Huyền thoại đầu tư Ray Dalio và 3 lời khuyên kiểm soát tài chính thời Covid-19

Mặc dù gần đây thị trường chứng khoán đang trên đà hồi phục, tỷ phú Ray Dalio, nhà sáng lập của quỹ phòng hộ lớn nhất thế giới, cho rằng đại dịch Covid-19 hiện tại sẽ dẫn đến tình trạng suy thoái kinh tế trầm trọng nhất kể từ thời kỳ Đại suy thoái.

Trước đây ông Dalio từng chia sẻ với CNBC Make It rằng: “Chúng ta sẽ chưa trở lại trạng thái bình thường” mặc dù dịch bệnh suy giảm phần nào. Ông phản đối quan điểm kinh tế sẽ phục hồi theo hình chữ “V”.

“Hãy hình dung dịch bệnh này như một cơn sóng thần”, ông Dalio chia sẻ. “Mặc dù cơn sóng thần đã qua đi, nhưng nó vẫn để lại những hậu quả, như thiệt hại về tài chính… nhiều người mất thu nhập, doanh nghiệp thua lỗ, các công trình cần tái cơ cấu. Đó chính là những thứ sẽ cản trở việc hồi phục”.

Nghĩ đến việc này, ông Dalio có lời khuyên dành cho những người dân Mỹ đang lo lắng liệu khoản tiền tiết kiệm có đủ giúp họ cầm cự qua năm 2020 đến khi nền kinh tế thật sự bước vào suy thoái.

Theo một cuộc khảo sát năm 2019 của Bankrate, mặc dù 21% người Mỹ không tiết kiệm một đồng nào từ thu nhập hàng năm, nhưng đối với những ai có tiết kiệm thì Dalio đưa ra 3 lời khuyên về chiến lược đầu tư tương đối an toàn để giúp bạn vượt qua giai đoạn khó khăn sắp tới.

Xác định bạn cần tiết kiệm bao nhiêu mới đủ

Đầu tiên, bạn phải nhìn nhận nghiêm túc và tính toán xem bạn cần bao nhiêu tiền tiết kiệm để giúp bạn vẫn “an toàn và tự do”, ông Dalio chia sẻ.

“Xác định bạn có thể cầm cự được bao nhiêu tháng, bao nhiêu năm” dựa trên số tiền tiết kiệm hiện có và chi phí cần thiết để đảm bảo một cuộc sống mà bạn cảm thấy thoải mái, ông nói.

Nói một cách khác, bạn nên tính toán những chi phí cơ bản, mức chi phí mà chúng vốn không thể cắt giảm hay loại bỏ hoàn toàn (như tiền thuê nhà, các khoản trả góp, tiền mua thức ăn và những chi phí thiết yếu khác) để xác định số tiền bạn cần phải có để tiếp tục tồn tại khi đã mất đi phần lớn thu nhập.

Ông Dalio đề nghị tiền tiết kiệm phải đủ để đảm bảo bạn vẫn sống ổn trong một khoảng thời gian nhất định như vài tháng hoặc thậm chí là một năm.

Và “khi bạn đã tính được khoản tiết kiệm đó, hãy xem như bạn chỉ có một nửa khoản đó thôi”, Dalio cho hay. “Bởi vì thuế, lạm phát và những khoản lỗ tiềm năng trong danh mục đầu tư cộng lại có thể khiến khoản tiền tiết kiệm giảm đi phân nửa”.

“Đó là việc đầu tiên cần làm, hãy tính toán những khoản đó để bạn biết cho dù tình hình có xấu đi chăng nữa thì bạn và gia đình vẫn ổn”.

Khi đã xác định được khoản tiền cần để riêng ra để đảm bảo cuộc sống an toàn, tiếp theo bạn có thể bắt đầu lên kế hoạch khiến khoản tiền còn lại làm việc cho bạn bằng cách đầu tư.

“Tôi muốn bạn hình dung ra tình cảnh tồi tệ nhất mà bạn có thể chấp nhận được và để dành ra khoản tiền đủ để tồn tại trong tình cảnh đó. Nếu làm thế, bạn có thể yên tâm khi đầu tư ”, ông Dalio chia sẻ. “Nhưng nếu như chưa đảm bảo có đủ tiền sống trong tình cảnh tồi tệ nhất, bạn phải ưu tiên làm việc đó trước khi đầu tư”.

