Hiện mọi thứ đã tốt hơn đáng kể so với cách đây vài tháng. Nhưng khi tình hình dịch bệnh ở Mỹ đang dần được cải thiện, giá như có một cuốn cẩm nang nào đó có thể hướng dẫn cách giảm bớt các chính sách phòng ngừa dịch bệnh thì đã giúp cộng đồng được bảo vệ.

Tuy nhiên, hiện không ít người không muốn nói về việc hạ thấp các tiêu chuẩn nhằm chặn đứng dịch bệnh Covid-19 - ngay cả trong tương lai - bởi vì lo ngại một số nguy hiểm vẫn tồn tại. Họ muốn chắc chắn rằng, không còn ai chết vì Covid-19 trong cộng đồng của họ nữa, hoặc họ muốn biết rằng không phát hiện trường hợp nào trong khu vực của họ .

”Tôi hiểu tâm lý đó, vì chúng tôi đã được cập nhật đầy đủ các thông điệp về mức độ nguy hiểm của Covid-19”, Tiến sĩ Carroll chia sẻ.

Nhưng ông cho rằng, tình cảm trên không thực tế, cũng không hợp lý trong tình hình dịch bệnh lây lan quá mạnh như hiện nay. Bởi sự cảnh giác cao độ cũng có thể phản tác dụng. Mỗi ngày chúng ta đều chờ đợi, nhưng các thông tin mới về dịch bệnh chẳng có gì mới đôi khi càng khiến nhiều người trở nên mất kiên nhẫn.

Bình thường mới chưa bao giờ có nghĩa là “hoàn toàn an toàn”. Một thế giới an toàn hơn có thể sẽ vẫn có Covid-19 trong đó.

Bởi vậy, theo Tiến sĩ Carroll, tốt nhất, chúng ta nên giảm dần các hạn chế theo lộ trình, trong khi vẫn phải theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh. Đối với tình hình hiện tại ở nước Mỹ, ông đề xuất, đầu tiên có thể tự do hóa các cuộc tụ họp ngoài trời, mở trường học và thậm chí có thể cắm trại.

Nếu mọi việc suôn sẻ, chúng tôi có thể cho phép các sự kiện công cộng trong nhà được tổ chức nhiều hơn, với khẩu trang. Nước Mỹ có thể cho phép các nhà hàng và quán bar dần tăng hết công suất theo từng giai đoạn.

Trong tiến trình thực hiện lộ trình trên, cần tiếp tục theo dõi các trường hợp nhiễm bệnh, số lần nhập viện và tỷ lệ khỏi bệnh.

Ngoài ra, việc xét nghiệm trên diện rộng cũng cần phải tiến hành, ngay cả đối với những người không có triệu chứng, để đo lường được những tiến bộ của cộng đồng trong cuộc chiến với Covid-19. Nếu tất cả suôn sẻ, cuối cùng, chúng ta có thể tính tới việc loại bỏ các yêu cầu về khẩu trang.

Đến lúc đủ số người được chủng ngừa vaccine Covid-19 và tốc độ truyền bệnh được khống chế, chúng ta sẽ đến được một nơi an toàn hơn rất nhiều so với hiện tại.

Người Mỹ nói chung sẵn sàng sống với mức độ rủi ro lớn hơn 0, để đổi lấy những gì họ từng coi là một cuộc sống bình thường. Những con đường đầy xe cộ và cho dù tai nạn mới là kẻ sát hại số 1 đối với trẻ em.

Nước Mỹ cũng có vẻ không háo hức với tư cách là một quốc gia hạn chế quyền tiếp cận với súng, mặc dù chúng gây ra thương tích hoặc tử vong hằng ngày.

Điểm mấu chốt là đôi khi chúng ta có thể cùng hành động để giảm thiểu rủi ro, nhưng chúng ta hầu như không bao giờ hoàn toàn loại bỏ được nó khỏi cuộc sống.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là các quan chức y tế công cộng nên ngừng thúc đẩy hành động để đạt được kết quả tốt nhất. Đó vẫn là công việc của họ.

Khi rủi ro thường trực và nghiêm trọng, như đã xảy ra trong năm qua, chúng ta cần hết sức tập trung cho một mục tiêu. Nhưng khi rủi ro thấp hơn và khi đã đạt được nhiều tiến bộ hơn, chúng ta cần phải có những chiến lược khác.

Tất nhiên, mối nguy hiểm từ Covid-19 vẫn còn rất lớn, buộc cộng động cần phải cảnh giác. Nhưng khi chúng ta đã có thể "chiến đấu với Covid-19" để đại đa số những người nhiễm bệnh khỏe mạnh trở lại, tỷ lệ người phải nhập viện và tử vong giảm đáng kể, không tệ hơn tình trạng bệnh hô hấp theo mùa vẫn diễn ra hằng năm, tức là đã đến lúc nên khởi động lộ trình nới lỏng một cách nghiêm túc các hạn chế.

Ở Mỹ, vào cao điểm mùa cúm, có thể tới cả trăm người tử vong, nhưng con số này chẳng là gì từ khi đại dịch Covid-19 hoành hành. Hiện nước Mỹ chưa thể xóa bỏ "khoảng cách đau thương" này, nhưng mục tiêu đó hoàn toàn có thể xảy ra khi việc tiêm vaccine được tăng tốc và tỷ lệ bao phủ vaccine Covid-19 đủ đạt miễn dịch cộng đồng.

Tiến sĩ Carroll chia sẻ: "Chúng tôi không ngại đặt ra các điểm chuẩn trên con đường đạt mục tiêu tiêm chủng, tiến tới nới lỏng dần các hạn chế trong xã hội. Việc công bố các mục tiêu và kỳ vọng trong lúc này sẽ mang lại cho người Mỹ động lực và lý do để mọi người cùng nỗ lực vào thời điểm quan trọng này".

Thật là tốt nếu từ dịch bệnh này, chúng ta rút ra được những kinh nghiệm để thiết lập nên một bình thường mới.

Nếu mọi người muốn có cảnh giác tốt hơn trong những năm tới, thì hãy thực hiện "ở nhà khi bị ốm, mang khẩu trang khi bị ho hoặc có các triệu chứng cảm lạnh khác, rửa tay thường xuyên hơn và tiêm phòng hằng năm".

Chúng ta sẽ vẫn sống tốt dù Covid-19 vẫn tồn tại. Không chỉ có vậy, một bình thường mới cũng sẽ làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do các căn bệnh truyền nhiễm khác.