Huỷ thầu quốc tế Dự án cao tốc Bắc - Nam: “Hợp lòng dân”

"Đây là chủ trương hợp lòng dân. Phương án này cũng đã tính toán đến các yếu tố an ninh, an toàn khác".

Ngày 24/9, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã thông báo quyết định hủy sơ tuyển theo hình thức đấu thầu rộng rãi quốc tế và điều chỉnh hồ sơ mời sơ tuyển phù hợp với hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước.

Trao đổi với BizLIVE xoay quanh quyết định này, Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Thanh Vân nhìn nhận: "Đây là chủ trương hợp lòng dân".

Phân tích về lý do tổ chức đấu thầu quốc tế cho 8 dự án PPP, thuộc tuyến cao tốc Bắc – Nam nhánh phía Đông, ông Vân cho rằng, Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định quốc tế nên cũng phải mạnh dạn mở thầu quốc tế nhằm kêu gọi những nhà đầu tư, nhà thầu có đủ năng lực với kỳ vọng vừa đẩy nhanh tiến độ, vừa bảo đảm kỹ thuật và tiết kiệm chi phí thấp nhất.

Tuy nhiên, khi mở thầu hồ sơ đấu thầu Dự án cao tốc Bắc - Nam nhánh phía Đông, phần lớn các nhà đầu tư nộp hồ sơ là từ Trung Quốc. Trước những dự án chây ỳ, đội vốn, điển hình là Dự án đường sắt trên cao Cát Linh – Hà Đông, việc phần lớn hồ sơ thầu tại các dự án cao tốc Bắc - Nam là của các nhà đầu tư Trung Quốc, xã hội đã có phản ứng gay gắt. Các nhà đầu tư từ các nước tiên tiến khác lại không quá mặn mà với các dự án này.

"Với quyết định huỷ thầu quốc tế từ Bộ GTVT, tôi cho rằng, đây là một chủ trương hợp lòng dân", ông Vân nói. Phương án này cũng đã tính toán đến các yếu tố an ninh, an toàn khác trong đó bảo gồm cả yếu tố về an ninh, quốc phòng, ông Vân cho biết thêm.

Đặc biệt, đây là cơ hội mở ra cho các nhà đầu tư nội. "Thông qua việc đấu thầu trong nước, các doanh nghiệp nội có cơ hội để tự mình vươn lên cho tương xứng với năng lực, tiềm năng", vị này nhìn nhận.

Dù vậy, Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân nhấn mạnh rằng, vấn đề đặt ra tiếp theo đó là kỷ luật, kỷ cương trong đấu thầu cũng như tiến độ và chất lượng công trình.

"Đặc biệt là phải kiểm soát chặt chẽ việc tăng quy mô vốn, đây là một thói quen của các doanh nghiệp trong nước", ông Vân nhận xét.

Những vấn đề như thay đổi thiết kế, thay đổi quy mô công trình để đội vốn lên phải tuyệt đối tránh khi mà kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch tài chính 5 năm đã được Quốc hội thông qua nên nguồn lực dự phòng không nhiều, đặc biệt là cho các gói thầu huy động tài chính bên ngoài.

Theo ông Vân, có rất nhiều công trình tư nhân tham gia với chất lượng rất cao nhưng bên cạnh đó cũng có những nhà thầu thực hiện công trình 1,2 năm sau đã có hiện tượng ổ gà, ổ voi.

"Chúng ta phải tìm ra nguyên nhân của các trường hợp này: Tham nhũng, ăn bớt vốn hay dùng công nghệ lạc hậu? Phải bắt được bệnh để trị bệnh", ông Vân nói.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đã nói phải làm sao để đợt đấu thầu này là hình mẫu, minh bạch, công khai, không có tham nhũng, không có gian lận. Đây là vấn đề cần có sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan chức năng và sự tham gia giám sát của nhân dân, ông Vân đặc biệt nhấn mạnh.