Hội chợ du lịch quốc tế nên để cho ai tổ chức?

TPHCM, "chủ nhà" của Hội chợ Du lịch Quốc tế TPHCM (ITE HCMC) trong 14 năm qua vừa kiến nghị Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch chấp thuận cho thành phố tiếp tục tổ chức sự kiện này vào năm 2020 và những năm tiếp theo thay vì thực hiện theo đề án mới của bộ.

Theo UBND TPHCM, ITE HCMC là sự kiện thường niên của ngành du lịch Việt Nam từ năm 2005, được 5 quốc gia Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam thống nhất là hoạt động quảng bá du lịch trọng tâm hàng năm của khu vực tiểu vùng sông Mê Kông và quốc tế.

Đây là hội chợ duy nhất tại Việt Nam thu hút được nhiều người mua sản phẩm, dịch vụ du lịch quốc tế tham gia, là nơi để cập nhật các xu hướng và kiến thức chuyên sâu về phát triển du lịch. Hội chợ cũng là cơ hội để thành phố phát triển loại hình du lịch MICE (du lịch kết hợp triển lãm, hội nghị, hội thảo).

Quy mô của ITE HCMC tăng trưởng tốt trong thời gian qua. Vào năm ngoái, hội chợ đã thu hút 270 đơn vị triển lãm và thương hiệu đến từ 40 quốc gia, vùng lãnh thổ cùng 31 tỉnh, thành trong cả nước; 280 người mua, báo chí quốc tế cùng 30.000 lượt khách tham quan thương mại, công chúng. Vì thế, TPHCM muốn được tiếp tục tổ chức sự kiện này vào năm 2020 và những năm sau đó.

ITE HCMC diễn ra vào tháng 9 hàng năm do TPHCM tổ chức từ năm 2005. Từ năm 2009, hội chợ được lãnh đạo Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Tổng cục Du lịch và UBND TPHCM thống nhất phối hợp tổ chức.

Hiện tại, TPHCM đang chuẩn bị cho hội chợ vào tháng 9-2019 nhưng có kiến nghị trên vì bộ có đề án gọi là "Đề án tổ chức hội chợ du lịch quốc tế Việt Nam" quy định, bắt đầu từ năm 2020, vào tháng 4 hàng năm, ngành du lịch sẽ tổ chức Hội chợ Du lịch Quốc tế Việt Nam (Vietnam International Travel Mart - VITM) tại TPHCM hoặc Hà Nội.

Với VITM, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch là đơn vị bảo trợ, Hiệp hội Du lịch Việt Nam là cơ quan chủ trì tổ chức còn UBND TPHCM, UBND Hà Nội là cơ quan phối hợp tổ chức.

Theo bộ, cả nước hiện có hai hội chợ du lịch quốc tế thường niên là Hội chợ Du lịch Quốc tế TPHCM (ITE HCMC) và Hội chợ Du lịch Quốc tế Việt Nam tại Hà Nội do Hiệp hội Du lịch Việt Nam tổ chức (cũng gọi là VITM, giống tên viết tắt của hội chợ trong đề án của bộ. Năm nay, cùng với hội chợ VITM tại Hà Nội vào đầu năm, hiệp hội sẽ tổ chức thêm VITM tại Cần Thơ từ ngày 29-11 đến 1-12-2019). Ngoài ra, còn có một hội chợ chuyên đề về nghỉ dưỡng biển và MICE do Đà Nẵng tổ chức từ 2016.

Việc tổ chức các hội chợ trên đã từng bước được xã hội hóa nhưng ITE HCMC và hội chợ ở Đà Nẵng vẫn dựa nhiều vào ngân sách nhà nước. Trong khi đó, theo kinh nghiệm quốc tế, tổ chức hội chợ cần được coi là một hoạt động kinh doanh, cần từng bước cân đối nguồn thu, nguồn chi và bảo đảm lợi nhuận.

Thêm vào đó, dù các hội chợ đã tổ chức vào các thời điểm khác nhau trong năm nhưng các địa phương, doanh nghiệp trong nước và người mua sản phẩm vẫn gặp khó khăn để bố trí nhân lực, thời gian và kinh phí tham gia cả ba hội chợ...

Vì thế, bộ du lịch triển khai đề án tổ chức Hội chợ Du lịch Quốc tế Việt Nam để bảo đảm tầm nhìn dài hạn, thống nhất, chuyên nghiệp, với mục tiêu là đưa hội chợ này trở thành sự kiện quốc gia và quốc tế quan trọng, nâng cao hình ảnh thương hiệu điểm đến du lịch Việt Nam.

Giới kinh doanh du lịch đã có nhiều tranh luận về đề án nói trên. Trong đó, có những ý kiến cho rằng, với đề án mới, vai trò của bộ cũng không khác lắm với vai trò tại ITE HCMC hiện nay, chỉ thay đổi đơn vị tổ chức là Hiệp hội Du lịch Việt Nam. Vì thế, không nên xáo trộn mà nên để TPHCM tiếp tục là đơn vị tổ chức hội chợ du lịch quốc tế vì đây là nơi khai sinh ra sự kiện này và đã có kinh nghiệm tổ chức trong suốt 14 năm qua, còn hiệp hội du lịch thì vẫn tiếp tục tổ chức hai hội chợ tại Hà Nội và Cần Thơ như hiện nay.

Những ý kiến khác lại cho rằng bộ có mâu thuẫn khi nhận định việc tổ chức ITE HCMC và hội chợ ở Đà Nẵng vẫn dựa vào ngân sách nhà nước trong khi cần coi hoạt động tổ chức hội chợ là một hoạt động kinh doanh, thế nhưng, trong đề án lại quy định kinh phí thực hiện là: "Kinh phí từ nguồn thu tổ chức sự kiện, xã hội hóa và các nguồn hợp pháp khác. Ngân sách nhà nước hỗ hỗ trợ cho hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước về du lịch chủ trì trong khuôn khổ hội chợ".

Trên thực tế, việc nên hay không nên tham gia hội chợ du lịch là tùy vào doanh nghiệp. Nếu thấy chủ đề, đối tượng khách hàng tiềm năng phù hợp với định hướng kinh doanh thì doanh nghiệp sẽ tự sắp xếp tham gia, không phù thuộc vào thời gian hay số lần tổ chức.