Kế hoạch mở cửa lại kinh tế của ông Trump: Liệu có quá rủi ro?

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định là đã qua đỉnh dịch và đang lên kế hoạch cho việc mở lại nền kinh tế.

Mỹ là tâm dịch Covid-19 của cả thế giới khi đứng đầu bảng thống kê về cả số ca nhiễm và tử vong. Mặc dù Tổng thống Donald Trump tuyên bố dịch bệnh đã chạm đỉnh tuy nhiên số ca nhiễm và tử vong ở Mỹ vẫn tăng mạnh. Tới nay, thiệt hại về mặt kinh tế ở Mỹ đã rất lớn khi hầu hết các công ty, doanh nghiệp đều phải đóng cửa, các hoạt động sản xuất đều tạm dừng do các biện pháp giãn cách xã hội nhằm hạn chế sự lây lan của virus.

Quốc hội và chính phủ Mỹ đã phải liên tiếp đưa ra các gói hỗ trợ tài chính lên tới hàng nghìn tỷ USD để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ để vượt qua những ảnh hưởng của dịch bệnh. Các gói hỗ trợ của chính phủ cùng với các biện pháp trợ giúp của Cục dự trữ liên bang Mỹ đã lên tới 6.000 tỷ USD, hơn 1/4 GDP của Mỹ, nhằm cứu vãn các doanh nghiệp và nền kinh tế Mỹ nhưng con số này được dự báo vẫn chưa đủ so với nhu cầu thực tế. Riêng khoản tiền 350 tỷ USD cho các doanh nghiệp nhỏ vay để đối phó với Covid-19 đã không còn và hiện đảng Cộng hòa đang yêu cầu dảng Dân chủ phối hợp để bổ sung khoản ngân sách này.

Nền kinh tế đình trệ và một loạt các doanh nghiệp phải đóng cửa đã dẫn tới gia tăng tỷ lệ thất nghiệp. Tính từ 14/3, đã có 22 triệu người ở Mỹ đăng ký xin trợ cấp thất nghiệp, tương đương 13,5% lực lượng lao động của nước này. Đây là tỷ lệ mất việc cao nhất và tăng nhanh nhất ở Mỹ kể từ khi bộ Lao động nước này bắt đầu công tác lưu trữ số liệu từ năm 1967.

Tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ trong tháng 2 từng ở mức 3,5%, thấp nhất trong vòng 50 năm nhưng tỷ lệ này trong tháng 4 được dự báo ở mức hai con số. Chỉ trong vòng 3 tuần sau khi dịch bệnh bùng phát thì mọi thành quả về việc làm của Tổng thống Donald Trump kể từ đầu nhiệm kỳ đã bị xóa bỏ.

Việc làm và phát triển kinh tế là hai trọng tâm của chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump và đây cũng là những yếu tố thu hút sự ủng hộ của cử tri đối với đương kim Tổng thống. Chính vì vậy, ông Trump luôn nôn nóng muốn mở cửa lại nền kinh tế và đã đặt ra mốc 1/5 cho mục tiêu này.

Nôn nóng là vậy nhưng mục tiêu này chưa có gì là chắc chắn sẽ khả thi khi trên thực tế, mặc dù ông Trump tuyên bố dịch đã chạm đỉnh nhưng chưa thực sự xuống dốc một cách ổn định. Đây là một bước đi khá rủi ro khi dịch bệnh hoàn toàn có thể quay trở lại và thậm chí tồi tệ hơn nếu các biện pháp phòng tránh bị lơi lỏng.

Các cố vấn bao gồm nhiều chuyên gia y tế trong nhóm đặc trách chống Covid-19 của Nhà Trắng đều cho rằng sự an toàn của người dân là quan trọng nhất và hiện tại cần gia tăng xét nghiệm diện rộng để xác định tình trạng dịch bệnh, tiếp tục các biện pháp giãn cách xã hội để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan trong khi khá thận trọng khi đề cập tới vấn đề mở cửa lại nền kinh tế.

Ông Trump cho rằng đã tới lúc mở cửa lại nền kinh tế khi đã có một số tiến triển tích cực về dịch bệnh ở một số bang. Tuy nhiên, điều này không diễn ra trên phần lớn nước Mỹ. Thống đốc một số bang ngày 15/4 đã tuyên bố dịch bệnh chưa chạm đỉnh và một số bang bao gồm New York và thủ đô Washington đã tiếp tục kéo dài các biện pháp giãn cách xã hội tới ngày 15/5.

Quyết định mở cửa lại nền kinh tế của ông Trump dường như không nhận được sự ủng hộ rộng rãi của các bang khi chính thống đốc các bang mới là những người quyết định có mở cửa hay không và việc nối lại các hoạt động kinh tế phải tùy thuộc diễn biến dịch bệnh. Chính vì vậy, Tổng thống Donald Trump đang phải đau đầu cân nhắc giữa nỗ lực chống dịch và giảm thiểu thiệt hại kinh tế và đây thực sự là một bài toán khó đối với chính quyền của ông./.