Đa dạng hóa đầu tư

Lời khuyên thứ hai của Dalio là đa dạng hóa danh mục đầu tư, nghĩa là dàn trải số vốn của bạn cho nhiều loại tài sản vẫn sinh lời tương đối tốt bất kể môi trường kinh tế.

“Bạn cần phải đa dạng bằng cách nắm giữ các tài sản vẫn sinh lợi tốt cho dù thị trường tăng trưởng hay suy thoái, cho dù lạm phát tăng hay giảm, và bạn nên đa dạng bằng cách nắm giữ cả tài sản quốc tế cũng như tài sản trong nước”, ông Dalio nói.

Chẳng hạn, vị tỷ phú khăng khăng các nhà đầu tư nên đặt cược vào cả doanh nghiệp Trung Quốc và doanh nghiệp Mỹ.

“Tôi tin tưởng các doanh nghiệp Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh với các doanh nghiệp Mỹ và các doanh nghiệp khác nữa trên toàn thế giới, do đó nếu như muốn đa dạng, hãy đặt cược vào cả hai phía”, ông Dalio chia sẻ trong năm 2019.

Ông Dalio cũng phản đối việc nắm giữ tiền mặt hay trái phiếu Chính phủ tại thời điểm này, do lo lắng lạm phát có thể ảnh hưởng đến giá trị của hai loại tài sản này. “Tiền mặt không phải là một kênh đầu tư tốt. Trong trường hợp lạm phát, trong một năm tiền mặt sẽ mất đi 2% giá trị hoặc hơn nữa”.

Đối với Dalio, vàng là một tài sản hấp dẫn hơn, tương tự với quan điểm mà ông đã đề cập trong tháng 1/2020: “Tôi nghĩ bạn nên có một ít vàng trong danh mục đầu tư”. Nhiều nhà đầu tư, bao gồm tỷ phú Warren Buffett, thường nhìn nhận vàng tương đối có tính an toàn và ổn định trong giai đoạn khủng hoảng.

Đừng cố định thời điểm ra/vào thị trường

Cuối cùng ông Dalio nói đừng bao giờ cố đón đầu thị trường. Việc này “cực kỳ quan trọng”.

Trong quá khứ, Dalio từng nói “sai lầm lớn nhất mà nhiều người hay mắc phải chính là đánh giá tương lai dựa trên những gì xảy ra gần đây”, điển hình như nhìn vào cách thị trường chứng khoán hoạt động trong thời gian gần đây rồi phán đoán đâu là thời điểm tốt nhất để mua vào.

Cố gắng đón đầu thị trường một cách hoàn hảo là một việc mà ngay cả những nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng không thường xuyên làm tốt, còn đối với những nhà đầu tư hạng trung thì đây lại là một việc cực kỳ khó khăn để thành công.

“Để làm tốt việc đó bạn phải đánh bại dân chuyên nghiệp, những người mà bản thân họ cơ bản là vẫn chưa làm tốt được điều đó”.

Thay vào đó, tốt hơn hết là các nhà đầu tư không chuyên nên tập trung vào yếu tố dài hạn trong danh mục đầu tư đa dạng của mình - yếu tố sinh lời theo thời gian. Các nhà đầu tư cần ghi nhớ các mô hình và chu kỳ lịch sử của nền kinh tế và của thị trường chứng khoán.

Từ bong bóng dẫn đến phá sản rồi ngược lại, ông Dalio thường khăng khăng những chu kỳ kinh tế có xu hướng sẽ lặp lại và nhà đầu tư cần tránh những suy nghĩ theo lối mòn, tương tự như: “Thị trường không tốt, tôi chẳng muốn tham gia chút nào”. Đó là bởi vì thị trường giá xuống thực sự có thể là thời điểm tốt nhất để mua được vài cổ phiếu với giá hời.

Xét cho cùng, cổ phiếu của một công ty như Amazon từng mất gần hết giá trị sau lần vỡ bong bóng công nghệ trong đầu những năm 2000, nhưng nhiều nhà đầu tư dài hạn của công ty, những người vẫn nắm giữ cổ phiếu của công ty qua những giai đoạn khó khăn hoặc mua tại đáy, đã thu được lợi nhuận khổng lồ bởi vì họ đã phớt lờ những xu hướng thị trường diễn ra tại thời điểm đó và hướng đến giá trị dài hạn. Cuối cùng họ đã thành công khi hiện tại công ty Amazon đáng giá gấp nhiều lần so với một thập kỷ trước.