Kế hoạch thống trị xe điện của Trung Quốc liệu có thành sự thật?

Giá trị xuất khẩu xe điện từ năm 2019 đến năm 2023, kết thúc năm 2023, giá trị xuất khẩu đạt 34.13 tỷ đô, tăng 69.8% so với năm 2022. Mặc dù Vào tháng 5 năm 2024, chính quyền Biden công bố mức thuế 100% đối với xe điện Trung Quốc để bảo vệ các nhà sản xuất Mỹ. Hay là Vào tháng 10 năm 2023, Ủy ban châu Âu đã mở cuộc điều tra về việc xe điện Trung Quốc được trợ cấp không công bằng.

Sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô đã có tác động sâu sắc đến nền kinh tế Trung Quốc, thúc đẩy tạo việc làm, phát triển hạ tầng và tiến bộ công nghệ. Ngành này trực tiếp và gián tiếp sử dụng hơn 7 triệu người, trở thành nguồn công việc giá trị cao quan trọng cho lực lượng lao động Trung Quốc. Ngoài ra, sự phát triển của ngành này đã thu hút đầu tư vào hạ tầng như đường xá, cao tốc và trạm sạc XE ĐIỆN, kích thích tăng trưởng kinh tế và cải thiện mạng lưới giao thông của quốc gia. Điều này đã giúp Trung Quốc có 78% trạm sạc nhanh công cộng trên thế giới, với số trạm sạc ở Bắc Kinh gần ngang bằng với toàn bộ Hoa Kỳ. Nỗ lực dẫn đầu thị trường XE ĐIỆN của Trung Quốc cũng nhằm giảm phụ thuộc vào nhập khẩu hóa dầu từ các khu vực không ổn định như Vịnh Ba Tư và Nga, vì Trung Quốc hiện là nước nhập khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới.

Hãy xem xét một doanh nhân đang cố gắng huy động vốn để bắt đầu một công ty ô tô tại một quốc gia không có ngành công nghiệp hiện tại. Họ sẽ cần huy động hàng tỷ đô la trong nhiều thập kỷ trước khi thấy được lợi nhuận, trong khi phải cạnh tranh với các đối thủ đã thành danh với hàng chục năm kinh nghiệm, thương hiệu uy tín và cơ sở khách hàng trung thành. Lực lượng lao động có thể thiếu kỹ năng và kiến thức cần thiết, và sẽ cần chi hàng tỷ đô la trước khi thu được lợi nhuận, nếu có. Không ngân hàng hay nhà đầu tư tư nhân nào sẽ cung cấp số vốn cần thiết do rủi ro và sự không chắc chắn quá lớn. Đây là lý do tại sao nhà sản xuất ô tô trong nước đầu tiên thành công thường được chính phủ hỗ trợ. Các công ty như Ford, Toyota, Hyundai và Renault sẽ không thể tồn tại nếu không có các khoản trợ cấp nghiên cứu và phát triển, khoản vay chính phủ, hạn chế nhập khẩu và các biện pháp bảo hộ khác.

Ngay cả Tesla cũng dựa vào hàng trăm triệu đô la từ các khoản vay chính phủ. Hiện tại, phần quan trọng và đắt đỏ nhất của xe điện là pin. Chính phủ Trung Quốc đã nhận ra điều này vào đầu những năm 2000 và bắt đầu đảm bảo rằng các công ty của họ sẽ có quyền tiếp cận với các nguyên liệu thô cần thiết để mở rộng sản xuất pin. Hầu hết các hóa chất pin dựa trên lithium và hỗn hợp của cobalt, mangan, nickel và graphite. 85% lượng lithium đến từ ba quốc gia: Úc, Chile và Trung Quốc. Công ty Tianqi Lithium của Trung Quốc sở hữu 22% cổ phần trong công ty SQM của Chile, nhà tinh chế lithium lớn nhất thế giới, và sở hữu 49% cổ phần trong Greenbushes, mỏ lithium lớn nhất thế giới. Cũng có các mỏ trong chính Trung Quốc, chẳng hạn như dự án Jejika, sản xuất gần 50.000 tấn lithium mỗi năm.

Mặc dù pin là quan trọng để thống trị ngành công nghiệp XE ĐIỆN, chúng không đủ. Xe điện vẫn là xe ô tô và đòi hỏi một lượng lớn chuyên môn về sản xuất và thiết kế mà Trung Quốc ban đầu thiếu. Nhận ra điều này, Trung Quốc đã tiến hành một loạt các vụ mua lại công nghệ chiến lược. Đầu tiên, vào năm 2010, tập đoàn ô tô Trung Quốc Geely đã mua lại hãng xe Thụy Điển Volvo từ Ford. Điều này giúp Geely tiếp cận công nghệ ô tô tiên tiến và các tính năng an toàn của Volvo, đã được tích hợp vào dòng XE ĐIỆN của Geely. Ngoài ra, Volvo đã tăng tốc quá trình chuyển đổi sang xe điện dưới sự sở hữu của Geely và giúp các công ty Trung Quốc tiếp cận thị trường nước ngoài dưới tên thương hiệu đã có uy tín.

Trung Quốc cũng đã nhấn mạnh các công nghệ hỗ trợ sản xuất. Năm 2016, Tập đoàn Truyền thông Trung Quốc đã mua lại KUKA, một nhà sản xuất robot công nghiệp hàng đầu của Đức cho ngành ô tô.

Với 1 quốc gia mới nổi như Trung Quốc để thống trị 1 nền công nghiệp xe điện, không hề dễ, phải lên kế hoạch tỉ mỉ bằng với khoảng thời gian nữa đời người. Chắc chắn sẽ có nhiều thách thức. Tuy nhiên, thách thức từ Trung Quốc có thể là điều tốt cho khách hàng trên khắp thế giới. Sau tất cả, cạnh tranh là một quá trình chứ không phải là một kết quả. Đó là sự theo đuổi sự xuất sắc chứ không phải là sự thiếu sót của thất bại.

Xem kĩ hơn, chi tiết hơn với video bên dưới: