Học được gì từ cú giảm kỷ lục của TTCK Việt Nam? (Phần 3)

Sau 2 phần về “Học được gì từ cú giảm kỷ lục của TTCK Việt Nam”, hy vọng anh chị đã rút ra được bài học nào đó cho riêng mình, còn ai chưa đọc 2 phần trước có thể tìm lại bài trong nhóm hoặc trên facebook cá nhân em. Bây giờ chúng ta cùng nhau tìm hiểu những sai lầm tiếp theo và bài học rút ra trong phần cuối cùng này nhé.

Bắt đáy sớm, sai tỷ trọng

Bắt đáy nhìn chung là một việc khá hấp dẫn với nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư mới, điều này không chỉ giúp họ kiếm một khoản lợi nhuận lớn nếu thị trường tăng giá trở lại mà còn bởi cảm giác chiến thắng mà nó mang lại. Tuy nhiên không phải lần bắt đáy nào cũng thành công, rất nhiều những đợt bull trap khiến nhà đầu tư mắc bẫy, thậm chí có thể cháy tài khoản nếu không có chiến lược hay tham lam, tâm lý gỡ lỗ nhanh mà tất tay toàn bộ số tiền còn lại, thậm chí margin, bởi giá cổ phiếu có thể tiếp tục lao dốc khiến nhà đầu tư thất bại.

Vậy chúng ta cần làm gì nếu thấy những tín hiệu đảo chiều sớm xuất hiện? Cách tốt nhất là giải ngân thăm dò từng phần với tỷ trọng nhỏ. Nếu sai chúng ta hoàn toàn có thể cutloss mà không ảnh hưởng nhiều đến tài khoản, còn chiều ngược lại, cổ phiếu đi đúng hướng kỳ vọng có thể tự tin gia tăng thêm. Luôn đảm bảo duy trì tỷ trọng tiền mặt / cổ phiếu ở mức an toàn để có thể linh hoạt ứng phó với tất cả tình huống.

Đầu tư vào những doanh nghiệp không có cơ bản

Một trong những sai lầm thường gặp trong đầu tư là chọn mua nhiều cổ phiếu có giá trị thấp thay vì ngược lại. Việc này sẽ mang lại cho bạn cảm giác được sở hữu nhiều cổ phiếu sẽ có lời hơn. Nhưng thực tế lợi nhuận chỉ tính theo phần trăm mà không dựa trên số lượng cổ phiếu. Vì thế bạn nên lựa chọn những cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng hơn là mua các cổ phiếu giá thấp nhưng lợi nhuận bị chững lại, thậm chí có nguy cơ hủy niêm yết phá sản.

Chúng ta nên tỉnh táo, bản lĩnh trước những lời dẫn dắt của những “đội lái” cổ phiếu. Bởi những mã được phím hàng có thể chỉ là những mã đầu cơ, đến một giai đoạn nó sẽ trở lại giá trị thật và “đánh bay” số tiền chúng ta đã đổ vào trong phút chốc.

Không tự cập nhật kiến thức mà chỉ nghe người khác phím, thành ra “đẽo cày giữa đường”

Sai lầm quan trọng nhất mà nhiều người thường gặp phải là thiếu kiến thức chuyên môn và khả năng đánh giá tình hình doanh nghiệp. Điều này sẽ khiến việc đầu tư chứng khoán trở thành một ván bạc, vì khi đó nhà đầu tư sẽ không biết vùng giá mua, giá bán hợp lý mà chỉ trông chờ vào may rủi. Nghe nhóm này, nhóm kia phân tích hay cho “3 chữ cái” rồi vào theo mà không có nhận định của cá nhân mình, dẫn đến danh mục có khi dài như cái sớ, hoặc theo một cách nửa vời đến lúc loay hoay không biết xử lý sao.

Phân tích kỹ thuật, phân tích cơ bản và cập nhật tin tức thị trường giúp chúng ta dự đoán được xu hướng giá cả nhưng hoàn toàn phải dựa vào kinh nghiệm và kiến thức của bản thân để đưa ra quyết định xác đáng nhất. Khi có đủ kiến thức và kinh nghiệm sẽ giúp chúng ta tự tin hơn trước những biến động của thị trường.

