Kết dư quỹ BHXH quá lớn, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu làm rõ từng khoản chi

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ báo cáo cụ thể với Quốc hội từng mục chi, xem tại sao kết dư quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp lại quá lớn.

Tính đến hết năm 2020, tổng số kết dư quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) ước đạt gần 935.174 tỷ đồng, trong đó các quỹ kết dư lần lượt là: Quỹ ốm đau, thai sản 12.772 tỷ đồng; Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động- bệnh nghề nghiệp 53.751 tỷ đồng; Quỹ hưu trí, tử tuất 789.130 tỷ đồng; Quỹ BHTN là 89.141 tỷ đồng.

Đó là những con số được nêu tại báo cáo thẩm tra sơ bộ về tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội, quản lý và sử dụng Quỹ Bảo hiểm xã hội năm 2020, tại phiên họp sáng 17/8 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Uỷ ban Xã hội của Quốc hội, cơ quan thẩm tra nội dung nói trên cho biết số thu BHXH năm 2020 đạt hơn 263.949 tỷ đồng, đạt kế hoạch đề ra. Trong đó, thu BHXH bắt buộc gần 259.887 tỷ đồng, thu BHXH tự nguyện hơn 4.062 tỷ đồng. Số thu BHTN hơn 18.714 tỷ đồng, vượt 4,3% kế hoạch.

Tổng chi trả các chế độ BHXH năm 2020 ước thực hiện là 243.695 tỷ đồng. Trong đó, số chi từ nguồn NSNN bảo đảm chiếm 18,58% (45.268 tỷ đồng), tăng 109 tỷ đồng so với năm 2019 và chi từ nguồn Quỹ BHXH chiếm 81,42% (198.427 tỷ đồng).

Trong đó, chi từ nguồn Quỹ BHTN năm 2020 là 18.852 tỷ đồng, tăng 49,20% so với năm 2019.

Các nội dung chi của Quỹ BHXH, BHTN đều tăng cả về số người, số tiền so với năm 2019 và nằm trong xu thế tăng đều trong những năm qua, cơ quan thẩm tra đánh giá.

Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh cho biết, tổng dư nợ đầu tư quỹ BHXH, BHTN, bảo hiểm y tế BHYT lũy kế đến cuối năm đạt 898.484 tỷ đồng, tăng 10,42% so với năm 2019. Các hình thức đầu tư vẫn chủ yếu là mua trái phiếu Chính phủ (chiếm 86,72% tổng số dư của quỹ), gửi tiền, mua trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi tại các ngân hàng thương mại (chiếm 13,28%). Số tiền sinh lời từ hoạt động đầu tư quỹ năm 2020 là 47.487,5 tỷ đồng, đạt 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao đầu năm.

Tham gia thảo luận về nội dung trên, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh băn khoăn về kết dư quỹ bảo hiểm thất nghiệp lớn, lên đến 89.141 tỷ đồng.

Nên chăng Thường vụ Quốc hội quyết định chi số kết dư trên 89.000 tỷ này để hỗ trợ cho công nhân lao động theo hướng mua vắc-xin cho công nhân, bà Thanh đề xuất.

Nguyên tắc của quỹ là ai đóng thì người đó được hưởng chứ đây không phải là ngân sách, không phải nhà nước muốn làm gì thì làm, phải quản rất chặt chứ đừng nói là thấy số dư mà đòi chi việc khác là không được, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh trong phát biểu sau đó.

Từng có thời gian đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch Hội đồng quản lý quỹ, ông Vương Đình Huệ khẳng định không được để ai xâm phạm 1 xu tiền quỹ, vì quỹ này là ai đóng thì người đó hưởng.

"Cá nhân tôi dứt khoát không bao giờ đồng ý, nếu quyết định chi vào việc khác là tôi bỏ phiếu trống, dứt khoát là thế", ông nói.

Tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội những con số kết dư quá lớn tại báo cáo là hoàn toàn không bình thường, ông đề nghị Chính phủ báo cáo chi tiết các mục chi chứ không phải báo cáo "một cục".

"Tôi chính thức đề nghị anh Khái (Phó thủ tướng Lê Minh Khái, người có mặt tại phiên họp - PV) báo cáo cụ thể với Quốc hội từng mục chi xem tại sao tồn lớn như thế. Ở đây có hai vấn đề, một là nếu đóng quá lớn thì tạo gánh nặng cho người sử dụng lao động và cả ngân sách nhà nước và hai là chi quá ít thì người lao động đóng nhiều mà hưởng ít, hoặc là do cả hai vấn đề. Nếu thế thì phải sửa, phải tường minh lý do tại sao tồn lớn như thế", Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.