Kết luận sơ bộ sự cố tuyến metro số 1

Liên danh nhà thầu Sumitomo - Cienco6 (SCC) đã gửi Ban Quản lý Đường sắt đô thị (MAUR) kết luận sơ bộ về sự cố lệch dầm cầu tuyến metro số 1 (tuyến Bến Thành - Suối Tiên).

Trước đó, MAUR đã chấp thuận cho phía Tổng thầu chỉ định tư vấn độc lập nhằm hỗ trợ điều tra sự cố rớt gối cao su trên dầm cầu cạn VD14-10 và gối cao su tại trụ VD12 - 34 nằm ở khu vực trụ cầu đoạn trước ga Bình Thái và ga Thủ Đức thuộc gói thầu CP2, đoạn trên cao tuyến metro số 1. Thành phần của tổ tư vấn độc lập gồm các chuyên gia đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc và đơn vị tư vấn đến từ Pháp. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, các chuyên gia vẫn chưa thể có mặt đầy đủ tại Việt Nam để hỗ trợ công tác điều tra.

Theo SCC, cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành và vẫn còn quá sớm để đưa ra kết luận cuối cùng về nguyên nhân của việc rơi gối. Tuy nhiên, dựa trên kết quả của nghiên cứu trên về từng khía cạnh thiết kế, vật liệu, xây dựng và tác động của lắp ray, phía nhà thầu tóm tắt các đánh giá sơ bộ như sau:

Thứ nhất, ước tính điều kiện lắp hay xả các kẹp ray dưới sự thay đổi nhiệt độ có thể gây ra tác động đến chuyển động của dầm. Cụ thể, từ số liệu quan trắc chuyển vị của dầm dưới sự thay đổi nhiệt độ, có thể nhận thấy giá trị chuyển vị thay đổi đáng kể tùy thuộc vào vị trí mối nối ray đối với mối nối nhịp việc lắp hay xả các kẹp ray trong sự cố trên nhịp P14-9/10,1. Trong trường hợp kẹp thanh ray cố định trên nhịp, chuyển động tại gối di động P14-10 lớn hơn giá trị lý thuyết. Trường hợp xả các kẹp ray trên nhịp, chuyển động ở phía gối di động giảm đáng kể.

Thứ hai, giai đoạn khai thác, thiết kế đã được thực hiện theo Tiêu chuẩn DSRSC (như quy định trong Yêu cầu của Chủ đầu tư và ODS) và đã được xác nhận trong thiết kế kỹ thuật đã được phê duyệt rằng thiết kế hoàn toàn phù hợp với tiêu chuẩn thiết kế. Ngoài ra, độ cứng và biến dạng của ổ trục đàn hồi dưới tải trọng làm việc là phù hợp và nằm trong giới hạn biến dạng cho phép.

Thứ ba, qua quá trình thử nghiệm vật liệu, SCC nhận thấy hệ số ma sát giữa gối cao su và bệ trong hai điều kiện (có hoặc không mài bề mặt) được xác định giá trị tối thiểu là 10% hệ số ma sát, thỏa mãn giả thuyết thiết kế và yêu cầu tiêu chuẩn. Đồng thời, môđun cắt và độ cứng đo được cũng thỏa mãn các thông số thiết kế và đặc tính thử nghiệm mặc dù diện tích tiếp xúc giảm, độ cứng ngang có thể hấp thụ chuyển vị của dầm. Hiện tượng gối trượt trên bề mặt không xảy ra trong các thử nghiệm.

Theo nhận định của phía nhà thầu, hai nguyên nhân trên, nếu đơn lẻ, không thể làm gối dịch chuyển ra ngoài, vì vậy cả hai nguyên nhân phải tác động đồng thời để kích hoạt gói dịch chuyển ra ngoài.

Ngoài ra, tác động bất lợi này của ray chỉ là tạm thời sau khi đường ray được kết nối hoàn toàn bằng hàn nhiệt trong giai đoạn phục vụ, chuyển động trên gối sẽ giảm xuống một giá trị nhỏ hơn nhiều trong giới hạn cho phép. Việc dịch chuyển của gối, nếu được chứng minh là do tác động chủ yếu của đường ray, không thể xảy ra trong giai đoạn phục vụ và chỉ là kết quả của giai đoạn xây dựng tạm thời.

Nhà thầu SCC cho rằng sự cố do hoạt động xây dựng tạm thời đã trở nên trầm trọng hơn do một thực tế rằng thời gian thực hiện hoạt động xây dựng kéo dài hơn nhiều so với dự kiến ban đầu tại thời điểm thiết kế và bước chuyển động của gối lệch sang một bên khi chuyển động của dầm vượt quá khả năng chịu lực về mặt biến dạng ngang.