Chúng ta có thể tìm hiểu và tích lũy kiến thức thông qua nhiều hình thức như: sách chuyên về chứng khoán, tìm hiểu thông tin trên mạng, học hỏi những người có kinh nghiệm đi trước. Đầu tư thời gian, trí tuệ và sức lực, hoàn thiện các kỹ năng của mình. Bởi đầu tư vào tri thức là kênh đầu tư khôn ngoan và tiết kiệm nhất, vì số tiền mà bạn mất để trả cho việc nâng cao kiến thức luôn rẻ hơn số tiền bạn sẽ mất cho những sai lầm thực tế trên thị trường. Do đó, khi quyết định đầu tư chứng khoán, bạn hãy luôn trau dồi cho mình thật nhiều kiến thức và cập nhật tình hình thị trường mỗi ngày cũng như học hỏi từ những bài học thành công để đầu tư hiệu quả hơn.

Không backtest và nhìn lại những sai lầm của bản thân

Backtest là quá trình kiểm tra lại các quy tắc giao dịch của nhà đầu tư dựa trên dữ liệu quá khứ, tạo ra các mô phỏng giao dịch trong quá khứ. Bằng cách này, nhà đầu tư có thể đánh giá và kiểm tra xem liệu chiến lược đầu tư của mình có hiệu quả hay không, rủi ro/lợi nhuận ra sao và cách nó hoạt động như thế nào trong các điều kiện thị trường khác nhau, trước khi mạo hiểm với bất kỳ vốn thực tế nào. Việc backtest là vô cùng quan trọng đặc biệt là với những nhà đầu tư đã và đang giao dịch với lượng vốn lớn.

Chúng ta cần có thói quen luôn rà soát lại các cổ phiếu trong danh mục có thuộc tiêu chí đầu tư không, đúng chiến lược không. Các cổ phiếu với vùng giá hiện tại thì có chạm mức chốt lời không? Nếu không thì cắt lỗ như thế nào? Hay chúng ta sẽ bổ sung cổ phiếu nào trong danh mục đợt sau. Backtest để đảm bảo tỷ suất hiệu quả cao nhất có thể.

Trong khi đó, việc ghi chép nhật ký giao dịch sẽ giúp bạn theo dõi các kết quả của quá trình giao dịch và ghi lại thành công hoặc sai lầm của mình, đâu là yếu tố ảnh hưởng đến các giao dịch. Nó là công cụ xuất sắc cho ta nhiều góc nhìn đa chiều hơn vào từng giai đoạn và lưu giữ lại hầu hết những gì đã xảy ra như: điều kiện thị trường khi ấy như thế nào, bạn từng có những ý định gì, cảm xúc phản ứng với các tình huống ấy ra sao và hướng khắc phục cho những giao dịch sắp tới là gì. Nhật ký giao dịch còn có thể giúp bạn nhìn ra những sai lầm mà mình từng mắc phải, từ đó có thể tích lũy thêm kinh nghiệm cũng như học hỏi từ sai lầm của chính mình, đó cũng là key chính để bạn nảy ra những ý tưởng mới giúp cải thiện hệ thống hoặc phương pháp giao dịch.

Ví dụ trong trường hợp bạn thua vì giao dịch theo cảm xúc, việc ghi lại nhật ký sẽ giúp bạn nhận ra sai lầm của mình để tìm ra điểm mạnh, điểm yếu trong phương pháp và chiến lược đầu tư từ đó "tinh chỉnh" và lập ra một chiến lược giao dịch tốt hơn vào lần sau.

Mỗi người luôn có quan điểm khác nhau về thị trường, mức độ chấp nhận rủi ro cũng như kỳ vọng lợi nhuận… Vì vậy, hãy tự phát triển một kế hoạch giao dịch cá nhân của riêng bạn và thường xuyên cập nhật nó trong quá trình giao dịch cọ sát với thị trường.

Tổng kết lại cả 3 phần, có ai đã từng mắc phải tất cả những lỗi mình đã nêu trong bài viết hay thậm chí đạt 11-12 điểm trên 10 chưa? Còn những sai lầm nào khiến tài khoản bạn "bốc hơi" và sau tất cả chúng ta nhận lại được điều gì? Chia sẻ để cùng nhau rút kinh nghiệm nhé.