Kênh đào Suez tắc nghẽn, giao thương đình trệ nghiêm trọng

Theo tin từ Bloomberg, ngày 24/3, một tàu chở hàng siêu trường siêu trọng bất ngờ bị mắc cạn bất ngờ đã chắn ngang Kênh đào Suez (Ai Cập), gây tắc nghẽn nghiêm trọng và đình trệ toàn bộ hoạt động giao thông tại tuyến đường hàng hải đông đúc bậc nhất thế giới này. 

Cụ thể, con tàu của Ever Given - một trong những tàu container lớn nhất thế giới - đã vắt ngang qua Kênh đào Suez từ sáng ngày 23/3 khiến ít nhất 100 tàu bị mắc kẹt khi đang trên hải trình băng qua khu vực giữa Biển Đỏ và Địa Trung Hải.

Tàu Ever Given "đã vô tình mắc cạn sau khi di chuyển chệch hướng vì nghi có gió mạnh đột ngột", công ty Evergreen Line có trụ sở tại Đài Loan, bên thuê của con tàu, thông tin.

Evergreen cho biết đã kêu gọi các chủ tàu làm việc với "các cơ quan hữu quan bao gồm cả văn phòng quản lý kênh đào để giúp con tàu thoát cạn càng sớm càng tốt". Công ty TNHH Shoei Kisen Kaisha của Nhật Bản, một trong số đơn vị được cho là chủ sở hữu của con tàu, từ chối bình luận về vụ việc.

Hiện tại, cơ quan chức năng Ai Cập đang cố gắng kéo con tàu ra khỏi vị trí mắc cạn nhưng việc này "có thể kéo dài nhiều ngày".

Tàu Ever Given, dài 400m và nặng 220.000 tấn, đang trên hành trình từ Trung Quốc tới Rotterdam (Hà Lan). Toàn bộ thành viên thủy thủ đều an toàn, theo Bernhard Schulte Shipmanagement, công ty quản lý của con tàu. Dữ liệu theo dõi tàu biển cho thấy con tàu này vẫn ở nguyên một vị trí vào lúc 2h sáng ngày 24/3 (giờ Ai Cập).

"Có thể sẽ mất nhiều thời gian để di chuyển con tàu bị mắc cạn để hoạt động giao thương tại khu vực này trở lại bình thường", Park Moo-Hyun, nhà phân tích tại Hana Financial Investment Co. (Hàn Quốc), nhận định. "Điều này có thể sẽ khiến nhiều tàu chở hàng bị chậm lịch trình".

Kênh đào dài 190km, rộng 205m và sâu 24m, Kênh đào Suez đi vào hoạt động từ năm 1869, là một trong những tuyến hàng hải đông đúc bậc nhất thế giới với nhiều tàu chở dầu thô, hàng hóa từ Trung Đông sang châu Âu và Bắc Mỹ. Khoảng 12% thương mại toàn cầu, gần 10% dầu mỏ vận tải đường biển và 8% khí LNG toàn cầu được vận chuyển quan kênh đào này.

Theo Cơ quan Giám sát kênh đào Suez (SCA), năm 2020, gần 19.000 lượt tàu thuyền đã đi qua kênh đào Suez với tổng trọng tải khoảng 1,17 tỷ tấn.

Tại kênh đào Suez từng xảy ra một số vụ mắc cạn khiến giao thông bị ngừng trệ, như tàu container Maersk Shams năm 2016 và tàu OOCL của Nhật năm 2017. Một trong những lần tắc nghẽn nghiêm trọng nhất là vào năm 2004, khi tàu chở dầu Tropic Brilliance bị bỏ lại trên kênh đào. Phải mất nhiều ngày 25.000 tấn dầu mới được bơm ra hết để giải phóng con tàu khỏi kênh đào.

Theo nhà nghiên cứu Chun Hyungjin tại Viện Hàng hải Hàn Quốc, gián đoạn kéo dài khiến các tàu phải thay đổi hành trình và từ đó khiến chi phí vận tải tăng lên. Các tàu có thể đi vòng qua Mũi Hảo vọng của châu Phi để tránh tắc nghẽn nhưng việc này sẽ khiến hành trình từ châu Á tới châu Âu kéo dài thêm 2 tuần, đẩy chi phí phụ trội đáng kể, đồng thời khiến mọi lịch trình bị trì trệ.

Vụ việc xảy ra trong bối cảnh ngành vận tải biển vừa trải qua một năm sóng gió do đại dịch Covid-19 bùng phát ảnh hưởng nghiêm trọng tới thương mại toàn cầu. Việc các quốc gia đóng cửa biên giới để kiểm soát dịch bệnh và xuất khẩu từ Trung Quốc tăng vọt đã dẫn đến tình trạng khan hiếm container và chi phí vận tải biển tăng đột biến.