Hơn 56 triệu xe máy phải kiểm định khí thải: Có ùn tắc dài chờ đăng kiểm?

Xe máy có tuổi đời trên 5 năm chiếm tới 80% trong tổng số gần 70 triệu xe thuộc diện phải kiểm định. Nếu không có giải pháp kịp thời thì nguy cơ ùn tắc đăng kiểm xe máy sẽ hiện hữu.

Nguy cơ ùn tắc kiểm định xe máy

Theo thống kê, trên cả nước hiện có khoảng 70 triệu xe máy, số xe đã sử dụng 5 năm trở lên thuộc diện phải kiểm định là 80% (tương đương gần 56 triệu xe).

Khi tới thời điểm thực hiện kiểm định khí thải xe máy, Cục Đăng kiểm Việt Nam dự báo sẽ phát sinh nhu cầu rất lớn, có thể dẫn đến ùn tắc phương tiện đến kiểm định.

Nguyên nhân là do số lượng cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy không đáp ứng được nhu cầu kiểm định theo quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Lo ngại ùn tắc đăng kiểm xe máy

Trao đổi với PV VietNamNet, đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, đơn vị đã lường trước tình huống trên và đưa ra loạt phương án giải quyết.

Về cơ sở vật chất phục vụ kiểm định khí thải xe máy, theo đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam, yêu cầu đối với cơ sở vật chất kỹ thuật của cơ sở kiểm định không đòi hỏi nhiều. Ngoài việc phải trang bị thiết bị kiểm tra khí thải, máy tính có kết nối mạng thì diện tích tối thiểu quy định cho khu vực kiểm định là 15m2/1 thiết bị và có thể dùng chung với hoạt động bảo dưỡng, sửa chữa xe.

“Do đó, ngoài việc sử dụng các cơ sở đăng kiểm xe cơ giới đang sẵn có để kết hợp thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy, chúng tôi đang đề xuất sử dụng các cơ sở bảo hành, bảo dưỡng xe mô tô, xe gắn máy của các đại lý bán xe thuộc Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam, các cơ sở xã hội hóa để tham gia thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy”, ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam thông tin.

Hiện tại, trên cả nước có khoảng gần 3.000 cơ sở đảm bảo cho việc triển khai thực hiện kiểm định khí thải xe máy. Như vậy, theo Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ hạn chế mức thấp nhất, không để xảy ra tình trạng ùn tắc.

“Nếu huy động các đại lý bán xe, các cơ sở xã hội hóa sẽ tiết kiệm được chi phí đầu tư cơ sở vật chất cho việc kiểm định khí thải của xe mô tô, xe gắn máy. Từ đó sẽ giúp giá dịch vụ kiểm định khí thải thấp nhất có thể”, ông An cho biết.

Chu kỳ kiểm định đã được rà soát kỹ

Về chu kỳ kiểm định, ông An cho biết, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã nghiên cứu, rà soát kỹ từ kinh nghiệm một số nước trong khu vực, đồng thời kế thừa kết quả nghiên cứu của Viện Khoa học công nghệ giao thông vận tải (Viện KHCN GTVT), Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM).

Cụ thể, đối với kiểm định lần đầu, theo kết quả nghiên cứu của Viện KHCN GTVT, khảo sát thực tế kiểm tra khí thải cho khoảng 20.000 xe mô tô, xe gắn máy tại 3 thành phố (Hà Nội, TPHCM và Đà Nẵng), các xe có thời gian sử dụng dưới 5 năm thì mức phát thải chất gây ô nhiễm theo tiêu chuẩn.

Đối với các xe có thời gian sử dụng trên 5 năm, mức phát thải chất gây ô nhiễm gia tăng đáng kể, phụ thuộc vào chế độ bảo dưỡng và tần suất sử dụng phương tiện của chủ xe.

Đối với xe mô tô, xe gắn máy quá cũ (thời gian sử dụng trên 12 năm), kết quả kiểm tra thực tế cho thấy tỷ lệ phát thải chất gây ô nhiễm tăng cao. Để phòng ngừa việc phát thải chất gây ô nhiễm, cần thực hiện việc kiểm tra khí thải hằng năm (chu kỳ kiểm định 12 tháng) nhằm nâng cao ý thức bảo dưỡng phương tiện (phù hợp với kinh nghiệm của một số nơi trong khu vực đang thực hiện: Indonesia, Đài Loan).

“Mặt khác, việc quy định chu kỳ kiểm định ngắn hơn đối với xe có thời gian sử dụng cao, tạo động lực chuyển đổi phương tiện, nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường không khí, đặc biệt là tại các đô thị”, ông An thông tin.

Từ những căn cứ trên, Cục Đăng kiểm Việt Nam đưa ra chu kỳ kiểm định với xe máy như sau:

Chu kỳ 5 năm đầu tính từ năm sản xuất, Cục sẽ tự động thực hiện cấp chứng nhận kiểm định khí thải trên cơ sở kết quả chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe mô tô, xe gắn máy trong sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu. Chủ xe không phải nộp hồ sơ và không phải mang xe đến cơ sở đăng kiểm để kiểm định.

Với xe có tuổi đời trên 5 năm đến 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải là 24 tháng/1 lần; xe trên 12 năm có chu kỳ kiểm định 12 tháng/1 lần.

Chưa thực hiện kiểm định khí thải xe máy từ 1/1/2025

Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, sau khi Thông tư số 47 quy định trình tự, thủ tục kiểm định, miễn kiểm định lần đầu cho xe cơ giới, xe máy chuyên dùng; trình tự, thủ tục kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy được ban hành… nhiều người lầm tưởng sẽ kiểm định khí thải xe máy từ 1/1/2025.

Tuy nhiên, việc kiểm định khí thải thực hiện theo quy định của luật về bảo vệ môi trường và được thực hiện tại các cơ sở kiểm định khí thải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

Về lộ trình thực hiện, Chính phủ giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với Bộ GTVT trình Thủ tướng Chính phủ ban hành.

"Như vậy việc kiểm soát khí thải phương tiện cơ giới đường bộ nói chung và xe mô tô, xe gắn máy nói riêng, thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Về thời gian thực hiện việc kiểm định và áp dụng mức quy chuẩn khí thải xe mô tô, xe gắn máy sẽ thực hiện theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, cũng tương tự như kiểm soát khí thải xe ô tô trước đây chứ không phải bắt buộc thực hiện ngay theo hiệu lực của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (1/1/2025)”, đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam khẳng định.