“Khéo chơi” trái phiếu như Ngân hàng OCB

Danh sách trái chủ của Ngân hàng TMCP Phương Đông khá đa dạng, từ các công ty chứng khoán đến các nhà băng lớn như MBBank hay Vietcombank. Lãi suất phát hành mà OCB đưa ra rất “mềm” - chỉ ngang lãi suất huy động tiền gửi - nhưng các lô trái phiếu đều rất đắt khách, bất chấp các trái chủ của họ đã phải chấp nhận bỏ ra các mức chi phí vốn lớn hơn nhiều để huy động tiền trong các động thái tương tự...

Theo thống kê của VietTimes, trong giai đoạn từ 6/6/2019 - 10/2/2020, Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) hoạt động khá tích cực trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, với tổng cộng 11 đợt phát hành riêng lẻ và mua lại trái phiếu trước hạn được công bố.

Các báo cáo công bố thông tin của OCB trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cho thấy, những trái phiếu này đều là loại hình không chuyển đổi, không có bảo đảm và không kèm theo chứng quyền.

Dù vậy, mức lãi suất cho các lô trái phiếu của OCB tương đối thấp so với mặt bằng chung của thị trường. Kỳ hạn các lô trái phiếu chỉ kéo dài từ 2 - 3 năm.

Ngày 6/6/2019, OCB đã phát hành thành công 300 tỷ đồng trái phiếu, lãi suất 7%/năm, kỳ hạn 3 năm cho CTCP Chứng khoán Bản Việt (VCSC).

Cần lưu ý rằng, sau khi mua trái phiếu của OCB, trong nửa cuối năm 2019, VCSC thực hiện huy động 500 tỷ đồng từ phát hành trái phiếu riêng lẻ nhưng với mức lãi suất cao hơn, ở mức từ 7 - 9%/năm, dù kỳ hạn chỉ kéo dài 2 năm.

Bên cạnh đó, VCSC cũng là trái chủ nhận mức lãi suất trái phiếu cao nhất mà OCB phát hành trong năm 2019. Đa phần các lô trái phiếu khác do nhà băng của vị Chủ tịch HĐQT Trịnh Văn Tuấn phát hành có mức lãi suất dao động từ 6,6 - 6,8%/năm.

Trái phiếu của OCB cũng thu hút sự tham gia của các công ty chứng khoán khác như: CTCP Chứng khoán VPS (VPS), CTCP Chứng khoán VNDirect (Mã CK: VND), CTCP Chứng khoán SSI (Mã CK: SSI). Cả VPS và VND trong năm 2019 đều thực hiện huy động vốn qua kênh trái phiếu nhưng mức lãi suất cũng lên tới 9 - 9,8%/năm.

Trong các đợt phát hành riêng lẻ vào ngày 9/12 và 19/12/2019, OCB dường như “khéo” hơn trong việc công bố danh tính các trái chủ là tổ chức trong nước đã mua vào tổng cộng 1.500 tỷ đồng trái phiếu.

Ở chiều hướng ngược lại, OCB đã thực hiện mua lại trước hạn 500 tỷ đồng trái phiếu (lãi suất 6,8%/năm, kỳ hạn 3 năm) từ Ngân hàng TMCP Quân Đội (MBBank - Mã CK: MBB) ngày 25/6/2019.

Hay gần đây nhất, hôm 31/1/2020, OCB đã mua vào trước hạn 1.000 tỷ đồng trái phiếu có mức lãi suất chỉ 6,5%/năm từ Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank - Mã CK: VCB).

Việc mua lại trái phiếu “giá rẻ” của OCB diễn ra trong bối cảnh mặt bằng lãi suất trái phiếu do các nhà băng phát hành có xu hướng tăng nhanh từ cuối năm 2019. Lãi suất tăng nhanh từ dưới 7%/năm lên tới 8%/năm, thậm chí chạm ngưỡng 9,5%/năm như trường hợp của Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) trong đợt phát hành 254,8 tỷ đồng trái phiếu diễn ra hôm 16/1/2020.

Cách OCB dùng trái phiếu

Tính đến ngày 31/12/2019, OCB ghi nhận số dư phát hành giấy tờ có giá trên báo cáo tài chính hợp nhất (chưa kiểm toán) đạt 11.764 tỷ đồng, tăng 44,2% so với đầu năm và chiếm gần 10% tổng tài sản của nhà băng này.

Trong số các giấy tờ có giá, chiếm hơn 82% là các trái phiếu có kỳ hạn từ 12 tháng tới 5 năm, giá trị cuối kỳ đạt 9.700 tỷ đồng.

Một kênh huy động vốn khác của OCB cũng có sự tăng trưởng đáng chú ý là tiền gửi khách hàng với số dư cuối kỳ đạt 68.142 tỷ đồng (+14,5% so với đầu năm).

Tuy nhiên, phân loại theo rủi ro thanh khoản do OCB tự lập cho thấy, các khoản tiền gửi của khách hàng chủ yếu tập trung vào các kỳ hạn ngắn, còn trong kỳ hạn từ 1 - 5 năm chỉ ghi nhận giá trị đạt 1.497 tỷ đồng. Đây cũng là kỳ hạn OCB tập trung huy động vốn từ phát hành giấy tờ có giá (chủ yếu là trái phiếu như VietTimes đề cập ở trên) và đi vay từ các tổ chức tín dụng khác với tổng giá trị ghi nhận đạt 12.650,8 tỷ đồng.

Ngoài vốn huy động từ tiền gửi và trái phiếu, không thể thiếu nguồn vốn chủ sở hữu của OCB. Tính đến ngày 31/12/2019, quy mô vốn chủ sở hữu của OCB đạt 11.507 tỷ đồng, tăng 30,8% so với đầu năm.

Mới đây, cổ đông của OCB đã tiến hành bỏ phiếu thông qua việc chào bán lượng lớn cổ phần ngân hàng cho Ngân hàng Aozora Bank (Nhật Bản).

Tính đến cuối năm 2019, quy mô tổng tài sản của OCB tăng trưởng 18,2% so với đầu năm, đạt 118.159,9 tỷ đồng. Trong đó, dư nợ cho vay khách hàng đạt 71.366 tỷ đồng, tăng trưởng 26,2% so với đầu năm.

Năm 2019, OCB báo lãi lũy kế hợp nhất sau thuế đạt 2.582 tỷ đồng, tăng tới 46,6% so với kết quả đạt được năm 2018./.