HOSE quá tải có phải do nhà đầu tư nhỏ lẻ?

Với công suất tối đa 900.000 lệnh/phiên, nhà đầu tư cá nhân chiếm bao nhiêu % trong tổng số lệnh này?

Khi có thông tin Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) dự kiến tăng lô giao dịch lên 1.000, cộng đồng các nhà đầu tư cá nhân đã có nhiều phản ứng. Bởi lẽ, việc tăng lô giao dịch tối thiểu này ảnh hưởng không hề nhỏ đến nhà đầu tư cá nhân, và trực tiếp ảnh hưởng đến dòng vốn vào thị trường chứng khoán.

Theo quan điểm của Công ty Chứng khoán VNDirect, việc tăng lô giao dịch được xem là một bước đi lùi của thị trường chứng khoán. Lý do chính để HOSE nâng lô cổ phiếu giao dịch, từ 10 lên 100 và bây giờ dự kiến là 1.000 là do hệ thống hiện hành bị quá tải, hệ thống mới KRX chưa được triển khai. Nhưng có phải quá tải từ lệnh mua, bán của các nhà đầu tư nhỏ lẻ?

Hệ thống giao dịch của HOSE được thiết kế có công suất tối đa là 900.000 lệnh/phiên. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ chiếm bao nhiêu trong số này?

VNDirect trích dẫn số liệu từ các nhà môi giới bán lẻ ở Mỹ, số lượng giao dịch trung bình trong 1 năm của nhà đầu tư cá nhân Mỹ phổ biến ở mức 15-18 lệnh/năm.

Với 2,81 triệu tài khoản cá nhân (tháng 1.2021) trên thị trường chứng khoán Việt Nam, VNDirect giả định 100% các tài khoản này hoạt động với tần suất giao dịch như người Mỹ với khoảng 20 lệnh mỗi năm.

Như vậy, theo tính toán của VNDirect, với bình quân 252 phiên giao dịch mỗi năm, trung bình số lệnh của nhà đầu tư cá nhân sẽ rơi vào khoảng 220.000-230.000 lệnh mỗi ngày (2,81 triệu x 20/252). So với công suất tối đa của HOSE thì số lượng lệnh này chiếm khoảng 24,8-25,6%.

Thâm chí, nếu giả định nhà đầu tư cá nhân ở Việt Nam hoạt động với công suất gấp đôi ở thị trường Mỹ với 30 lệnh mỗi năm, thì tổng số lệnh nhà đầu tư cá nhân đưa vào hệ thống cũng chỉ khoảng 335.000 lệnh, tức là khoảng 37% tổng công suất trên sàn HOSE.

Theo VNDirect, phần lớn còn lại đương nhiên đến từ các nhà đầu tư chuyên nghiệp. Các nhà đầu tư chuyên nghiệp hiện nay đều dùng hệ thống giao dịch tự động qua các thuật toán, với tần suất cao tính bằng giây hoặc nhỏ hơn, thực hiện bởi các chương trình tự động. Và đây có lẽ là điều mà HOSE cần lưu ý.

Số liệu trong bài viết dựa trên giả định nhà đầu tư chỉ giao dịch trên sàn HOSE.