IMF: Tăng trưởng Việt Nam năm nay dự kiến 4,7%

Quỹ Tiền tệ Quốc tế hạ dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm nay xuống 4,7% từ mức 5,8% đưa ra hồi tháng 4.

Đánh giá sau đợt tham vấn định kỳ, ông Paulo Medas, Trưởng nhóm phụ trách Việt Nam của IMF, cho biết quá trình phục hồi kinh tế sau Covid-19 của Việt Nam đã bị gián đoạn do những cơn gió ngược trong và ngoài nước.

Theo ông, áp lực tỷ giá hối đoái đã gia tăng trong suốt năm ngoái khi lãi suất toàn cầu tăng mạnh. "Một ngân hàng lớn trong nước đã bị rút tiền ồ ạt và phải đặt dưới sự kiểm soát của Ngân hàng Nhà nước. Căng thẳng tài chính của các doanh nghiệp phát triển bất động sản, đặc biệt là những công ty có đòn bẩy cao đã xuất hiện và thị trường trái phiếu doanh nghiệp đóng băng", ông nói.

Nền kinh tế còn bị ảnh hưởng nặng nề hơn do cầu bên ngoài giảm mạnh kể từ cuối năm 2022, với xuất khẩu giảm 12% trong 5 tháng đầu năm 2023. "Gần đây, áp lực thanh khoản và lạm phát đã giảm bớt, nhưng tăng trưởng đã chậm lại đáng kể trong nửa đầu năm 2023", ông Paulo Medas đánh giá.

Do đó, IMF dự kiến tăng trưởng kinh tế của Việt Nam phục hồi vào nửa cuối năm 2023, đạt khoảng 4,7% cho cả năm nhờ xuất khẩu phục hồi và các chính sách trong nước nới lỏng. Lạm phát dự kiến vẫn được kiểm soát.

Số liệu của Tổng cục Thống kê công bố hôm qua cũng cho biết, GDP quý II của Việt Nam chỉ tăng 4,14%, tính chung 6 tháng đầu năm tăng 3,72% - thấp hơn kế hoạch đề ra. Các động lực như sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, dịch vụ chưa phục hồi hoàn toàn đã phải chịu các tác động từ bên ngoài. Cơ quan thống kê Việt Nam cũng đánh giá, mục tiêu tăng trưởng 6,5% mà Chính phủ đặt ra khó khả thi trong bối cảnh hiện tại.

Nhìn chung, trong ngắn hạn, rủi ro đối với tăng trưởng của Việt Nam vẫn lớn. "Tăng trưởng có thể không như kỳ vọng nếu cầu bên ngoài hoặc đầu tư vẫn kém", ông Paulo phân tích. Bên cạnh đó, các vấn đề đang diễn ra trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp và bất động sản ngày càng sâu sắc, cùng với nợ xấu gia tăng có thể gây tổn hại đến khả năng hỗ trợ tăng trưởng của các ngân hàng.

Tuy nhiên, IMF cho biết trong trung hạn, Việt Nam có thể quay lại đạt tốc độ tăng trưởng cao khi các cải cách cơ cấu được thực thi.

Các chính sách lúc này nên tập trung vào bảo đảm sự ổn định tài chính và kinh tế vĩ mô, trong khi đẩy nhanh các cải cách. Chính sách tài khóa có thể đóng một vai trò lớn hơn để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và hỗ trợ những người nghèo nhất và dễ bị tổn thương nhất.

Ví dụ, tỷ giá hối đoái linh hoạt hơn và các nỗ lực tiếp tục hiện đại hóa khuôn khổ chính sách tiền tệ có thể mang lại các lợi ích đáng kể. Việc nới lỏng hơn chính sách tiền tệ và các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng giai đoạn này có thể kém hiệu quả hơn và tạo thêm rủi ro - theo IMF. Nguyên nhân, lãi suất trên toàn cầu có thể duy trì ở mức cao trong thời gian dài và các ngân hàng tại Việt Nam đang phải đối mặt với các khoản nợ xấu ngày càng tăng và tỷ lệ dư nợ cho vay trên tổng tiền gửi cao.

Hay việc tăng chi ngân sách theo kế hoạch (tăng tiền lương và đầu tư công); cắt giảm các loại thuế sẽ giúp thúc đẩy cầu trong nước. Tuy nhiên Việt Nam cũng cần lưu ý một số biện pháp giảm thuế mang tính lũy thoái và có tác động tiêu cực đến khí hậu (ví dụ, lệ phí đăng ký trước bạ cho xe ôtô). Thay vào đó, do thuế ở Việt Nam tương đối thấp, các cơ quan chức năng có thể cân nhắc tăng chi ngân sách cho nâng cấp cơ sở hạ tầng, củng cố mạng lưới an sinh xã hội và các nhu cầu xã hội khác. Cần cân nhắc hỗ trợ tài khóa hơn nữa, đặc biệt khi sự phục hồi kinh tế không được như kỳ vọng.

IMF cũng khuyến nghị Việt Nam cần có những hành động quyết liệt nhằm tái cấu trúc thị trường bất động sản và thúc đẩy thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển lành mạnh; đẩy mạnh cải cách để cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cấp cơ sở hạ tầng quan trọng và đầu tư vào giáo dục.