Hoạt động trầm lắng, thị trường trái phiếu Mỹ sắp rơi vào vùng nguy hiểm

Thị trường trái phiếu Mỹ vốn đang yếu ớt lại sắp đối mặt với viễn cảnh về một đợt hỗn loạn cuối cùng trước khi bước sang năm 2023, do khối lượng giao dịch giảm dần, đặc biệt trong những tuần cuối của năm nay.

Khoảng thời gian mà giới đầu tư trên thị trường trái phiếu Mỹ khổ sở nhất chính là khi thị trường biến động mạnh nhất với những thay đổi lớn về lợi suất mỗi ngày. Hầu hết là do cách thị trường đánh giá về triển vọng tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) để kiềm chế lạm phát. Những gì diễn ra trong tuần trước cho thấy rõ ràng rằng tình trạng hỗn loạn có thể kéo dài thêm một thời gian nữa.

Biên độ biến động hàng ngày của lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm đã vượt 12 điểm cơ bản 3 lần. Một lần là khi xuất hiện bình luận của Chủ tịch Fed St. Louis James Bullard vào ngày 17/11, khiến thị trường dự báo lãi suất sẽ cao hơn cả mức đỉnh dự báo hiện tại là 5%.

Đây không phải là điều gì bất thường. Beth Hammack, đồng giám đốc bộ phận tài chính toàn cầu của Goldman Sachs Group Inc. và là cố vấn của Bộ Tài chính Mỹ, cho biết biên độ biến động lợi suất trái phiếu đã vượt 10 điểm cơ bản trong 51 ngày tính đến thời điểm hiện tại của năm 2022. Theo ông Hammack, biến độ đó là quá lớn và những biến động như vậy là rất hiếm trong 10 năm trước, khi Fed thực hiện những điều chỉnh bất thường trong chính sách tiền tệ.

Bà nói: “Thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ hiện vẫn biến động mạnh với thanh khoản thấp”. Chỉ số đo lường mức độ biến động của thị trường dựa trên giá hợp đồng quyền chọn, ICE BofA MOVE Index, tăng trở lại trong tuần này sau một tháng giảm liên tiếp.

Khối lượng giao dịch có xu hướng tăng trong năm nay, trung bình hơn 600 tỷ USD mỗi ngày trong vài tháng gần đây, theo Nellie Liang, một quan chức cấp cao của Bộ Tài chính Mỹ. Tuy nhiên, đó là vì giới đầu tư bán tháo trái phiếu chính phủ Mỹ, dù mức độ nhẹ hơn so với cú sụp đổ vào tháng 03/2020 vì đại dịch COVID-19.

Đối với các nhà đầu tư như Matt Smith, giám đốc đầu tư của Ruffer LLP và là người vừa mua trái phiếu kỳ hạn 30 năm, trái phiếu chính phủ Mỹ vẫn là một tài sản để giao dịch ngắn hạn dù lợi suất đang cao nhất trong thập kỷ qua. Ông nói: “Tôi cho rằng đà tăng của lợi suất trái phiếu sẽ không kéo dài quá lâu”.

Thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ có thể xuất hiện thêm một số điểm bùng phát từ nay tới cuối năm, chủ yếu trong 4 tuần tới, khi số liệu về việc làm và lạm phát tháng 11/2022 được công bố. Đây vốn là hai số liệu có ảnh hưởng tới tốc độ thắt chặt tiền tệ của Fed, đặc biệt trong cuộc họp chính sách ngày 14/12.

Trong bài phát biểu vào ngày 17/11, ông Bullard cho rằng Fed nên hướng tới tăng lãi suất lên thấp nhất 5 – 5.25%. Bình luận này đã đẩy thị trường trái phiếu Mỹ đến những giới hạn mới trong tuần trước, ngay cả khi lợi suất vẫn thấp hơn mức cao nhất của năm 2022 tính đến hiện tại. Một ngày trước đó, báo cáo bán lẻ tháng 10/2022 cho thấy doanh số tăng mạnh hơn ước tính, xoá tan nghi ngờ của mọi người về hiệu quả của 6 đợt tăng lãi suất trong năm nay.

Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm, một chỉ số cho thấy kỳ vọng ngắn hạn của thị trường về lãi suất của Fed, đã tăng lên và vượt lợi suất trái phiếu kỳ hạn 5 và 10 năm. Trong khi đó, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm giảm và lần đầu tiên trong chu kỳ xuống dưới phạm vi mục tiêu của ngân hàng trung ương, hiện là 3.75 – 4%. Đây là một dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư đang dự đoán kinh tế sẽ bị thiệt hại và Fed sẽ phải hạ lãi suất.