HOSE dự kiến nâng lô giao dịch: Có hạn chế nhà đầu tư nhỏ lẻ?

Mới đây Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) đã đề nghị các công ty chứng khoán (CTCK) cho ý kiến về kế hoạch tăng đơn vị giao dịch lô chẵn từ 10 cổ phiếu hiện tại lên 100 cổ phiếu.

Theo kế hoạch này, dự kiến CTCK có thời gian 2 tuần từ ngày 01/12/2020 - 15/12/2020 để chỉnh sửa hệ thống giao dịch của công ty. Từ ngày 16/12/2020 - 22/12/2020, HOSE sẽ mở hệ thống giao dịch cho CTCK kết nối và tự thử nghiệm. Thời gian triển khai chính thức là trong tháng 1/2021.

Theo Quyết định về việc ban hành quy chế giao dịch chứng khoán tại HOSE năm 2018, HOSE sẽ quy định đơn vị giao dịch lô chẵn, khối lượng giao dịch lô lớn sau khi có sự chấp thuận của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Hiện tại lô chẵn tại sàn HOSE là 10 cp, mỗi lệnh giao dịch lô chẵn không vượt quá 500,000 cp. Tại sàn HNX và UPCoM là 100 cp.

Để tìm hiểu thêm về vấn đề này, chúng tôi đã liên hệ với HOSE và đang chờ phản hồi từ phía Sở.

Bên cạnh đó, người viết đã có trao đổi với lãnh đạo của một công ty chứng khoán. Vị này cho biết công ty của mình sẽ triển khai chỉnh sửa hệ thống giao dịch theo yêu cầu của HOSE. Ông đánh giá việc thay đổi lô giao dịch tối thiểu từ 10 lên 100 cp không phải rào cản lớn đối với CTCK. “Chưa thấy thiệt hại về doanh thu, tuy nhiên việc chỉnh sửa hệ thống sẽ làm phát sinh thêm chi phí đối với Công ty”, vị này nói.

Vị này chia sẻ thêm, việc điều chỉnh lô chẵn sẽ làm giảm khả năng tham gia của nhà đầu tư nhỏ lẻ có vốn nhỏ. Bên cạnh đó, nhà đầu tư sẽ khó bán cổ phiếu lẻ (ví dụ trường hợp nhận từ cổ tức) hơn. CTCK theo đó cũng sẽ phải lựa chọn thời điểm phù hợp để nhà đầu tư đăng ký bán cổ phiếu lẻ, nếu nhà đầu tư đăng ký bán lúc giá cao thì CTCK sẽ bị bất lợi vì phải mua vào ở giá cao.

Trước thông tin về việc nâng lô giao dịch tối thiểu, Hiệp hội Các Nhà Đầu tư Tài chính Việt Nam (VAFI) lập tức phản đối chủ trương này. Nguyên nhân theo VAFI thì chủ trương này ngăn cản sự phát triển thị trường chứng khoán. Cụ thể, việc nâng lô giáo dịch tối thiểu sẽ loại bỏ 10 lần cơ hội được thử nghiệm đào tạo đầu tư chứng khoán thành công, đồng thời đẩy các nhà đầu tư nhỏ lẻ vào các cổ phiếu rác, cổ phiếu không chất lượng do cổ phiếu bluechip trở nên “rất đắt đỏ”.

Với những cổ phiếu có thị giá trên 30,000 đồng/cp trở nên, nếu lô giao dịch tối thiểu 100 cp thì rất có thể nhà đầu tư nhỏ lẻ không mua được cổ phiếu, không tạo được 1 danh mục ít nhất 5 cổ phiếu để tạo lập danh mục đầu tư, họ chỉ được lựa chọn vài lệnh giao dịch khi họ chưa có kinh nghiệm thay vì gấp 10 lần giao dịch như hiện nay.

Theo VAFI, chủ trương lần này tăng 10 lần 1 lô giao dịch tối thiểu cũng có thể do ý muốn của 1 số công ty chứng khoán, nhất là với các công ty có phần mềm giao dịch chưa tốt, chưa được nâng cấp hiện đại cho nên gặp 1 số sự cố về đường truyền, muốn nâng 10 lần 1 lệnh giao dịch để gạt bớt hàng vạn lệnh giao dịch nhỏ đi từ các nhà đầu tư mới, các nhà đầu tư nhỏ lẻ và vô tình buộc họ phải chấp nhận đánh bạc thay vì đầu tư rèn luyện kỹ năng chứng khoán.

Nhìn lại diễn biến của thị trường chứng khoán thời gian qua có thể thấy, các sàn giao dịch đang trải qua giai đoạn sôi động nhất từ trước đến nay, với thanh khoản thị trường thường xuyên vượt kỷ lục. Tính riêng trên HOSE trong 2 tháng trở lại đây, giá trị giao dịch duy trì ở mức cao bình quân trên 8,400 tỷ đồng/phiên. Nhiều phiên ghi nhận giá trị giao dịch trên 10,000 tỷ đồng.

Kể từ tháng 3/2020 tới nay, tình hình mở mới tài khoản trên thị trường thể hiện sự tích cực. Tính tổng 10 tháng đầu năm có hơn 291,000 tài khoản mở mới trên thị trường chứng khoán, tăng 81.4% so với cùng kỳ năm trước.