Hỗn loạn khai thác đất "lậu" ở Bình Định, dân bức xúc, chính quyền "đá" trách nhiệm

Dự án Khu tái định cư Vinh Quang do Ban Quản lý dự án Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định đơn vị sự nghiệp - trực thuộc UBND tỉnh Bình Định làm chủ đầu tư, ngang nhiên bị qua mặt, dùng đất trái phép để thi công san lấp.

LTS: Thực trạng "loạn" khai thác khoáng sản tại tỉnh Bình Định tuy không mới nhưng đã kéo dài từ nhiều năm nay và ngày càng có diễn biến phức tạp.

Nhiều doanh nghiệp, cá nhân ngang nhiên "rút ruột" tài nguyên trái phép, có trường hợp còn lặp đi lặp lại vi phạm, khiến người dân bức xúc kêu cứu trong thời gian dài, thế nhưng ngành chức năng, chính quyền địa phương lại không hoàn thành trách nhiệm quản lý đất đai.

Kỳ 1: Ngang nhiên dùng "đất lậu" san lấp công trình nhà nước

Dự án Khu tái định cư Vinh Quang do Ban Quản lý dự án Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định (đơn vị sự nghiệp - trực thuộc UBND tỉnh Bình Định) làm chủ đầu tư đã bị "qua mặt", dùng đất trái phép để thi công san lấp.

"Rút ruột" tài nguyên trái phép

Thời gian qua, dư luận địa phương liên tục bức xúc phản ánh thực trạng dự án Khu tái định cư Vinh Quang (xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định) dùng đất trái phép từ nơi khác, để san lấp mặt bằng.

Tháng 6, tại khu vực núi Hòn Chà (thôn Bình An 1, xã Phước Thành, huyện Tuy Phước) hoạt động "rút ruột" tài nguyên diễn ra rất rầm rộ, các máy múc, xe tải nhanh chóng vận chuyển đất ra ngoài, tung bụi tứ tung trên đường.

Theo ghi nhận, tại khu vực này đã xuất hiện những mảng đồi đất vàng quạch, bị khoét nham nhở, nhiều diện tích cây cối… bị xóa sổ.

Sau khi khai thác đất tại xã Phước Thành, hàng loạt xe tải cỡ lớn chở đất di chuyển về một điểm tập kết ven đường ĐT 640 ở xã Phước Sơn (huyện Tuy Phước).

Các xe tải Chiến Thắng tiếp tục được huy động đến điểm tập kết này, chở đất đi san lấp dự án Khu tái định cư Vinh Quang (xã Phước Sơn).

Các xe tải khai thác đất tại xã Phước Thành, vận chuyển ra ngoài tung bụi mù mịt. Ảnh: Dũ Tuấn.

Phó Chủ tịch UBND xã Phước Thành Nguyễn Thành Đạt xác nhận, chính quyền không hề hay biết việc doanh nghiệp khai thác đất trái phép tại khu vực núi Hòn Chà, thuộc thôn Bình An 1.

"Không có doanh nghiệp nào được UBND tỉnh Bình Định cấp phép khai thác đất tại núi Hòn Chà thuộc thôn Bình An 1, xã Phước Thành. Chắc là họ chở lén thôi, chúng tôi sẽ kiểm tra và xử lý ngay", ông Đạt khẳng định.

Sau khi khai thác đất tại xã Phước Thành, các xe tải chở đất về tập kết xã Phước Sơn để xe tải Chiến Thắng vận chuyển về dự án. Ảnh: Dũ Tuấn.

Ông Đinh Ngọc Oanh (ở TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) thừa nhận, đơn vị đã huy động xe tải máy múc khai thác đất trái phép tại xã Phước Thành để bán cho Công ty TNHH xây dựng Tấn Thành (đơn vị trúng thầu thi công dự án) để san lấp công trình Khu tái định cư Vinh Quang.

"Họ cần đất đẹp để san lấp mặt trên công trình Khu tái định cư Vinh Quang nên chúng tôi đã mua đất của dân, tự ý khai thác đất từ xã Phước Thành chở về thi công dự án", vị này nhận sai và phân trần về vụ việc.

Chúng tôi liên lạc với Công ty TNHH xây dựng Tấn Thành, lãnh đạo doanh nghiệp này cho rằng, mặc dù là đơn vị trúng thầu thi công dự án nhưng họ không khai thác đất thi công san lấp mà mua từ các doanh nghiệp khác nên không rõ nguồn gốc đất lấy từ đâu(?)

Trả lời phóng viên Dân Việt, Giám đốc Ban Quản lý dự án Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định Tô Tấn Thi khẳng định, đã nắm được thông tin vụ việc và yêu cầu tạm dừng việc chở đất san lấp công trình để làm rõ trách nhiệm các đơn vị liên quan.

"Sự việc này chắc là có, đất dùng để thi công dự án được đơn vị thi công mua các mỏ được cấp phép trong vùng lân cận nhưng bức tranh hiện nay có thể lâu lâu lẫn vài xe đất có nguồn gốc trái phép. Không ai đi bao che chuyện làm bậy, chúng tôi rút kinh nghiệm và sẽ thực hiện biện pháp giám sát theo kiểu khác, truy xuất từ nguồn gốc đất", ông Thi cho hay.

