Hoa Kỳ áp thuế đối với tấm pin mặt trời từ Đông Nam Á, Việt Nam đối mặt với mức thuế 2,85%

Bộ Thương mại Hoa Kỳ vừa công bố áp thuế sơ bộ đối với sản phẩm tấm pin mặt trời nhập khẩu từ Đông Nam Á, trong đó Việt Nam phải chịu mức thuế 2,85%. Quyết định này được đưa ra sau khi phát hiện các sản phẩm này nhận trợ cấp không công bằng từ chính phủ.

Mức thuế đối với một số quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, Campuchia, Malaysia, và Thái Lan khác nhau, nhưng cụ thể đối với Việt Nam, mức thuế sơ bộ được ấn định là 2,85%. Thuế này sẽ được áp dụng hồi tố trong vòng 90 ngày kể từ đầu tháng 7, áp dụng cho các lô hàng của một số nhà sản xuất năng lượng mặt trời lớn của Việt Nam như Boviet Solar và JA Solar.

Tuy nhiên, một số công ty, bao gồm Trina Solar Science & Technology (Thailand) Ltd. và Boviet Solar Technology Co., Ltd. tại Việt Nam, được miễn thuế hồi tố do không đáp ứng đủ điều kiện trong cuộc điều tra.

Tranh chấp giữa các nhà sản xuất

Quyết định áp thuế của Hoa Kỳ nhằm bảo vệ các nhà sản xuất năng lượng mặt trời trong nước, đặc biệt là những công ty như First Solar Inc. và Hanwha Qcells USA Inc., những đơn vị cáo buộc rằng các sản phẩm nhập khẩu từ Đông Nam Á, chủ yếu là từ các nhà sản xuất Trung Quốc có nhà máy tại các quốc gia này, đang tràn ngập thị trường Hoa Kỳ với giá thành thấp hơn giá sản xuất và được hưởng lợi từ các khoản trợ cấp không công bằng.

Theo các nhà sản xuất năng lượng mặt trời của Hoa Kỳ, tình trạng này đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho hoạt động sản xuất trong nước và đe dọa đến các khoản đầu tư vào chuỗi cung ứng năng lượng sạch của họ. Họ yêu cầu chính phủ áp thuế để tạo ra sự công bằng trên thị trường và bảo vệ ngành công nghiệp trong nước.

Trong khi đó, các công ty nước ngoài và các nhà phát triển dự án năng lượng tái tạo trong nước phản đối quyết định này. Họ cho rằng các mức thuế có thể gây ra sự bất công cho các nhà sản xuất lớn hơn của Hoa Kỳ, trong khi lại đẩy chi phí dự án năng lượng mặt trời lên cao hơn, làm chậm tốc độ chuyển đổi năng lượng và ảnh hưởng đến cuộc chiến chống biến đổi khí hậu của Hoa Kỳ.

Abigail Ross Hopper, Chủ tịch của Hiệp hội Công nghiệp Năng lượng Mặt trời Hoa Kỳ (SEIA), cho biết: "Chúng tôi cần các giải pháp hỗ trợ các nhà sản xuất năng lượng mặt trời của Hoa Kỳ, đồng thời đảm bảo triển khai năng lượng sạch với tốc độ cần thiết để đối phó với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, các mức thuế này không thể giải quyết được những thách thức vĩ mô mà ngành công nghiệp đang phải đối mặt."

Cuộc điều tra của Bộ Thương mại vẫn đang diễn ra và dự kiến kéo dài đến mùa xuân năm sau. Mức thuế cuối cùng có thể thay đổi dựa trên kết quả cuộc điều tra, với khả năng tăng, giảm hoặc hủy bỏ hoàn toàn thuế đối với các sản phẩm nhập khẩu từ các quốc gia Đông Nam Á.

Theo kết quả sơ bộ công bố hôm thứ Ba, mức thuế chung cho các công ty không được chỉ định bao gồm 8,25% đối với Campuchia, 9,13% đối với Malaysia, 23,06% đối với Thái Lan và 2,85% đối với Việt Nam. Ngoài ra, một số công ty lớn của các quốc gia này còn có mức thuế riêng. Ví dụ, mức thuế đối với hàng nhập khẩu từ Hanwha Q Cells Malaysia Sdn. Bhd. là 14,72%, trong khi Trina Solar Science & Technology (Thailand) Ltd. chỉ phải chịu mức thuế 0,14%.

Tại Việt Nam, các công ty lớn như Boviet Solar và JA Solar nhận mức thuế lần lượt là 0,81% và 2,85%. Các nhà phân tích cho rằng mức thuế sơ bộ này thấp hơn dự kiến, nhưng có thể tăng trong các quyết định cuối cùng.

Tác động đến Việt Nam và ngành năng lượng mặt trời

Việt Nam, cùng với các quốc gia khác ở Đông Nam Á, là một trong những nước cung cấp phần lớn lượng pin mặt trời nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Mức thuế này không chỉ gây áp lực lên các nhà sản xuất tại Việt Nam mà còn khiến giá thành của các dự án năng lượng tái tạo ở Hoa Kỳ tăng cao, ảnh hưởng đến mục tiêu triển khai năng lượng sạch.

Tuy nhiên, các nhà phân tích của KeyBanc Capital Markets cho rằng mức thuế sơ bộ "thấp đến mức vô nghĩa" đối với các công ty lớn như Trina Solar và JA Solar. Điều này có thể tạo thêm áp lực lên cổ phiếu của First Solar, nhưng lại "hỗ trợ cho ngành công nghiệp năng lượng mặt trời hạ nguồn", giúp duy trì tính cạnh tranh của các nhà sản xuất Hoa Kỳ.

Mặc dù mức thuế hồi tố đã được áp dụng cho nhiều công ty tại Việt Nam và Thái Lan, nhưng một số công ty như Boviet Solar và JA Solar Vietnam Company Limited được miễn khỏi thuế hồi tố. Điều này đồng nghĩa với việc các sản phẩm của họ nhập khẩu vào Hoa Kỳ trước ngày 2 tháng 7 sẽ không bị đánh thuế.

Cuộc điều tra về việc bán phá giá và trợ cấp không công bằng đối với các sản phẩm năng lượng mặt trời nhập khẩu từ Đông Nam Á dự kiến sẽ còn kéo dài đến tháng 4 năm 2024. Kết quả cuối cùng có thể dẫn đến sự thay đổi lớn trong mức thuế áp dụng cho các công ty liên quan.

Theo Tim Brightbill, luật sư đại diện cho Ủy ban Thương mại Sản xuất Năng lượng Mặt trời của Liên minh Hoa Kỳ, các khoản trợ cấp lớn từ chính phủ các nước Đông Nam Á có khả năng vẫn tiếp tục bị che giấu và không được phản ánh đầy đủ trong kết quả điều tra hiện tại. Ông tin rằng khi quyết định cuối cùng được đưa ra, các khoản trợ cấp này sẽ được làm rõ hơn, đặc biệt là đối với các nhà sản xuất lớn từ Trung Quốc đang đặt nhà máy tại các quốc gia này.

Trong bối cảnh này, ngành công nghiệp năng lượng mặt trời toàn cầu, bao gồm cả các nhà sản xuất tại Việt Nam, sẽ tiếp tục đối mặt với những thách thức lớn từ thị trường Hoa Kỳ. Với việc các mức thuế có thể thay đổi trong tương lai gần, cả nhà sản xuất và nhà phát triển năng lượng tái tạo đều đang theo dõi sát sao để điều chỉnh chiến lược kinh doanh của mình nhằm thích ứng với thị trường năng lượng mặt trời đang biến động mạnh mẽ.