"Khách sộp" của Nga sẽ giảm nhập khẩu dầu?

Theo tờ CNBC, các nhà phân tích cho rằng năng lực nhập khẩu dầu Nga của Ấn Độ có thể sẽ đạt đến giới hạn trong thời gian còn lại của năm 2023. Điều này được thể hiện qua những hạn chế về cơ sở hạ tầng, vấn đề chính trị cũng như những hạn chế đối với dòng chảy dầu của Nga.

Janiv Shah, nhà phân tích cao cấp tại Rystad Energy, cho biết: "Ấn Độ sẽ xem xét tiếp tục nhập khẩu dầu thô của Nga, nhưng có lẽ nước này cũng đã đạt đến giới hạn và khó mua thêm dầu bổ sung".

Kể từ tháng 2 năm ngoái, các nhà máy lọc dầu Ấn Độ đã tận dụng nguồn dầu giảm giá của Nga.

Sau thời điểm này, Moscow đã nhảy vọt để trở thành nguồn cung cấp dầu thô hàng đầu của Ấn Độ, chiếm khoảng 40% lượng dầu thô nhập khẩu của Ấn Độ. Tháng 6/2023 đánh dấu tháng thứ 10 liên tiếp Ấn Độ nhập khẩu dầu thô của Nga tăng so với tháng trước - dữ liệu từ công ty về thông tin hàng hóa Kpler cho thấy.

Viktor Katona, nhà phân tích về dầu thô hàng đầu của Kpler cho biết: "Một kỳ tích chưa từng có trong lịch sử gần đây, đặc biệt là với khối lượng được ghi nhận – lên tới 2,2 triệu thùng mỗi ngày trong tháng 6".

Và đó là khối lượng cao nhất mà Ấn Độ có thể nhập khẩu dầu từ Nga - ít nhất là trong thời gian còn lại của năm, theo dự đoán của ông.

"Tôi cho rằng 2,2 triệu thùng/ngày sẽ là mức cao nhất trong năm nay... Chúng tôi tin rằng lượng dầu thô nhập khẩu từ Nga của Ấn Độ sẽ giảm nhẹ xuống 2 triệu thùng/ngày. Đó sẽ là mức mua bền vững", ông nói.

Tuy nhiên, khối lượng dầu thô được tiêu thụ và xử lý bởi các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ hiện đã đạt đến "đỉnh theo mùa" và sẽ chỉ có xu hướng giảm bắt đầu từ thời điểm này, nhà phân tích Shah của Rystad Energy cho biết.

Chuyên gia Katona cũng đồng tình với quan điểm này. Theo đó, ngoài việc các nhà máy lọc dầu hiện đang đóng cửa, nhu cầu về dầu cũng sẽ giảm xuống.

Katona cho biết: "Lần đầu tiên trong năm nay, một số nhà máy lọc dầu của Ấn Độ sẽ tiến hành bảo dưỡng. Mọi người đều làm việc hết công suất".

Katona cho biết thêm, mùa gió mùa của Ấn Độ bắt đầu vào đầu tháng 6 và giai đoạn mùa hè thường đi kèm với nhu cầu đối với các sản phẩm dầu thấp hơn do hoạt động xây dựng và di chuyển ít hơn.

Nhu cầu nhiên liệu ở Ấn Độ, nước tiêu thụ dầu lớn thứ ba thế giới, thường tạm lắng trong bốn tháng gió mùa. Tổng nhu cầu dầu của Ấn Độ trong tháng 6 giảm 3,7% so với tháng trước xuống còn 19,31 triệu tấn - theo dữ liệu từ Cơ quan Phân tích và Kế hoạch dầu mỏ của Ấn Độ.

Không chỉ nguồn cầu từ Ấn Độ giảm sút mà nguồn cung từ Nga cũng không thể duy trì.

Giới hạn đối với nguồn cung dầu của Nga?