Bụi bặm, hư đường… dân "kêu cứu"

Bức xúc trước thực trạng thi công dự án Khu tái định cư Vinh Quang "hành dân", ông Nguyễn Văn Cư ở thôn Vinh Quang 2, xã Phước Sơn (huyện Tuy Phước) đã cung cấp hàng loạt hình ảnh cho phóng viên Dân Việt, "tố" xe tải chở đất không phủ bạt… gây bụi bặm, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân.

"Bụi quá bụi, dân chúng tôi ở đây chịu không nổi, đường nông thôn chỉ cho xe tải 8 tải tấn đi qua nhưng đã từng xuất hiện tình trạng xe 10 tấn hành dân. Khi người dân phản ứng thì họ thay thế bằng xe tải Chiến Thắng, nhưng các xe này lại chạy ngang nhiên không phủ bạt, tung bụi mù mịt. Quá bức xúc vì xe tải, tôi đã đứng ra chặn xe và trực tiếp chụp ảnh làm bằng chứng, gọi điện cầu cứu lãnh đạo xã", ông Cư nói.

Xe tải gây "náo loạn" đường quê ở xã Phước Sơn. Ảnh: Dũ Tuấn.

Phó Chủ tịch UBND xã Phước Sơn Nguyễn Minh Thiện cho hay, dự án Khu tái định cư Vinh Quang do Ban Quản lý dự án Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định làm chủ đầu tư, Công ty TNHH xây dựng Tấn Thành là đơn vị thi công.

"Các phản ánh xe tải thi công dự án gây bụi, hư hỏng đường của người dân là hoàn toàn chính xác, thậm chí có trường hợp người dân ra đường chặn xe buộc dự án phải dừng 2 tháng. Chính quyền đã vào cuộc xử lý, yêu cầu chủ đầu tư khắc phục bụi bặm, tiếng ồn và họ hứa sẽ sửa đường hư hỏng cho người dân sau khi công trình hoàn thành", ông Thiện chia sẻ.

Giám đốc Ban Quản lý dự án Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định Tô Tấn Thi khẳng định, đã nắm được thông tin vụ việc vận chuyển đất trái phép thi công dự án và yêu cầu tạm dừng việc chở đất san lấp công trình để làm rõ trách nhiệm các đơn vị liên quan. Ảnh: Dũ Tuấn.

Theo ông Tô Tấn Thi, sau khi người dân phản ứng, chủ đầu tư dự án đã cấp kinh phí để cử người giám sát cộng đồng, đảm bảo việc vận chuyển đất thi công dự án đúng cam kết với địa phương.

"Khi phát hiện xe chở đất phục vụ dự án vi phạm, gây ảnh hưởng đến môi trường, chúng tôi đề nghị ghi hình làm bằng chứng, xã chuyển thông tin về cho Ban quản lý để có cơ sở xử lý ngay. Ban đã phối hợp với địa phương để cố gắng hạn chế ở mức thấp nhất ảnh hưởng đến cuộc sống người dân", ông Thi khẳng định.

Tự ý chở đất dự án về lò gạch… vì không có chỗ đổ thải(?)

Gần đây, người dân phản ánh tại dự án công trình kênh mương Thượng Sơn (đi qua xã Tây Phú, huyện Tây Sơn), do Ban Quản lý dự án Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định làm chủ đầu tư, Công ty TNHH xây dựng tổng hợp Hiếu Ngọc (gọi tắt Công ty Hiếu Ngọc) thi công, xuất hiện việc khai thác đất đồi chở về lò gạch.

Ông Nguyễn Quang Hiếu - Giám đốc Công ty Hiếu Ngọc phần trần, doanh nghiệp đang đào lắp đường ống cho dự án nên tận dụng lấy đất đồi với diện tích khoảng 500m2 vận chuyển về lò gạch tại Cụm công nghiệp Phú An (xã Tây Xuân).

"Lượng đất này bắt buộc phải đào đi để thi công đường ống nhưng hiện tại chủ đầu tư chưa kịp bố trí bãi thải. Việc này không phải trộm cắp, nếu đổ thải tầm bậy công an môi trường sẽ xử phạt, vì không có chỗ đổ thải nên chúng tôi tận dụng vận chuyển về lò gạch làm gạch với đoạn đường 15km, để bù lại chi phí. Thiếu sót của chúng tôi là không báo cáo với chủ đầu tư dự án về việc này", ông Hiếu lý giải.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch UBND xã Tây Phú cho biết, không nắm được sự việc trên, do chủ đầu tư không cung cấp hồ sơ dự án cho địa phương biết(?)

Giám đốc Ban Quản lý dự án Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định Tô Tấn Thi khẳng định: "Nếu chở đất ra ngoài dự án là sai rồi, đất khai thác tại dự án được tận dụng đắp vào đầu đập Hầm Hô, không được chở đi ra ngoài". Đồng thời, ông Thi đã trực tiếp gọi điện thoại cho giám sát dự án, yêu cầu xử lý nghiêm theo đúng quy định.