“Hoàn toàn yên tâm” bỏ hộ khẩu giấy trong năm tới

Lãnh đạo Bộ Công an giải đáp về quy định mới trong Luật Cư trú năm 2020 và lộ trình, tiến độ bỏ sổ hộ khẩu giấy

Luật Cư trú năm 2020 cho phép sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú cho đến hết ngày 31/12/2022, song Thứ trưởng Bộ công an Lê Quốc Hùng khẳng định đến 1/7/2021 có thể bỏ hoàn toàn các loại giấy tờ này.

Cùng với 6 đạo luật khác đã được Quốc hội khoá XIV thông qua tại kỳ họp thứ 10 vừa qua, Luật Cư trú năm 2020 đã được Chủ tịch nước ký Lệnh công bố, sáng 11/12 Văn phòng Chủ tịch nước đã họp báo công bố các Lệnh này.

“Ngày 1/7/2021 cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ hoàn thành, sẽ thay thế hết các giấy tờ liên quan nên các nhà báo hoàn toàn yên tâm”

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng

Tại họp báo, về Luật Cư trú mới, Thứ trưởng Bộ Công an (cơ quan chủ trì soạn thảo) Lê Quốc Hùng đã giới thiệu nhiều điểm mới, trong đó nổi bật là thay đổi phương thức quản lý cư trú từ quản lý bằng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú sang quản lý điện tử bằng việc sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Với đổi mới này, thông tin về nơi thường trú của mỗi công dân là trường thông tin dữ liệu số được cập nhật, điều chỉnh trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu về cư trú.

Luật Cư trú năm 2020 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021, nhưng theo điều khoản chuyển tiếp thì sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định của luật này cho đến hết ngày 31/12/2022.

Lãnh đạo Bộ Công an cho biết chi tiết hơn, là khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký, khai báo về cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong cơ sở dữ liệu về cư trú theo quy định của luật này và không cấp mới, cấp lại sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.

Vậy nếu công dân sau khi đã bị thu hồi sổ hộ khẩu mới chuyển đến sinh sống, làm việc ở nơi chưa hoàn thành cơ sở dữ liệu về cư trú, chưa kết nối liên thông được với các đầu mối quản lý khác thì có thể bảo đảm quyền cư trú và thực hiện các giao dịch khác cần đến sổ hộ khẩu tại nơi ở mới hay không?

Trả lời câu hỏi này tại buổi họp báo, Thứ trưởng Lê Quốc Hùng cho biết, Bộ Công an đã có kế hoạch chủ động, triển khai cơ sở dữ liệu và xác định sẽ hoàn thành vào đúng thời điểm luật có hiệu lực.

“Hiện nay mọi lực lượng của Bộ Công an đang tập trung thu thập thông tin về dân cư theo quy định mới, đang nỗ lực hoàn thành kịp tiến độ có hiệu lực của Luật Cư trú năm 2020 và sẽ được kết nối và chia sẻ với cơ quan, tổ chức có liên quan. Ngày 1/7/2021 cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ hoàn thành, sẽ thay thế hết các giấy tờ liên quan nên các nhà báo hoàn toàn yên tâm”, Thứ trưởng Lê Quốc Hùng nhấn mạnh.

Luật Cư trú mới cũng bỏ luôn các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại các thành phố trực thuộc Trung ương. Quy định này được lãnh đạo Bộ Công an nhấn mạnh là nhằm tạo sự bình đẳng trong quản lý cư trú đối với mọi công dân.

Về lo ngại kết nối thông tin đến các vùng khó khăn, ông Hùng khẳng định khi hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì các đầu mối đều có thể truy cập theo thẩm quyền phân cấp, kể cả miền núi, vùng sâu, vùng xa, các đơn vị có thẩm quyền quản lý cư trú đều được cung cấp thiết bị để quản lý bằng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thay cho hộ khẩu giấy hiện nay.

Đại diện Ban soạn thảo cũng thông tin thêm, việc đổi mới phương thức quản lý theo hướng này giúp công dân không cần mang theo các loại giấy tờ có chứa thông tin cá nhân đã thể hiện trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cũng như không phải sao y chứng thực các loại giấy tờ này khi thực hiện thủ tục hành chính hoặc tham gia giao dịch dân sự mà chỉ cần mang theo thẻ Căn cước công dân hoặc cung cấp mã số định danh cá nhân cho cơ quan chức năng để thực hiện.

Theo phương thức mới, Luật Cư trú năm 2020 đã bỏ toàn bộ các thủ tục về: Cấp đổi Sổ Hộ khẩu; Cấp lại Sổ Hộ khẩu; Cấp giấy chuyển hộ khẩu. Luật cũng đã sửa đổi, bổ sung các thủ tục: Tách Sổ Hộ khẩu (được xác định theo hướng đây là việc tách hộ gia đình và được thực hiện bằng việc điều chỉnh, cập nhật trường thông tin về chủ hộ, quan hệ với chủ hộ trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú); Điều chỉnh những thay đổi trong Sổ Hộ khẩu; Xác nhận việc trước đây đã đăng ký thường trú...

Bên cạnh đó, do sử dụng phương thức quản lý hiện đại này nên thời hạn giải quyết đăng ký thường trú cho công dân cũng đơn giản, rút ngắn cả về thủ tục và thời gian. Nếu như hiện nay, thời gian giải quyết đăng ký thường trú là 15 ngày thì theo Luật mới tối đa là 07 ngày.

Ngoài bỏ hộ khẩu giấy, Luật Cư trú mới cũng bỏ luôn các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại các thành phố trực thuộc Trung ương. Quy định này được lãnh đạo Bộ Công an nhấn mạnh là nhằm tạo sự bình đẳng trong quản lý cư trú đối với mọi công dân, bảo đảm quyền tự do cư trú của công dân theo quy định của Hiến pháp 2013 và bảo đảm tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của công dân đang sinh sống trên địa bàn thành phố trực thuộc Trung ương nhưng chưa được đăng ký thường trú mặc dù có chỗ ở hợp pháp.