Theo một báo cáo gần đây của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, xuất khẩu dầu của Nga đã giảm 600.000 thùng/ngày xuống 7,3 triệu thùng/ngày trong tháng 6 - mức thấp nhất kể từ tháng 3/2021.

Về một số mặt khác, người Ấn Độ có thể mua nhiều hơn, nhưng họ không muốn gây khó chịu cho các đối tác Trung Đông. Ấn Độ cần duy trì mối quan hệ với các nhà xuất khẩu khác, đặc biệt là các nhà cung cấp chính ở Trung Đông.

Theo dữ liệu của Rystad, 55% lượng dầu thô chua nhập khẩu bằng đường biển gần đây của Ấn Độ là từ Nga, trong khi hàng nhập khẩu từ Trung Đông giảm xuống "mức thấp lịch sử là 40%". Dầu thô ngọt là loại dầu thô có ít hơn 0,5% lưu huỳnh, còn nếu có hàm lượng lưu huỳnh cao hơn mức này được gọi là dầu thô chua.

"Ấn Độ có thể sắp đạt đến giới hạn trong sự phụ thuộc vào dầu thô của Nga, vì nước này vẫn cần đảm bảo các thỏa thuận cung cấp dài hạn với các nhà cung cấp Trung Đông", Shah nói.

Nhập khẩu dầu thô từ khu vực Trung Đông đã giảm 21,7% xuống 8,68 nghìn tấn trong tháng 6 so với đầu năm, dữ liệu từ Refinitiv cho thấy.

Nguồn cung dầu thô chua trung bình cho Ấn Độ có xu hướng được cung cấp theo hợp đồng kỳ hạn hàng năm, có thỏa thuận mua tối thiểu.

Katona của Kpler cho biết: "Về mặt kỹ thuật, người Ấn Độ có thể mua nhiều hơn, nhưng họ không muốn gây khó chịu cho Trung Đông quá nhiều. Chính trị cũng quan trọng", ông nói.

Tuy nhiên, Ấn Độ vẫn rất nhạy bén về giá và vẫn có thể từ bỏ dầu thô của các nước khác để lấy dầu thô của Nga với mức giá phù hợp.

"Các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ luôn có thể lấy nhiều dầu thô của Nga hơn so với các loại khác, ví dụ như các loại Trung Đông, nếu chênh lệch giá ngày càng lớn", giám đốc Nghiên cứu Dầu Refinitiv ở Châu Á, Yaw Yan Chong cho biết.

Ông cho biết xuất khẩu của Nga sang Ấn Độ đã tăng hơn 10 lần kể từ tháng 2 năm ngoái, tăng từ mức trung bình trước tháng 2/2022 chỉ là 350.000 tấn mỗi tháng lên mức trung bình 4,57 triệu tấn mỗi tháng kể từ tháng 3/2023.

Yaw dự báo Ấn Độ sẽ vẫn nhập khẩu của Nga ở mức cao "chừng nào dầu thô Nga còn chịu trừng phạt và không tiếp cận được khách hàng truyền thống ở châu Âu".

Các nhà máy lọc dầu khu vực công của Ấn Độ đang đàm phán với các nhà cung cấp dầu thô truyền thống ở Tây Á, đặc biệt là Iraq, để tăng lượng mua trong bối cảnh chiết khấu đối với dầu thô của Nga giảm đáng kể và khả năng xảy ra các vấn đề liên quan đến thanh toán khi dầu thô Urals của Moscow giao dịch trên mức trần của G7 là 60 USD/thùng, theo một quan chức cấp cao của chính phủ.

"Đó rõ ràng là thỏa thuận minh bạch hơn", quan chức này nói, đề cập đến việc mua dầu từ các nhà cung cấp truyền thống của Ấn Độ như Iraq.

"Iraq đã hỗ trợ và là một đối tác thương mại tốt. Họ cũng đã giảm giá cho chúng tôi trong thời gian trước đây", quan chức này nói thêm, nhưng không nêu chi tiết về các khoản giảm giá và khối lượng bổ sung đang được xem xét.